علم چیست؟ پاسخ این سوال به ظاهر ساده، تعیین کننده‌ی چیزهای سرنوشت‌سازی در دنیای ماست؛ از اینکه چرا باید واکسن بزنیم یا نزنیم یا چرا باید به علم اعتماد کنیم یا ن...
۳۷. سیاست‌گذاری تکنولوژی: تاریخ، ایدئولوژی و حکمرانی-گفت‌وگو با امیر ناظمی-بخش دوم
این اپیزود بخش دوم گفت‌وگوی ما با دکتر امیر ناظمی است که به بررسی سیاست‌گذاری تکنولوژی در کشورهای مختلف می‌پردازد. در این گفت‌وگو تاریخ توسعه تکنولوژی در کشورهایی مانند شوروی، آمریکا، کره جنوبی، کشورهای عربی و ژاپن را مرور کرده‌ایم و نقش ایدئولوژی‌ها، مدل‌های حکمرانی و سیاست‌ورزی را در شکل‌دهی به مسیر توسعه تکنولوژی بررسی کرده‌ایم.در ادامه، با مرور نمونه‌های تاریخی و مقایسه آن‌ها با شرایط ایران، به یکی از مهم‌ترین پرسش‌های توسعه پرداخته‌ایم:آیا بازیگران توسعه در ایران امروز «کارگزاران ابتذال شر» هستند یا «کنشگران مرزی»؟معرفی مهمان:دکتر امیر ناظمی، متخصص و پژوهشگر سیاست‌گذاری تکنولوژیصفحه معرفی مهمانحمایت مالی:پادکست فلسفه علم رایگان است و شنوندگان هیچ مسئولیت اخلاقی، قانونی یا عرفی برای پرداخت هزینه ندارند. اگر خواستید لطف کنید و به ارتقای کیفیت و بقای این پادکست کمک کنید، از لینک‌ها و روش‌های زیر می‌توانید حامی مالی پادکست فلسفه علم باشید:https://cheraghprize.com/donate/حمایت مالی از پادکست:پادکست فلسفه علم رایگان است و شنوندگان هیچ مسئولیت اخلاقی، قانونی یا عرفی برای پرداخت هزینه ندارند. اما اگر علاقه دارید به ارتقای کیفیت و ادامه تولید این پادکست کمک کنید، از روش‌های زیر می‌توانید ما را حمایت کنید:لینک حمایت مالی:حمایت از پادکست فلسفه علمشماره کارت:6219 8619 3919 9880حساب‌های خارجی:PayPal: https://www.paypal.me/AmmousavyWise: https://wise.com/pay/me/seyedamirhassanmمتن‌های پیاده‌سازی‌شده:متن پیاده‌شده بیشتر اپیزودهای پادکست فلسفه علم در لینک زیر در دسترس است:cheraghprize.com/pos Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
--------
1:17:14
۳۶. سیاست‌گذاری و مدیریت تکنولوژی-گفت‌وگو با امیر ناظمی
سیاست‌گذاری علم، فناوری و نوآوری (Science, Technology and Innovation Policy) موضوعی در حوزه سیاست گذاری عمومی است که مجموعه تصمیمات و اقدامات دولت و حاکمیت در برخورد به سه موضوع علم، فناوری و نوآوری را که ارکان اصلی توسعه صنعتی و رشد اقتصادی است، مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. مدیریت تکنولوژی نیز در پاسخ به چگونگی توسعه تکنولوژی در سازمان‌ها شکل می‌گیرد. بحث دربارهٔ این که چرا علم و پژوهش، فناوری و نوآوری موضوعاتی سیاستی هستند، آغاز می‌شود و پس از چالش دربارهٔ چیستی سیاست علم، فناوری و نوآوری و چگونگی سیاست‌گذاری در این حوزه، با بحث دربارهٔ نحوه ارزیابی این سیاست‌ها ادامه می‌یابد.در این قسمت از پادکست فلسفه علم، با دکتر امیر ناظمی، پژوهشگر سیاست‌گذاری تکنولوژی و معاون سابق وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به گفتگو می‌نشینیم. امیر با تجربه‌ای که در هر سه بخش خصوصی، دولتی و دانشگاهی دارد، روایت دست اولی از ماجرای سیاست‌گذاری و مدیریت تکنولوژی و ارتباط آن با موضوعات اجتماعی و سیاسی در ایران معاصر ارائه می‌دهد. با امیر درباره ارتباط سیاست‌گذاری تکنولوژی و فلسفه‌های سیاسی-اجتماعی و مدل حکمرانی گفت‌وگو کرده‌ایم و به بررسی تجربه شوروی و آمریکا و تفاوت‌هایی که منجر به طی دو مسیر متفاوت شد، پرداخته‌ایم. دو مسیر متفاوت شاید برای بشریت.صفحه معرفی مهمان:https://paynevesht.ir/author/32حمایت مالی:پادکست فلسفه علم رایگان است و شنوندگان هیچ مسئولیت اخلاقی، قانونی یا عرفی برای پرداخت هزینه ندارند. اگر خواستید لطف کنید و به ارتقای کیفیت و بقای این پادکست کمک کنید، از لینک‌ها و روش‌های زیر می‌توانید حامی مالی پادکست فلسفه علم باشید:https://cheraghprize.com/donate/ شماره کارت جهت حمایت مالی:6219 8619 3919 9880حساب پی‌پل و وایز برای پرداخت‌های خارج از ایران:PayPal: [email protected]: @seyedamirhassanmمتن پیاده شده بیشتر اپیزودهای پادکست فلسفه علم در آدرس زیر در دسترس است:https://cheraghprize.com/pos/ Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
--------
1:08:17
۳۵. در نقدِ تفکر نقّادانه، گفت‌وگو با حامد صفایی‌پور
همه ما در معرض تصمیم‌های سرنوشت‌سازیم. وقتی مریض می‌شویم باید تصمیم بگیریم که پیش پزشک برویم یا یک انرژی درمان‌گر. در زمان انتخابات باید تصمیم بگیریم رای دهیم یا ندهیم یا مثلا اگر در سازمانی مدیر باشیم باید تصمیم بگیریم و بعضی وقت‌ها این تصمیمات پیامدهای وسیعی برای خودمان یا سازمان‌مان دارد. در جهان پر سرصدای امروز و پر از صداها و اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها که هر یک سعی دارند اثری بر باورها، نگرش‌ها، شناخت‌ها، علایق و رفتارهای ما بگذارند و به آن‌ها شکل و جهت دهند، آیا فراشناختی وجود دارد؟ آیا ابزاری وجود دارد که ورای هر یک از این تصمیمات که هر کدامشان در یک حوزه تخصصی است، تصمیمات ما را خردمندانه‌تر کند و باورهای ما را عقلانی‌تر؟ آیا نحوه فکر کردن و استدلال کردن هم یک مهارت است که نیاز به آموزش و تمرین دارد؟این موضوعی بود که درباره آن با دکتر حامد صفایی‌پور در اپیزود ۳۴ و ۳۵ پادکست فلسفه علم گفت‌وگو کردیم. اپیزود ۳۵ بخش دوم گفت‌وگو با دکتر حامد صفایی‌پور و بیشتر به جنبه‌های نظری تفکر نقادانه یا به عبارت دقیق‌تر «سنجش‌گرایانه اندیشیدن» تمرکز دارد و با حامد در این‌باره گفت‌وگو می‌کنیم که چرا تفکر نقادانه؟ نسخه ایرانی تفکر نقادانه چه عارضه‌هایی داشته است؟ و تفکر نقادانه با چه فضایلی باید همراه شود تا ما را تبدیل به ماشین مغالطه‌یاب نکند؟معرفی میهمان برنامه:حامد صفایی‌پور، دانش‌آموخته دکترای فلسفه علم در دانشگاه تربیت مدرس است. حامد بیشتر از ۱۰ سال است که مشغول آموزش و پژوهش در تفکر نقادانه است و موسسه «تیزفکری» را بنیان گذاشته است. او به همراه همکارانش، دوره‌ها و کارگاه‌های متعددی در حوزه مهارت‌های نرم برای سازمان‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی برگزار می‌کنند.سایت موسسه تیزفکری:https://tizfekri.com/حمایت مالی:پادکست فلسفه علم رایگان است و شنوندگان هیچ مسئولیت اخلاقی، قانونی یا عرفی برای پرداخت هزینه ندارند. اگر خواستید لطف کنید و به ارتقای کیفیت و بقای این پادکست کمک کنید، از لینک‌ها و روش‌های زیر می‌توانید حامی مالی پادکست فلسفه علم باشید:https://cheraghprize.com/donate/ شماره کارت جهت حمایت مالی:6219 8619 3919 9880حساب پی‌پل و وایز برای پرداخت‌های خارج از ایران:PayPal: [email protected]: @seyedamirhassanm Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
--------
43:00
۳۴. ده فرمان از تفکر نقّادانه-گفت‌وگو با حامد صفایی‌پور
همه ما در معرض تصمیم‌های سرنوشت‌سازیم. وقتی مریض می‌شویم باید تصمیم بگیریم که پیش پزشک برویم یا یک انرژی درمان‌گر. در زمان انتخابات باید تصمیم بگیریم رای دهیم یا ندهیم یا مثلا اگر در سازمانی مدیر باشیم باید تصمیم بگیریم و بعضی وقت‌ها این تصمیمات پیامدهای وسیعی برای خودمان یا سازمان‌مان دارد. در جهان پر سرصدای امروز و پر از صداها و اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها که هر یک سعی دارند اثری بر باورها، نگرش‌ها، شناخت‌ها، علایق و رفتارهای ما بگذارند و به آن‌ها شکل و جهت دهند، آیا فراشناختی وجود دارد؟ آیا ابزاری وجود دارد که ورای هر یک از این تصمیمات که هر کدامشان در یک حوزه تخصصی است، تصمیمات ما را خردمندانه‌تر کند و باورهای ما را عقلانی‌تر؟ آیا نحوه فکر کردن و استدلال کردن هم یک مهارت است که نیاز به آموزش و تمرین دارد؟این موضوعی بود که درباره آن با دکتر حامد صفایی‌پور در اپیزود ۳۴ و ۳۵ پادکست فلسفه علم گفت‌وگو کردیم. اپیزود ۳۴ بیشتر به جنبه‌های عملی‌تر تفکر نقادانه یا به عبارت دقیق‌تر «سنجش‌گرایانه اندیشیدن» تمرکز دارد و حامد از ۱۰ مهارت کلیدی آن می‌گوید؛ ۱۰ فرمان که می‌توانیم آن‌ها را در موقعیت‌های واقعی بکار گیریم.معرفی میهمان برنامه:حامد صفایی‌پور، دانش‌آموخته دکترای فلسفه علم در دانشگاه تربیت مدرس است. حامد بیشتر از ۱۰ سال است که مشغول آموزش و پژوهش در تفکر نقادانه است و موسسه «تیزفکری» را بنیان گذاشته است. او به همراه همکارانش، دوره‌ها و کارگاه‌های متعددی در حوزه مهارت‌های نرم برای سازمان‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی برگزار می‌کنند.سایت موسسه تیزفکری:https://tizfekri.com/حمایت مالی:پادکست فلسفه علم رایگان است و شنوندگان هیچ مسئولیت اخلاقی، قانونی یا عرفی برای پرداخت هزینه ندارند. اگر خواستید لطف کنید و به ارتقای کیفیت و بقای این پادکست کمک کنید، از لینک‌ها و روش‌های زیر می‌توانید حامی مالی پادکست فلسفه علم باشید:https://cheraghprize.com/donate/ شماره کارت جهت حمایت مالی:6219 8619 3919 9880حساب پی‌پل و وایز برای پرداخت‌های خارج از ایران:PayPal: [email protected]: @seyedamirhassanm Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
--------
1:27:18
۳۳. مکانیک کوانتومی؛ واقعیت یا توهم-گفت وگو با مهدی خلیلی
نظریه کوانتومی یکی از موفق ترین تئوری‌های فیزیکی است که تا به حال توسعه یافته و مثال اعلایی از درخشش ذهن بشری است. از زمان پایه گذاری آن در اوایل قرن بیستم، این نظریه طی دهه‌ها از آزمایش‌‌های سرنوشت‌سازی موفق بیرون آمده است. ولی در عین موفقیت در پیش‌بینی و ساخت فناوری‌های فراوانی بر اساس آن (از گوشی موبایلی که در دست دهید تا نیروگاه‌های هسته‌ای و دستگاه MRI) یکی از عجیب و غریب‌ترین نظریه‌های علمی توسعه داده شده است که بخش بزرگی از آن با شهود انسانی ما سازگار نیست. آنقدر ناسازگار که اینشتین تا پایان عمر به آن مشکوک بود و یکی از منتقدان جدی ورژن استاندارد آن بود. اینشتین معتقد بود که تمام جنبه‌های واقعیت باید وجودی ملموس و کاملاً قابل درک و شناخته شده داشته باشند و این شامل هر چیزی، از اجرامی شبیه به ماه گرفته تا فوتون‌های نور می‌شود. به بیان دیگر واقعیت باید دارای ویژگی‌های دقیقی باشد که از طریق اندازه‌گیری قابل کشف است. با این حال، بور، شرودینگر و دیگر طرفداران مکانیک کوانتومی در آن زمان اعتقاد داشتند که واقعیت اساساً نامشخص است و یک ذره تا لحظه‌ی اندازه‌گیری، ویژگی‌های مشخصی ندارد.این نظریه شکلی از فلسفه نیست اما هر زمان که بخواهید معادلات مکانیک کوانتومی را به کلمات ترجمه کنید یا واقعیت‌های بنیادین جهان را با آن توضیح دهید و تفسیر کنید، ابهام وجود دارد. و این یک قلمرو فلسفی جالب (و احتمالاً مشکل ساز) را باز می‌کند و ما در این اپیزود دقیقا در همین‌باره با دکتر مهدی خلیلی گفت‌وگو می‌کنیم. از اثر مشاهده گر و مسئله اندازه‌گیری تا درهم‌تنیدگی کوانتومی و تفسیر مبتنی بر جهان‌های موازی.معرفی مهمان:مهدی خلیلی دانش‌آموخته مهندسی صنایع از دانشگاه امیرکبیر، فلسفه علم از دانشگاه شریف و دکترای فلسفه از دانشگاه ویو آمستردام است. او یک پست داک در دانشگاه گراتس اتریش و یک پست داک در پژهشگاه دانش‌های بنیادی (IPM) گذرانده و این روزها پروژه‌ه تحقیقاتی جدیدی را در حوزه واقع‌گرایی علمی در دانشگاه برن سؤییس آغاز کرده است. مهدی مقاله‌هایی در معتبرترین ژورنال‌های آکادمیک فلسفی جهان در حوزه‌های واقع‌گرایی مبتنی بر هستومندها، منظرگرایی، فلسفه مکانیک کوانتومی، هوش مصنوعی و اخلاق منتشر کرده است.صفحه معرفی و مقالات مهمان در Philpeoplehttps://philpeople.org/profiles/mahdi-khaliliحمایت مالی:پادکست فلسفه علم رایگان است و شنوندگان هیچ مسئولیت اخلاقی، قانونی یا عرفی برای پرداخت هزینه ندارند. اگر خواستید لطف کنید و به ارتقای کیفیت و بقای این پادکست کمک کنید، از لینک‌ها و روش‌های زیر می‌توانید حامی مالی پادکست فلسفه علم باشید:https://cheraghprize.com/donate/ شماره کارت جهت حمایت مالی:6219 8619 3919 9880حساب پی‌پل و وایز برای پرداخت‌های خارج از ایران:PayPal: [email protected]: @seyedamirhassanmاسپانسر این اپیزود پادکست فلسفه علم «دیجی‌پی» است.وبسایت دیجی‌پی: https://www.mydigipay.com/دیجی‌پی در اینستاگرام:https://www.instagram.com/mydigipay?igsh=MWlsOW8xMnltZ2k0OA== Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
علم چیست؟ پاسخ این سوال به ظاهر ساده، تعیین کننده‌ی چیزهای سرنوشت‌سازی در دنیای ماست؛ از اینکه چرا باید واکسن بزنیم یا نزنیم یا چرا باید به علم اعتماد کنیم یا نکنیم تا اینکه چرا طالع‌بینی شبه‌علم است و شیادی. پاسخ به این سوال، نسبت ما را با عقلانیت، متافیزیک، تکامل، مه‌بانگ، پزشکی، علوم انسانی، تکنولوژی و حتی توسعه و پیشرفت و مدرنیته هم مشخص می‌کند. از این‌رو «فلسفه‌ی علم» شاید تنها یک شاخه تخصصی برای دانشگاهیان نباشد، بلکه دانشی است که سطوحی از آن برای هر انسانی ضروری است؛ انسانی که می‌خواهد در جهان پر سر و صدای امروز آزموده، اندیشورزانه و عاقلانه زندگی کند. درباره‌ی «علم مدرن» در جامعه‌ی ما بسیار کم گفت‌وگو شده است و این، عدم فهم یا فهمی پریشان و مشوش درباره‌ی علم ایجاد کرده است. این سو تفاهم از یک سو مسیری هموار برای انواع خرافات و شبه علم و نگرش‌های ضدعقلانی حتی در بالاترین سطوح تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز فراهم آورده است؛ از انرژی‌درمانی، طب سنتی تا طالع‌بینی و هومیوپاتی و فال‌گیری و عرفان کوانتومی مولانا. و از سویی دیگر قرائتی پوزتیستی و متعلق به ۷۰ سال پیش از علم، که هر معرفت معتبری را منحصر به علم و آن هم علم تجربی می‌داند و در نگاهی سطحی و پیش‌پاافتاده فلسفه را «فلسفه‌بافی» ترجمه می‌کند و متافیزیک را با جن‌وپری و جادو جنبل یکی دانسته و می‌اندیشد که علم علاوه بر حوزه «هست‌ها» در حوزه «بایدها» هم ابزار یا روش شناختی کافی است. ما در پادکست فلسفه علم تلاش کرده‌ایم گفت‌وگو درباره علم را به عرصه عمومی بیاوریم. چون می‌اندیشیم که آشنایی با مباحث فلسفه علم برای دانشجویان ما، سازمان‌ها و نهادهای ما، حاکمان ما، رسانه‌های ما و دانشگاهیان و اندیشمندان ما بسیار بسیار ضروری است. .در این مسیر امیرحسن موسوی دانش آموخته فلسفه علم و تکنولوژی با پژمان نوروزی همکلام شده و با کارگردانی سیاوش صفاریان‌پور به بیان سرفصلهایی مهم از فلسفه علم می‌پردازند. این پادکست کاری است از بنیاد جایزه چراغ. امیدواریم پادکست فلسفه علم سهم کوچکی در ساختن ایرانی بهتر، که فکر می‌کنیم همان ایران عقلانی‌تر است، داشته باشد.حمایت مالی از پادکست:پادکست فلسفه علم رایگان است و شنوندگان هیچ مسئولیت اخلاقی، قانونی یا عرفی برای پرداخت هزینه ندارند. اما اگر علاقه دارید به ارتقای کیفیت و ادامه تولید این پادکست کمک کنید، از روش‌های زیر می‌توانید ما را حمایت کنید:لینک حمایت مالی:حمایت از پادکست فلسفه علمشماره کارت:6219 8619 3919 9880حساب‌های خارجی:PayPal: https://www.paypal.me/AmmousavyWise: https://wise.com/pay/me/seyedamirhassanmمتن‌های پیاده‌سازی‌شده:متن پیاده‌شده بیشتر اپیزودهای پادکست فلسفه علم در لینک زیر در دسترس است:cheraghprize.com/pos Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Netherlands