Hoe komt een doodeenvoudige onderwijzer aan die prestigieuze baan waarin hij leiding mocht geven aan een nazigezinde school die de führers van de toekomst moesten opleiden? Een alinea in een krantenartikel zet Martijn op een mogelijk spoor. Een samenloop van omstandigheden aan het begin van de oorlog lijkt daar een belangrijke rol in te hebben gespeeld. Maar zijn contacten met hooggeplaatste figuren zetten ook de verhoudingen met de NSB op scherp. En eindelijk kan Martijn terecht bij het Nationaal Archief, om daar de onderzoeksdossiers over zijn overgrootvader in te kijken.
--------
26:48
#2: Deventer
Het spoor leidt naar Deventer, waar de overgrootvader van Martijn tijdens de oorlog directeur was van de plaatselijke HBS. Een dagboek van een oud-leerling werpt een heel ander licht op die fijne onderwijzer, zoals de overgrootvader van Martijn in de eerste aflevering werd gepresenteerd. De gebeurtenissen die in het dagboek staan beschreven, werpen een vraag op waarvan Martijn nooit had gedacht dat hij die ooit moest gaan stellen: Zou zijn overgrootvader ook mensen hebben vermoord?
--------
26:23
#1: De familieman
Wat is er met de overgrootvader van Martijn van der Werff gebeurd, dat hij zich na de Tweede Wereldoorlog niet meer in Nederland wilde of durfde te vertonen. Samen met zijn vader Piet Jan en oom Tjep maakt Martijn van der Werff de balans op: wat is er tot nu toe bekend over die mysterieuze overgrootvader, die voor de oorlog hun (over)grootmoeder verliet voor een leerling. Een aflevering vol geruchten en aannames.
Wat bezielde een hardwerkende, geliefde hoofdonderwijzer uit Oostburg om steeds meer de kant van de bezetter te kiezen? In deze zesdelige podcast zoekt journalist Martijn van der Werff het verhaal over zijn overgrootvader uit, die al voor de Tweede Wereldoorlog zijn sympathieën voor het Nazi-regime niet onder stoelen of banken stak, zich na de oorlog niet meer in Nederland wilde of durfde te vertonen en uiteindelijk in Duitsland verdween om onder een andere naam een nieuw leven op te bouwen.
Hoe verander je van een lieve, zorgzame vader in iemand die geleid door zijn ideologie mogelijk mensen heeft vermoord? Hoe gruwelijk waren zijn daden en dat hij daarom in Duitsland verdween? En waarom liet hij zijn enige zoon in de steek? Zijn zoon die zo anti-Duits was dat hij in een krijgsgevangenkamp belandde.
Oorlogsmist is een podcast over ideologie, taboes en blijven zwijgen en de vraag hoe ver familiebanden reiken wanneer het verleden duister is.
Martijn duikt in archieven, spreekt met familieleden, vindt oud-leerlingen en verzamelt verhalen en geruchten die jarenlang onder het tapijt zijn geveegd. Samen met zijn vader en oom probeert hij het mysterie te ontrafelen. Maar willen we de waarheid eigenlijk wel horen?
Oorlogsmist laat zien dat we pas echt kunnen begrijpen hoe gewone mensen tot ingrijpende daden komen, als we bereid zijn het verleden onder ogen te zien, hoe pijnlijk of ongemakkelijk dat ook is.
Netherlands