Historische BoekenCast

• Afl. 44 - De schaduwkanten van de bevrijding

  De Britten, Canadezen en Amerikanen werden in 1945 als helden binnengehaald. Maar er zaten nogal wat schaduwkanten aan de bevrijding: denk aan de Hongerwinter, de Slag om Arnhem en de vergisbombardementen op Nijmegen en Den Haag. Militair historicus Christ Klep schreef een nieuw standaardwerk over de bevrijding, en vertelt waarom deze in Nederland langer duurde dan in andere West-Europese landen.Eeuwenlang streden homoseksuele mannen in Utrecht voor hun plaats in de samenleving. Recensent Manon van der Heijden bespreekt het boek Utrechtenaren, een queer geschiedenis. Daarin staan persoonlijke verhalen van Utrechters die zich niet aan de dominante sekse- en gendernormen hielden, en wat hun emancipatiebeweging betekende voor de rest van Nederland. Deze maand leest u in Historisch Nieuwsblad verhalen die aansluiten bij het nieuws over importtarieven en handelsoorlogen. In het verleden liepen die dikwijls uit op militair geweld, zoals bij de Varkensoorlog van 1906. Een Oostenrijks-Hongaars importverbod op varkensvlees moest de Servische economie hard raken, maar het effect was tegenovergesteld.

  --------  

  1:07:18
• Afl. 43 - Was Tante Bertha een verzetsheld of verraadster?

  Tante Bertha werd ‘de moeder van het Rotterdams verzet’ genoemd. Ze was de vrouw achter een gewelddadige knokploeg en zou eigenhandig een aantal Joden hebben gered. Maar al tijdens de oorlog kwamen er barsten in haar imago. Ze zou ook Joden hebben verraden om er zelf beter van te worden. Historicus Gerard Groeneveld ontrafelde het dubbelleven van tante Bertha en schuift aan om haar verhaal te vertellen. Schrijver Jozef Wittlin was een product van de Oostenrijks-Habsburgse cultuur, die hij met veel liefde en gevoel voor melancholie beschreef. Dat deed hij onder andere in Mijn Lwów, een klein portret van Lviv. Recensent Pieter van Os bespreekt het boek. Alle mensen koesteren een diep verlangen naar vrijheid, maar zijn daar tegelijkertijd bang voor. Dat is de grondgedachte in het beroemde boek De angst voor vrijheid van psychoanalyticus Erich Fromm. Recensent Wim Berkelaar legt uit waarom dit werk uit 1941 er nog steeds toe doet.

  --------  

  59:49
• Afl. 42 – Waar komt het Nederlandse zelfbeeld vandaan?

  Op het kleine stukje Hollandse aarde woonde de meest geslaagde afdruk van de menselijke soort, geloofden we in de zeventiende eeuw. Onze superioriteit bleek uit de opstand tegen de Spanjaarden, onze calvinistische aard en onze contacten met de ongeciviliseerde heidenen in de koloniën. Nederland heeft nog steeds last van een meerderwaardigheidsgevoel dat diep is verweven met racistische reflexen, aldus theologe Janneke Stegeman en letterkundige Saskia Pieterse, auteurs van het boek Uitverkoren. Hoe Nederland aan zijn zelfbeeld komt. Een foutere familie dan de Biesheuvels was er voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Jordaan niet te vinden. Vader, moeder en dochters zaten bij de NSB, en de aangetrouwde mannen gingen zelfs bij de SS. Anne-Lot Hoek bespreekt Het verraad van de Jordaan, het boek dat Stephanie Biesheuvel over haar familie schreef.En deze maand in Historisch Nieuwsblad: de rancune van Lodewijk XIV. De Franse Zonnekoning wilde de wereld tonen dat met hem niet te spotten viel. Daarom liet hij standbeelden oprichten die zijn collega-monarchen belachelijk maakten.

  --------  

  1:16:14
• Afl. 41 - Het invloedrijkste boek aller tijden

  Voormalig correspondent Jan van der Putten werd geboren op de dag dat Japan Pearl Harbor aanviel en de Tweede Wereldoorlog echt een wereldoorlog werd. Het was alsof hij voorbestemd was om een leven lang tussen oorlogen en revoluties door te brengen. In zijn boek Tijd van illusies plaatst hij zijn ervaringen in een grotere geschiedenis van dromende revolutionairen en meedogenloos geweld. ‘Als mij in 1978 iets zou overkomen in Argentinië, zou het Nederlands Elftal de finale niet spelen, beloofde Buitenlandse Zaken mij.’ Het duurde eeuwen voordat de Bijbel een heilig boek werd. En eigenlijk is het dat nooit geworden, zo schrijft historicus Bruce Gordon in De Bijbel. Een wereldgeschiedenis. Pieter van Os bespreekt het boek. ‘Wat mij het meest verbaasde was dat politieke denkers als Thomas Hobbes hun best deden om het boek heilig en onweerlegbaar te maken.’ De Goelag Archipel van de Russische schrijver Aleksandr Solzjenitsyn kwam in 1974 uit in Nederland en was gelijk onderwerp van gesprek. Wim Berkelaar herlas de klassieker van de auteur die met zijn latere gedachtengoed over het zieke Westen dicht tegen Vladimir Poetin aanschurkte.

  --------  

  1:15:47
• Afl. 40 - De bijzondere boeken van Thea Beckman

  Ze werd wereldberoemd als de schrijfster van dat ene boek: Kruistocht in spijkerbroek. Thea Beckman had een heel eigen genre: gewone jongens en meisjes speelden de hoofdrol in historische tijden waarin volwassenen dikwijls faalden. Haar biograaf Vivian de Gier vertelt hoe bijzonder Thea Beckman was: een gedreven vrouw met een lastige jeugd, die generaties lezers wist te inspireren. Heksen leken meestal niet op Eucalypta, de heks met een snottebel op het puntje van haar neus uit Paulus de Boskabouter. Het waren meestal vrouwen en mannen uit het gewone volk. Ze waren arm, hadden vaak lichamelijke afwijkingen en leken over buitengewone krachten te beschikken. Recensent Manon van der Heyden bespreekt het boek Heksen. Een wereldgeschiedenis in dertien heksenprocessen van Marion Gibson. Josephine Baker zou in de jaren zestig wereldberoemd worden als weesmoeder van een verzameling kinderen uit alle delen van de wereld. Voor die tijd was ze vermaard als exotische danseres en als voorvechter van gelijke rechten voor de Afro-Amerikanen in Amerika. Hoofdredacteur Bas Kromhout geeft een voorproefje van het verhaal over haar leven, dat deze maand in Historisch Nieuwsblad verschijnt.

  --------  

  58:51

Meer Geschiedenis podcasts

Trending Geschiedenis -podcasts

Over Historische BoekenCast