Ons Amsterdam Podcast

Govert Flinck was een getalenteerd schilder. De in Kleef geboren kunstenaar maakte zich het schildersambacht meester en de stad Amsterdam tot zijn thuis. Hij kende iedereen die er in de stad toe deed, en zij kenden hem. Toch zette één jaar als leerling van Rembrandt Flinck in de geschiedschrijving in diens schaduw. Onterecht, betoogt kunsthistoricus Tom van der Molen. Flinck werd in zijn eigen tijd al als interessanter dan Rembrandt beschouwd. In deze podcast doet Van der Molen het talent en leven van de ondergewaardeerde Flinck uit de doeken. Tom van der Molen is kunsthistoricus en curator bij het Amsterdam Museum. Ook is hij de auteur van de lijvige en levendige dissertatie Govert Flinck (1615-1660), verschenen bij WBOOKS.

Hij was creatief, stond open voor nieuwe ideeën en drukte met maar liefst 75 projecten zijn stempel op Amsterdam. Zijn bureau wordt beschouwd als de bakermat van de Amsterdamse School. Toch bleef Eduard Cuypers, vaak aangeduid als 'neef van', lang onderbelicht. En dat terwijl hij zeer gevierd was in zijn eigen tijd. Obbe H. Norbruis vertelt over de man die Cuypers was, wat hem dreef en geeft de aanzet tot herwaardering van deze vernieuwende architect. Obbe H. Nobruis is studeerde architectuur en stedenbouw in Delft. Schreef Eduard Cuypers leven en werk (2025), een rijk geïllustreerd tweeluik met meer dan 250 projecten van Cuypers in Nederland, waaronder ruim 75 in Amsterdam.

Koen Kleijn gaat in gesprek met Marie-Louise Meuris, voormalig directeur van de Nieuwe Ooster, over de 130 jaar oude begraafplaats en haar missie om dit bijzondere stukje Amsterdamse erfgoed te behouden. De Nieuwe Ooster is namelijk niet alleen een plek voor talloze Amsterdamse doden, maar ook een bijzonder park, ontworpen door Springer, en in middels uitgegroeid tot een arboretum, een uitzonderlijke collectie bomen. Zo gaan leven en dood hier zij aan zij. Marie-Louise Meuris is 'funerair adviseur' en auteur van Waarachtige Verhalen. De historie van de 130 jaar oude begraafplaats De Nieuwe Ooster (2024). Daarnaast is ze voormalig directeur van de Nieuwe Ooster.

De historici Vibeke Kingma en Henk Looijesteijn schreven samen het boek Salig sijn de bermhertigen, 250 jaar Occo Hofje 1774-2024: de geschiedenis van een bijzonder hofje aan de Nieuwe Keizersgracht en van de markante stichteres, Cornelia Occo. Cornelia was een eigenzinnige vrouw: bij het openen van haar testament bleek dat zij het leeuwendeel van haar aanzienlijke vermogen bestemde voor de bouw van een hofje voor ‘weduwen sonder kinderen of arme vrijsters - arme alleenstaande katholieke vrouwen. Het Occo Hofje was het eerste grote katholieke gebouw in Amsterdam sinds de Alteratie. Op 1 mei 1776 trokken de eerste bewoonsters in het hofje, dat nog altijd in de geest van de stichteres als onderkomen voor oudere dames van functioneert. Het verhaal van Cornelia Occo gaat ook over haar roemruchte katholieke familie; de ruzie met haar broer over de erfenis, waar de rechter aan de pas kwam; haar zelfstandige en onafhankelijke leven in de stad; haar zakelijk optreden met eigen beleggingen en investeringen; haar bemoeienis met de katholieke armen van de stad – en nog veel meer. Een extra lange Ons Amsterdam Podcast, voor bij het zwembad, in de trein of in de tent.

Op woensdag 9 mei 1945 werd in de Portugese Synagoge aan het Jonas Daniël Meijerplein een bijzondere dienst gehouden ‘voor de Joden te Amsterdam’, in de woorden van Jaap Meijer ‘een dienst, van bijkans lugubere betekenis’, waar ‘honderden’ elkaar weerzagen ‘in het bewustzijn dat tienduizenden nimmer zouden wederkeren.’ De Portugese Synagoge was ongeschonden door de Bezetting gekomen. Dat gold niet voor de vier synagoges van de Hoogduitse Gemeente, aan de andere zijde van het Jonas Daniël Meijerplein. Die waren geplunderd en beroofd van hout en lood. De bestuurders zochten manmoedig naar een nieuwe, ‘piëteitsvolle’ bestemming, maar de Gemeente Amsterdam hield de hand op de knip. In 1954 werden de gebouwen gered. Het zou nog meer dan dertig jaar duren voor er echt een waardige bestemming aan gegeven werd, het Joods Historisch Museum – nu het Joods Cultureel Kwartier. Rob de Spa is historicus en schreef in het meinummer van Ons Amsterdam over die eerste dienst. Hij schreef eerder een bachelorscriptie over de moeizame verkoop van de Hoogduitse synagoges. Die is op www.onsamsterdam.nl te lezen.