In de laatste aflevering kijken we onder meer terug op wat er gebeurde tijdens- en vlak na de capitulatie van Japan. Wat zijn -in grote lijnen- de gevolgen van de Japanse bezetting voor de verschillende bevolkingsgroepen geweest? Wat kunnen we leren van wat zij hebben meegemaakt?De Nacht van de Rijzende Zon is een podcast gebaseerd op het werk van historicus Aart Verhoeven en zijn persoonlijke zoektocht naar de oorlogservaringen van zijn schoonfamilie. Journalist Hans Willems neemt de luisteraars mee door de geschiedenis, van de politieke situatie voor de oorlog tot de dramatische gevolgen van de Japanse bezetting voor verschillende bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië.Deze podcast is een initiatief van de Stichting Comité 4 en 5 mei Soest–Soesterberg, met technische realisatie door Peakfort.Hoofdstukken:(00:00) Inleiding - Terugblik op een bezet verleden(01:23) Aart Verhoeven over zijn persoonlijke motivatie en familiegeschiedenis(06:13) Brieven en stilte - Scheiding tussen geliefden(16:46) Fragment Aarts schoonvader - Lange dagen op de Zuid-Aziatische zeeën(19:52) Torpederen van schepen(22:54) Fragment Aarts schoonvader – Een brief vanuit de Tasmanzee(26:40) Aarts schoonvader stiekem terug in Batavia(34:55) De capitulatie van Japan op 15 augustus 1945(38:31) Fragment Aarts schoonvader – Reflectie op oorlog en plicht(40:09) De lessen van oorlog(48:57) Had de geschiedenis anders kunnen zijn?(51:10) Afsluiting
--------
54:44
--------
54:44
5. Krijgsgevangenen en Hellevaartschepen
Krijgsgevangenen werden door de Japanners massaal als dwangarbeiders ingezet voor grote projecten zoals de Burma spoorlijn. Ook werden ze ingezet in Japanse fabrieken, mijnen, scheepswerven etc. We volgen hun reizen met de zogenaamde ‘Hell ships’ naar deze werkkampen en de afschuwelijke omstandigheden waarin ze daar moesten zien te overleven.De Nacht van de Rijzende Zon is een podcast gebaseerd op het werk van historicus Aart Verhoeven en zijn persoonlijke zoektocht naar de oorlogservaringen van zijn schoonfamilie. Journalist Hans Willems neemt de luisteraars mee door de geschiedenis, van de politieke situatie voor de oorlog tot de dramatische gevolgen van de Japanse bezetting voor verschillende bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië.Deze podcast is een initiatief van de Stichting Comité 4 en 5 mei Soest–Soesterberg, met technische realisatie door Peakfort.Hoofdstukken:(00:00) Inleiding - Van gevangenneming tot transport(01:23) De Hell Ships - Transport in hels vaarwater(03:33) Fragment Jacobus Henri Alexander de Ronde - Gevangenschap en zware arbeid(05:15) Dwangarbeid en ontbering(08:33) Fragment krijgsgevangene - Transport naar een Japans werkkamp(10:12) Japanse werkkampen - Mijnen, fabrieken en scheepswerven(23:00) Fragment krijgsgevangene - Verschrikkelijke werkomstandigheden in Japanse mijn(25:26) Japanse kolenmijnen - Lijden onder de grond(31:28) Fragment Jacobus Henri Alexander de Ronde - gedeporteerd naar singapore en japan(33:45) Beschermde wijken - Tussen schijnveiligheid en controle(35:47) Fragment Annie Fromberg - Het leven in een kamp (40:38) Straffen en organisatie in de beschermde wijken(01:01:39) Hoe was het met de schoonfamilie van Aart?
--------
1:08:55
--------
1:08:55
4. Leven in de Kampen - Van Kwaad tot Erger
Wie werd geïnterneerd en wie niet? Waar kwamen de mensen terecht? Wat waren de verschillen tussen de periode van de zogenaamde “Beschermde wijken” en die van het “Krijgsgevangene” zijn? In deze aflevering kijken we naar het lot van de Indische Nederlanders die grotendeels niet in de interneringskampen terecht kwamen en als zogenaamde ‘Buitenkampers’ moesten zien te overleven. Daarnaast komen de lotgevallen van de Europese Nederlanders en hun verblijf in de interneringskampen aan bod. Hoe wisten ze zich te redden onder steeds moeilijker omstandigheden en Japanse verwaarlozing en mishandeling? De Nacht van de Rijzende Zon is een podcast gebaseerd op het werk van historicus Aart Verhoeven en zijn persoonlijke zoektocht naar de oorlogservaringen van zijn schoonfamilie. Journalist Hans Willems neemt de luisteraars mee door de geschiedenis, van de politieke situatie voor de oorlog tot de dramatische gevolgen van de Japanse bezetting voor verschillende bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië.Deze podcast is een initiatief van de Stichting Comité 4 en 5 mei Soest–Soesterberg, met technische realisatie door Peakfort.Hoofdstukken:(00:00) Inleiding: Wie kwam in het kamp en wie bleef erbuiten?(01:10) Indische en Europese Nederlanders(03:20) Fragment Annie Fromberg – Brute plundering en straatvrees(04:50) Beschermde wijken, internering en het leven achter hekken(10:02) Wat was er over van het "gewone leven"?(12:55) Fragment D. J. van Dijk – Bombardement op zee op een schip met krijgsgevangenen(15:26) Hoe verliep de communicatie?(21:09) Fragment Annie Fromberg – Controle, registratie en prikkeldraad(22:14) Macht, gender en communicatie in de kampen(32:45) Buitenkampers en het complexe lot van de Indische Nederlanders
--------
35:36
--------
35:36
3. Honger, Dwangarbeid en Verlies
De Japanse bezetting ging gepaard met grote economische veranderingen waarbij de Japanse belangen altijd voorop stonden. Deze veranderingen leidden onder andere tot tekorten aan voedsel, medicijnen en andere basisvoorzieningen. En dit leidde tot massale hongersnood en sterfte.De Indonesische bevolking werd op grote schaal geronseld om hetzij als Hulpsoldaat (Heiho) of als Werksoldaat (Romusha) hun bijdrage aan de Japanse zaak te leveren. In de praktijk kwam het Romusha zijn neer op het – onder de meeste gruwelijke omstandigheden- verrichten van dwangarbeid voor grote infrastructuurprojecten zoals de Burma- en de Pakan Baroe spoorlijn.De Nacht van de Rijzende Zon is een podcast gebaseerd op het werk van historicus Aart Verhoeven en zijn persoonlijke zoektocht naar de oorlogservaringen van zijn schoonfamilie. Journalist Hans Willems neemt de luisteraars mee door de geschiedenis, van de politieke situatie voor de oorlog tot de dramatische gevolgen van de Japanse bezetting voor verschillende bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië.Deze podcast is een initiatief van de Stichting Comité 4 en 5 mei Soest–Soesterberg, met technische realisatie door Peakfort.Hoofdstukken:(00:00) Opening en inleiding(01:10) Indische en Europese Nederlanders – twee realiteiten(05:20) Fragment Annie Fromberg – Brute plundering en straatvrees(07:10) Beschermde wijken, internering en het leven achter hekken(13:00) Overleven in sociale chaos – rang, stand en kampstructuur(22:50) Fragment Annie Fromberg – Controle, registratie en prikkeldraad(24:10) Gezondheidszorg, creatief handelen en Japanse blokkades(39:50) Fragment dr. Van Dijk – Bombardement op zee en persoonlijke tragedie(42:00) Macht, gender en communicatie in de kampen(54:00) Buitenkampers en het complexe lot van de Indische Nederlanders
--------
58:14
--------
58:14
2. De Japanse Inval - Het Begin van de Terreur
In december 1941 opende Japan zijn aanval op Nederlands-Indië. We volgen de eerste dagen van de invasie en hoe de bevolking onderworpen werd aan de nieuwe machthebbers. Van verordeningen tot de eerste interneringen – wat gebeurde er toen alles wat vertrouwd was, plotseling veranderde?De Nacht van de Rijzende Zon is een podcast gebaseerd op het werk van historicus Aart Verhoeven en zijn persoonlijke zoektocht naar de oorlogservaringen van zijn schoonfamilie. Journalist Hans Willems neemt de luisteraars mee door de geschiedenis, van de politieke situatie voor de oorlog tot de dramatische gevolgen van de Japanse bezetting voor verschillende bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië.Deze podcast is een initiatief van de Stichting Comité 4 en 5 mei Soest–Soesterberg, met technische realisatie door Peakfort.Hoofdstukken:(00:00) Opening en inleiding(01:26) Hoe Japan Indië binnenviel: de eerste dagen van de bezetting(13:31) Fragment Annie Fromberg – Het leek een droom, de Japanse bezetting begint(15:11) Aart Verhoeven over de impact op zijn familie en het verlies van vanzelfsprekendheid(19:10) Fragment Annie Fromberg – Vader opgepakt(20:02) Bevolking in verwarring: Indische Nederlanders, Indo’s en Indonesiërs(26:32) Fragment Loe de Jong – Afscheid aan de Nassauboulevard(27:57) Het ontstaan van de kampen(44:30) Het regiem van Japan(57:30) Vooruitblik op aflevering 3 – Overleven in de kampen
De Nacht van de Rijzende Zon is een zesdelige podcastserie die de Japanse bezetting van Nederlands-Indië van 8 December 1941 tot 15 Augustus 1945 onderzoekt. In 2025 herdenken we dat de Tweede Wereldoorlog oorlog tachtig jaar geleden eindigde. Door persoonlijke verhalen, dagboekfragmenten en diepgravend historisch onderzoek, duiken we in de ervaringen van de mensen die deze ingrijpende periode hebben meegemaakt.
De podcast is gebaseerd op het werk van historicus Aart Verhoeven en zijn persoonlijke zoektocht naar de oorlogservaringen van zijn schoonfamilie. Journalist Hans Willems neemt de luisteraars mee door de geschiedenis, van de politieke situatie voor de oorlog tot de dramatische gevolgen van de Japanse bezetting voor verschillende bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië.
Netherlands