Hoe Qatar diplomatie-knooppunt van de wereld werd, Het Derde Rijk der Dromen, column van Abdelkader Benali, 60 jaar Thunderbirds, Recensies van Wim Berkelaar, Vrouw en Meid en OVT-doc: Moeder-Land
(02:07) Afgelopen dinsdag voerde Israël luchtaanvallen uit op Hamas-leden in Doha, de hoofdstad van Qatar. Tot die tijd was Qatar dé plek waar Hamas en Israël relatief veilig konden onderhandelen over een bestand in Gaza. Ook in conflicten buiten het Midden-Oosten speelt Qatar een diplomatieke rol. Hoe is Qatar het diplomatieke knooppunt van de wereld geworden, en is dat na de aanval voorbij? Dat vertelt Gertjan Hoetjes, Midden-Oostendeskundige aan de UvA.
(14:18) De Joodse schrijfster Charlotte Beradt verzamelde tussen 1933 en 1938 de (angst)dromen van mensen in nazi-Duitsland om zo de terreur te documenteren. Onlangs verscheen voor het eerst een Nederlandse vertaling van haar boek “Het Derde Rijk der dromen”. Historica en terrorismedeskundige Beatrice de Graaf is te gast en deelt haar kijk op het boek.
(26:43) Deze week is de column van Abdelkader Benali.
(29:55) In 1965 werd de TV serie Thunderbirds, met de bekende uitspraak ‘Thunderbirds are Go!’, voor het eerst uitgezonden. Uniek bij deze serie is dat de personages niet door acteurs, maar marionetten werden gespeelt. Egon Adel is te gast. Hij speelt elke zondag de poppenkastvoorstelling op de Dam en kan ons uitleggen wat deze serie zo bijzonder maakt.
(37:50) Deze week krijgen we recensies van Wim Berkelaar. Hij bespreekt twee historische romans en een bibliotheek.
Radicale democratie - Dirk Alkemade
Reinder Zwolsman. Een omstreden fenomeen in het Nederlandse vastgoed - Dick Brongers
De Librije - St. Walburgiskerk in Zutphen
(51:10) Er was een tijd dat de stad in de vroege ochtendschemering tot leven kwam met dienstmeisjes die druk bezig waren lang voordat de families waarvoor ze werkten wakker werden. Het alledaagse tafereel van de dienstmeid staat symbool voor een bredere geschiedenis. Cultureel-antropoloog Caroline Hanken schreef het boek Vrouw en Meid- De geschiedenis van een leven binnenshuis 1550 – 1950, en is te gast.
(1:03:08) In Moeder-Land staan de brieven centraal tussen ouders in een dorp in de Sovjet-Unie en hun dochter Alexandra die na gedwongen werk in Duitsland een leven in Nederland heeft opgebouwd. Ze worden door de Tweede Wereldoorlog en later door het IJzeren Gordijn van elkaar gescheiden. Alexandra ziet haar ouders nooit meer terug.
Haar dochter Frieda (78) heeft de brieven van haar moeder altijd bewaard, maar kan het russisch niet lezen. Programmamaker Yula Altchouler is van Russische afkomst en vertaalde de honderden verkleurde velletjes die de ouders van Alexandra schreven. In iedere brief vragen ze haar om terug te komen.
--------
1:46:07
--------
1:46:07
Het belang van China’s oorlogsverleden, De shortlist van de Librisprijs, column van Sana Valiulina, Recensies van Sana Valiulina, 40 jaar studio Ghibli, Nazi-kunstrover Erhard Göpel en OVT-doc: De Vrolijke Vernietiging
(01:30) Deze week organiseerde China een spectaculaire militaire parade om het einde van de Tweede Wereldoorlog te herdenken. Beelden van de militaire parade werden massaal gedeeld door de staatsmedia. Hoe zet China dat oorlogsverleden in voor het huidige Chinese zelfbeeld? Daarover te gast is China-kenner Manya Koetse.
(14:50) De shortlist van de Libris Geschiedenis Prijs 2025
(23:11) De column van Sana Valiulina.
(29:43) Princess Mononoke, Spirited Away en The Boy and the Heron, een paar filmtitels uit dezelfde stal: die van Studio Ghibli. Deze beroemde animatiestudio is 40 jaar, en daarom zijn de films in Nederland in de bioscoop te zien. Wat is de betekenis van deze Japanse studio geweest, en hoe past het in de geschiedenis van anime? Japanoloog Otis Eversteijn vertelt.
(38:45) Deze week krijgen we recensies van Sanne Frequin. Zij bespreekt twee historische boeken en een tentoonstelling:
Floris V ontvoerd en vermoord - een bundel ingeleid door Wim van Anrooij
De middeleeuwen - Dan Jones (vert. Roelof Posthuma)
Artus Quellinus - Beeldhouwer van Amsterdam - tentoonstelling in het Paleis op de Dam
(52:53) Het was de droom van Adolf Hitler; het bouwen van een Führermuseum. Hitler die was afgewezen door de kunstacademie was vastbesloten het grootste museum ter wereld te bouwen. De tot nu toe weinig bekende Duits kunsthistoricus Erhard Göpel speelde een sleutelrol bij het wegroven van de kunst uit bezette gebieden. Wie was Göpel? Hoe slaagde hij erin om schilderijen die de nazi’s op het oog hadden te ontfutselen?
Cultuurwetenschapper Ruud Breteler is te gast.
(01:05:05) Deze week de OVT-doc: ‘De Vrolijke Vernietiging’ is een project van kunstenaar Maurice Hermans waarin is te zien hoe traumatisch het uitvlakken van de mijngeschiedenis was voor Zuid-Limburg. Er is ‘fantoompijn’ in Heerlen, omdat vertrouwde ijkpunten zoals de Lange Jan en de Lange Lies – de hoogste schoorstenen – opeens weg waren en daarmee ook de identiteit van de stad. Hoe kun je verder met een geschiedenis zonder tastbaar houvast?
(01:37:05) Aan de hand van de documentaire De Vrolijke Vernietiging gaan we in gesprek met Casper Gelderblom, wethouder van de Gemeente Heerlen. Veel mensen in deze regio hebben moeite met de energierekening betalen, terwijl de mijnen tijdens de hoogtijdagen van de kolenindustrie recordwinsten behaalden. De burgemeesters willen dat de winsten van de mijnen alsnog terugvloeien naar de regio en hebben de investeerders van de particuliere mijnen een brief gestuurd over de zogenaamde 'ereschuld'.
Meer info: https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-7-september-2025 (https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-7-september-2025%20)
--------
1:43:31
--------
1:43:31
VN-vredesmacht UNIFIL vertrekt uit Libanon, De column van John Jansen van Galen, The Ritual en de geschiedenis van het exorcisme, Recensies van Nadia Bouras, De ring van een Balinese koning en OVT-doc: Stand-up!
(00:01:35) De VN-Veiligheidsraad heeft afgelopen donderdag ingestemd met een laatste verlenging van de vredesmacht UNIFIL. De blauwhelmen verdwijnen uit Zuid- Libanon, die al sinds 1978 aanwezig zijn in de regio. Hoe begon de vredesmissie toen en hoe kan het dat na al die tijd er nu een stop gaat komen? We hebben het erover met militairhistoricus Ben Schoenmaker en UNIFIL-veteraan Bert Kleine Schaars.
(00:22:55) De column van John Jansen van Galen.
(00:28:06) Bijna honderd jaar geleden vond in Amerika een duiveluitdrijving plaats op een vrouw. De nieuwe horrorfilm ‘The Ritual’ vertelt dit verhaal. We hebben het over de film en de geschiedenis van het exorcisme met Kristof Smeyers, historicus aan de KU Leuven, die werkt aan een boek over exorcisme in Vlaanderen.
(00:39:29) Nadia Bouras bespreekt twee historische romans en een serie:
* Washington Black
* Neem het vuur mee - Leïla Slimani (vert. Gertrud Maes)
* Kookpunt - Nisrine Mbarki Ben Ayad
(00:52:23) Stel – je krijgt een ring cadeau, die tijdens de Indonesische dekolonisatieoorlog door een Balinese koning aan een Nederlandse predikant gegeven werd. Wat moet je daarmee? Met die vraag werd historica Anne-Lot Hoek geconfronteerd. De ring kreeg ze op de boekpresentatie van ‘De strijd om Bali’. In de uitzending vertelt ze over haar zoektocht naar wat te doen met de ring.
(01:10:05) Een podium met een kruk, een glaasje water en een microfoon op een standaard. Een man of vrouw die verhalen vertelt en grappen maakt. Geen typetjes, geen liedjes en geen sketches. In de zaal een klein publiek dat lacht, doodstil blijft of terugpraat. Het is inmiddels een bekend beeld, maar stand-up comedy werd pas in de jaren negentig geïntroduceerd in Nederland. De wortels van deze kale podiumkunst liggen in het Amerika van de drooglegging. Programmamaker Laura Lubbers reist samen met Patrick van den Hanenberg, auteur van het boek Stand up and Fight. 35 jaar stand-up comedy in Nederland van Raoul Heertje tot Sezgin Güleç langs de geschiedenis en ontwikkelingen van stand-up comedy in Amerika en Nederland.
Stemactrice: Hymke de Vries
Dank aan: Wouter Monden en de Elektra Podcast
Meer info: https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-31-augustus-2025 (https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-31-augustus-2025)
--------
1:42:50
--------
1:42:50
Israël wil Palestijnse staat ‘begraven’, Oude woorden, nieuwe wereld #6: Benjamin Moser, Historische protestsongs: Queen Latifah - Ladies First, OVT-doc: Herrijzend Nederland. Radio in oorlogstijd
(01:48) Deze week kreeg het zogeheten E1-plan groen licht in Israël: een project voor de bouw van 3.400 woningen op de bezette Westelijke Jordaanoever. Minister van Financiën Bazalel Smotrich zei dat dit plan een Palestijnse staat definitief zal ‘begraven’. Daarmee reageerde hij op de groeiende groep landen die Palestina als staat hebben erkend.
Te gast is antropoloog en Israël-kenner Erella Grassiani, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.
(13:34) Onze zomerserie 'Oude woorden, nieuwe wereld' gaat over historische boeken die ons het heden beter doen begrijpen. Welke echo’s uit het verleden schudden ons wakker, geven houvast of bieden troost? Deze week: schrijver Benjamin Moser over ‘With My Own Eyes’ van Felicia Langer.
(52:05) Deze zomer duiken we in een wereld van muziek die meer deed dan alleen vermaken. In onze nieuwe rubriek Historische protestsongs hoor je de verhalen achter de liedjes die wereldwijd aanzette tot denken, actie of verzet. Dit keer het nummer ‘Ladies First’ van Queen Latifah met Kim Dankoor, onderzoeker naar hiphopfeminisme.
(01:06:54) Deze zomer in OVT: de beste historische documentaires uit andere programma’s en podcasts. Deze laatste aflevering: Aflevering 1 van de 10-delige podcast Herrijzend Nederland. Radio in oorlogstijd, die programmamaker Peter de Ruiter maakte voor Beeld & Geluid.
Als in september 1944 Eindhoven wordt bevrijd, treffen de geallieerden er een in het geheim gebouwde radiozender aan. Met veel improvisatietalent kan de zender al drie weken later beginnen met uitzenden onder de naam Radio Herrijzend Nederland. In de podcast horen we authentieke fragmenten van deze zender, maar ook van Radio Oranje en de genazificeerde Nederlandse Omroep in Hilversum. Een serie over radio in oorlogstijd en de strijd om de hoofden en harten van de luisteraars.
Meer info: https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-24-augustus-2025 (https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-24-augustus-2025)
--------
1:40:45
--------
1:40:45
Plasticproblemen, Oude woorden, nieuwe wereld #5: Lotfi el Hamidi en Michiel Leezenberg, Historische protestsongs: Boudewijn de Groot – Welterusten, mijnheer de president, OVT-doc: Een moskee op een ansichtkaart
(01:28) De VN-top over plastic in Genève liep afgelopen vrijdag op niks uit. Er komen geen maatregelen voor de plasticproblemen. Terwijl elke dag het equivalent van 2000 vuilniswagen aan plastic de zeeën, rivieren en meren in wordt gedumpt. En dit staat nog los van de microplastics die tot in onze hersens aangetroffen worden. Het ooit wonderlijk product is nu een boosdoener. Te gast is letterkundige en milieuhistoricus Geert Buelens.
(12:08) Onze zomerserie 'Oude woorden, nieuwe wereld' gaat over historische boeken die ons het heden beter doen begrijpen. Welke echo’s uit het verleden schudden ons wakker, geven houvast of bieden troost? Deze week: historicus en journalist Lotfi El Hamidi en filosoof Michiel Leezenberg over ‘Muqaddimah’ van Ibn Khaldun uit 1377.
(51:39) Deze zomer duiken we in een wereld van muziek die meer deed dan alleen vermaken. In onze nieuwe rubriek Historische protestsongs hoor je de verhalen achter de liedjes die wereldwijd aanzette tot denken, actie of verzet. Deze keer de koning van het Nederlandse protestlied; Boudewijn de Groot over zijn nummer ‘Welterusten, mijnheer de president’.
(1:07:29) Deze zomer in OVT: historische documentaires die niet door ons zijn gemaakt maar die we zo mooi vinden dat wij ze graag willen laten horen. Deze week: Een moskee op een ansichtkaart, een aflevering uit de podcast Platte Grond. Een heel erg fijne podcast over architectuur. Zoals de makers zelf zeggen: Een serie over de kracht van architectuur en over plannen voor de toekomst. Over torenhoge ambities en over het spoor soms volledig bijster zijn. Een verhaal gemaakt door Mariëtte Heres.
Meer info: https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-10-augustus-2025 (https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-10-augustus-2025 %20)
(https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-10-augustus-2025 %20)
OVT is een baken van verrassende verhalen die historische verdieping en achtergrond bieden.
In deze feed vind je de uitzendingen terug, vol items die historische context bieden bij het nieuws, interviews met auteurs van recent verschenen boeken, verhalende radiodocumentaires en podcasts, recensies en columns. OVT is hét geschiedenisprogramma op de Nederlandse radio, gemaakt door de VPRO. Liever alleen documentaire-rubriek Het Spoor Terug in je feed? Abonneer je dan op de podcast ‘Het Spoor Terug’.
Netherlands