De Ongelooflijke Geschiedenis

Onder bijna al onze discussies over racisme, slavernij, vrouwenrechten, vluchtelingen of abortus ligt één groot idee: ieder mens is gelijkwaardig. Maar waar komt dat idee vandaan? En staat het onder druk? In deze slotaflevering van De Ongelooflijke Geschiedenis graven Beatrice de Graaf en Stefan Paas naar de fundering van dit belangrijke ideaal. We beginnen bij een jonge vrouw in Judea die een revolutionair lied zingt, lopen mee door het Lyceum van Aristoteles en krijgen kippenvel van een toespraak van Martin Luther King. Gelijkwaardigheid lijkt vandaag vanzelfsprekend - maar dat is het niet. Kunnen wij, in een seculiere tijd, nog leven van een idee dat zo diep religieuze wortels heeft? Of zagen we de tak door waarop we zelf zitten? Journalist David Boogerd in gesprek met historicus Beatrice de Graaf, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, en theoloog Stefan Paas, hoogleraar aan de VU en de Theologische Universiteit Utrecht.  Dit is de laatste van zeven afleveringen.  Redactie: Mariska van der Veen, Christijn Kleemans en Michiel van de Kamp Verteller: Hanne Arendzen Componist en producer van de muziek: David Kielman Luister muziek van De Ongelooflijke Geschiedenis op Spotify (https://open.spotify.com/artist/13cuRLzI5jVxlzjmiie8bd) 🎧 De Ongelooflijke Geschiedenis is een spin-off van De Ongelooflijke Podcast. (https://www.eo.nl/podcast/de-ongelooflijke-podcast/afleveringen) 📜 Meld je aan voor onze nieuwsbrief en lees verdiepende Ongelooflijke artikelen via ons online platform (Substack) (https://deongelooflijke.substack.com/), zoals het artikel over Junia, de vrouw die eeuwenlang uit de Bijbel verdween. (https://deongelooflijke.substack.com/p/de-vrouw-die-eeuwenlang-uit-de-bijbel) 📱 Volg De Ongelooflijke en bekijk foto's van de opnames op Instagram (https://www.instagram.com/deongelooflijke/) 📱 Volg David op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/david-boogerd-44207a7b?originalSubdomain=nl)of Blue Sky (https://bsky.app/profile/davidboogerd.bsky.social) 📱 Volg Beatrice op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/beatrice-de-graaf-93630a6/)of Blue Sky (https://bsky.app/profile/did:plc:os7qmdp63echd7cq2g3savlx) 📱 Volg Stefan op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/stefan-paas-51373a5/) 🎧 Genoemde afleveringen van de Ongelooflijke Podcast: - #118 - De geschiedenis van slavernij en de immense rol van religie (met Martijn Stoutjesdijk en Stefan Paas) (https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/82199/118-de-geschiedenis-van-slavernij-en-de-immense-rol-van-religie-met-martijn-stoutjesdijk-en-stefan-paas) - #92 - De verrassende oorsprong van onze Europese waarden met Clemens van den Berg en Beatrice de Graaf (https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/70032/92-de-verrassende-oorsprong-van-onze-europese-waarden-met-clemens-van-den-berg-en-beatrice-de-graaf) - #184 - Wat is de waarde van de mens? Over Poetin, de Bijbel, Romeinen en olifanten (met Beatrice de Graaf en Stefan Paas) (https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/104316/184-wat-is-de-waarde-van-de-mens-over-poetin-de-bijbel-romeinen-en-olifanten-met-beatrice-de-graaf-en-stefan-paas) Met dank aan de Singelkerk in Amsterdam.

Hoe kan je vrede brengen in een wereld die bol staat van oorlog en geweld? Keer je je andere wang, of vecht je terug? En als je terugvecht, wat is dan nog rechtvaardig? En hoe voorkom je dat een rechtvaardige oorlog verandert in een ‘heilige’ oorlog? We maken een duizelingwekkende reis door de tijd. Van de eenzame cel van verzetsheld Dietrich Bonhoeffer tot de bloedige kruistochten waar ‘Deus Vult’ (God wil het!) klonk. We belanden in een brandend Moskou, en ervaren hoe de nazi’s in Neurenberg een angstaanjagende nieuwe 'religie' van geweld stichtten. In deze Ongelooflijke Geschiedenis gaan we op zoek naar de diepe wortels van de moraal rondom geweld. Want de principes van nu - vanuit de VN, de NAVO en onze grondwet - zijn niet uit de lucht komen vallen. Ze zijn gevormd door eeuwen van vallen en opstaan, van pacifisme tot wereldoorlogen, en van kerkvaders tot kruisraketten. Journalist David Boogerd in gesprek met historicus Beatrice de Graaf, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, en theoloog Stefan Paas, hoogleraar aan de VU en de Theologische Universiteit Utrecht.  Dit is de zesde van zeven afleveringen.  Redactie: Mariska van der Veen, Christijn Kleemans en Michiel van de Kamp Verteller: Hanne Arendzen Componist en producer van de muziek: David Kielman Luister muziek van De Ongelooflijke Geschiedenis op Spotify (https://open.spotify.com/artist/13cuRLzI5jVxlzjmiie8bd) 🎧 De Ongelooflijke Geschiedenis is een spin-off van De Ongelooflijke Podcast. (https://www.eo.nl/podcast/de-ongelooflijke-podcast/afleveringen) 📜 Meld je aan voor onze nieuwsbrief en lees verdiepende Ongelooflijke artikelen via ons online platform (Substack), (https://deongelooflijke.substack.com/)zoals ook het artikel over Franciscus van Assisi die de Sultan bezoekt (https://deongelooflijke.substack.com/p/dialoog-met-de-vijand-franciscus). 📱 Volg De Ongelooflijke en bekijk foto's van de opnames op Instagram 📱 Volg David op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/david-boogerd-44207a7b?originalSubdomain=nl)of Blue Sky (https://bsky.app/profile/davidboogerd.bsky.social) 📱 Volg Beatrice op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/beatrice-de-graaf-93630a6/)of Blue Sky (https://bsky.app/profile/did:plc:os7qmdp63echd7cq2g3savlx) 📱 Volg Stefan op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/stefan-paas-51373a5/) 🎧 Genoemde afleveringen van de Ongelooflijke Podcast: - #101 - De kroning (of vernedering?) van Charles III (met Beatrice de Graaf en Stefan Paas) (https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/89951/139-de-kroning-of-vernedering-van-charles-iii-met-beatrice-de-graaf-en-stefan-paas) - #173 - Vrede op aarde! (met Stefan Paas, Beatrice de Graaf en Rik Peels) (https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/100928/173-vrede-op-aarde-met-stefan-paas-beatrice-de-graaf-en-rik-peels) 🎧 En van 'Dit is de Bijbel': - #6 - Is de Bijbel een gewelddadig boek? (https://npo.nl/luister/podcasts/663-dit-is-de-bijbel/54057) - #110 - Wat is nou hét grote verhaal van de Bijbel? 'Vrede!' (https://npo.nl/luister/podcasts/663-dit-is-de-bijbel/117065) Met dank aan het Muiderslot.

Waar komen onze diepste overtuigingen over rijkdom, winst en armoede vandaan? In deze aflevering reizen we langs de stoffige straten van Caesarea - waar een radicale familie de wereld verandert - naar de bruisende haven van Amsterdam waar de aandelenhandel werd geboren. We zien hoe heiligen en hervormers worstelden met bezit, en hoe protestantse ethiek de deur opende voor de vrije markt. In het vroege christendom ligt de oorsprong van hoe wij vandaag denken over armoede en rijkdom. Maar zoals altijd is de geschiedenis gelaagd. Want hoe kan het dat dezelfde samenleving die bekendstaat om ziekenhuizen en armenzorg, óók de kraamkamer werd van kapitalisme en het grote geld? Van de zweep van Jezus in de tempel tot het neoliberalisme van Margaret Thatcher. Deze aflevering legt de wortels bloot van onze welvaart én ongelijkheid. Het roept de vraag op: Is geld ten diepste een middel of onze meester? Journalist David Boogerd in gesprek met historicus Beatrice de Graaf, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, en theoloog Stefan Paas, hoogleraar aan de VU en de Theologische Universiteit Utrecht.  Dit is de vijfde van zeven afleveringen.  Redactie: Mariska van der Veen, Christijn Kleemans en Michiel van de Kamp Verteller: Hanne Arendzen Componist en producer van de muziek: David Kielman Luister muziek van De Ongelooflijke Geschiedenis op Spotify (https://open.spotify.com/artist/13cuRLzI5jVxlzjmiie8bd) 🎧 De Ongelooflijke Geschiedenis is een spin-off van De Ongelooflijke Podcast. (https://www.eo.nl/podcast/de-ongelooflijke-podcast/afleveringen) 📜 Meld je aan voor onze nieuwsbrief en lees verdiepende Ongelooflijke artikelen via ons online platform (Substack) (https://deongelooflijke.substack.com/) 📱 Volg De Ongelooflijke en bekijk foto's van de opnames op Instagram (https://www.instagram.com/deongelooflijke/) 📱 Volg David op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/david-boogerd-44207a7b?originalSubdomain=nl)of Blue Sky (https://bsky.app/profile/davidboogerd.bsky.social) 📱 Volg Beatrice op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/beatrice-de-graaf-93630a6/) of Blue Sky (https://bsky.app/profile/did:plc:os7qmdp63echd7cq2g3savlx) 📱 Volg Stefan op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/stefan-paas-51373a5/) 🎧 Genoemde aflevering Ongelooflijke Podcast #101 - Het winkelcentrum is de nieuwe kerk met Herman Paul en Stefan Paas (https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/73842/101-het-winkelcentrum-is-de-nieuwe-kerk-met-herman-paul-en-stefan-paas) Met dank aan Rusthof in Den Haag.

Bosbranden, smeltende gletsjers, bedreigde ecosystemen, de aarde zucht. Klimaatwetenschappers slaan alarm: iets in onze omgang met de natuur is fundamenteel mis. De onlangs overleden astrofysicus Hubert Reeves vatte het scherp samen: “We verkeren in oorlog met de natuur. En als we winnen, zijn we verloren.” Maar hoe zijn we in die oorlog terechtgekomen? Wie heeft ons geleerd dat de mens bóven de natuur staat en haar mag overheersen? Volgens historicus Lynn White is er een duidelijke schuldige aan te wijzen: de 'meest mensgerichte religie ooit': het christendom. Maar klopt dat? We reizen van de paradijselijke harmonie in de Hortus botanicus naar de rokende schoorstenen van de Industriële Revolutie. We ontdekken hoe Franciscus van Assisi met wolven praatte, waarom René Descartes zijn hond als een machine zag en waarom Vincent van Gogh een tijd lang in grauwe kleuren schilderde. Hoe werd de mens - ooit bewoner van het paradijs - de sloper van de planeet? En belangrijker: kan diezelfde geschiedenis ons de weg wijzen naar herstel? Journalist David Boogerd in gesprek met historicus Beatrice de Graaf, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, en theoloog Stefan Paas, hoogleraar aan de VU en de Theologische Universiteit Utrecht.  Dit is de vierde van zeven afleveringen. Redactie: Mariska van der Veen, Christijn Kleemans en Michiel van de Kamp Verteller: Hanne Arendzen Componist en producer van de muziek: David Kielman Luister muziek van De Ongelooflijke Geschiedenis op Spotify (https://open.spotify.com/artist/13cuRLzI5jVxlzjmiie8bd) 🎧 De Ongelooflijke Geschiedenis is een spin-off van De Ongelooflijke Podcast. (https://www.eo.nl/podcast/de-ongelooflijke-podcast/afleveringen) 📜 Meld je aan voor onze nieuwsbrief en lees verdiepende Ongelooflijke artikelen via ons online platform (Substack) (https://deongelooflijke.substack.com/) 📱 Volg De Ongelooflijke en bekijk foto's van de opnames op Instagram (https://www.instagram.com/deongelooflijke/) 📱 Volg David op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/david-boogerd-44207a7b?originalSubdomain=nl)of Blue Sky (https://bsky.app/profile/davidboogerd.bsky.social) 📱 Volg Beatrice op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/beatrice-de-graaf-93630a6/)of Blue Sky (https://bsky.app/profile/did:plc:os7qmdp63echd7cq2g3savlx) 📱 Volg Stefan op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/stefan-paas-51373a5/) 📜 Genoemde artikelen van onze Substack: - 'De dag die muziek voor altijd veranderde', Beethovens illustere derde symfonie (https://deongelooflijke.substack.com/p/de-dag-die-muziek-voor-altijd-veranderde) - Dialoog met de 'vijand': Franciscus en de sultan (https://deongelooflijke.substack.com/p/dialoog-met-de-vijand-franciscus) Een gewaagde vredesmissie tijdens een kruistocht (https://deongelooflijke.substack.com/p/dialoog-met-de-vijand-franciscus) 🎧 Genoemde podcastafleveringen: - De Ongelooflijke Podcast: #167 - De 'clash' tussen wetenschap en geloof: Darwin, Einstein en Galileo (met Floris Cohen en Stefan Paas) (https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/98769/167-de-clash-tussen-wetenschap-en-geloof-darwin-einstein-en-galileo-met-floris-cohen-en-stefan-paas) - De Ongelooflijke Podcast: #227 - 'We staan aan de vooravond van de grootste verandering ooit' (met Jan Rotmans en Stefan Paas) (https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/118217/227-we-staan-aan-de-vooravond-van-de-grootste-verandering-ooit-met-jan-rotmans-en-stefan-paas) - Dit is de Bijbel #17 - God, redder van mens... en dier? (https://npo.nl/luister/podcasts/663-dit-is-de-bijbel/60568) Met dank aan de Hortus botanicus Leiden

Discussies over seks zijn van alle tijden. Of het nou gaat over de positie van de vrouw, homoseksualiteit en het huwelijk: de geschiedenis is complex en beladen. Zeker nu, sinds #MeToo, praten we anders over grenzen, macht en instemming. Maar veel van wat wij vandaag vanzelfsprekend vinden, was ooit ronduit revolutionair. Wat heeft onze seksuele moraal gevormd?  We reizen van de havenstad Korinthe, waar een brief van de apostel Paulus inslaat als een bom, naar de straten van Pompeï. Daar vertellen de expliciete teksten op de muren een schokkend verhaal over de Romeinse machocultuur, waarin seks vooral draaide om macht en hiërarchie. We reizen via het Wenen van de 19e eeuw - waar ‘homoseksualiteit’ als identiteit werd geboren - naar het roerige Parijs van 1968, waar studenten schreeuwden om seksuele bevrijding. Bereid je voor, want er sneuvelen weer flink wat mythes. Ook de geschiedenis van seks is vaak anders dan je denkt. Journalist David Boogerd in gesprek met historicus Beatrice de Graaf, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, en theoloog Stefan Paas, hoogleraar aan de VU en de Theologische Universiteit Utrecht.  Dit is de derde van zeven afleveringen. Redactie: Mariska van der Veen, Christijn Kleemans en Michiel van de Kamp Verteller: Hanne Arendzen Componist en producer van de muziek: David Kielman Luister muziek van De Ongelooflijke Geschiedenis op Spotify (https://open.spotify.com/artist/13cuRLzI5jVxlzjmiie8bd) 🎧 De Ongelooflijke Geschiedenis is een spin-off van De Ongelooflijke Podcast. (https://www.eo.nl/podcast/de-ongelooflijke-podcast/afleveringen) 📜 Meld je aan voor onze nieuwsbrief en lees verdiepende Ongelooflijke artikelen via ons online platform (Substack) (https://deongelooflijke.substack.com/) 📱 Volg De Ongelooflijke en bekijk foto's van de opnames op Instagram (https://www.instagram.com/deongelooflijke/) 📱 Volg David op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/david-boogerd-44207a7b?originalSubdomain=nl)of Blue Sky (https://bsky.app/profile/davidboogerd.bsky.social) 📱 Volg Beatrice op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/beatrice-de-graaf-93630a6/)of Blue Sky (https://bsky.app/profile/did:plc:os7qmdp63echd7cq2g3savlx) 📱 Volg Stefan op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/stefan-paas-51373a5/) 🎧 Genoemde aflevering #99 - 'Homoseksuelen hebben een voorsprong in de kerk' met Stephan Sanders en Stefan Paas (https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/72172/99-homoseksuelen-hebben-een-voorsprong-in-de-kerk-met-stephan-sanders-en-stefan-paas) Met dank aan Museum Catharijneconvent in Utrecht.