Aids, MH17, de Maccabi-rellen: hoe effectief is desinformatie?
Desinformatie: we horen er vaak over, maar hoe groot is het effect ervan nou echt? In deze aflevering onderzoeken we hoe nepnieuws en geruchten zich verspreiden en polarisatie veroorzaken. Van drones boven Polen en de hardnekkige Aids-complottheorie tot MH17 en zelfs een flinterdun Israëlisch rapport dat de Tweede Kamer haalde: steeds blijkt dat buitenlandse campagnes pas echt kracht krijgen wanneer binnenlandse stemmen ze versterken. Wat zegt de wetenschap hierover? Welke rol spelen emoties? En hoe kwetsbaar is Nederland zelf, met verkiezingen in aantocht? Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib ModderkolkMontage en redactie: Tiemen HagemanEindredactie: Corinne van Duin en Jasper VeenstraArtwork: Matteo BalSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
53:29
--------
53:29
Zo wordt desinformatie ingezet als wapen
Dit nieuwe seizoen van Schaduwoorlog openen we met een deep dive in desinformatie: niet de kogel of de raket, maar het verhaal dat bewust verdraaid wordt om twijfel te zaaien en vertrouwen te breken. In deze eerste aflevering van een tweeluik kijken we naar de methodes en tactieken. Van een Amerikaans legerdocument waarin kunstmatige intelligentie wordt ingezet voor propaganda, tot Israëlische campagnes die via Google Ads kritische organisaties in diskrediet brengen. We zien hoe framing en beeldmanipulatie emoties losmaken, hoe trollenfabrieken zich ontwikkelen tot netwerken van bots en nepmedia, en hoe staten steeds nieuwe middelen vinden om verdeeldheid te vergroten. Hoe werkt die machine van leugens en halve waarheden? En waarom is het zo moeilijk om feit en fictie uit elkaar te houden? Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib ModderkolkMontage en redactie: Tiemen HagemanEindredactie: Corinne van Duin en Jasper VeenstraArtwork: Matteo BalSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
1:02:30
--------
1:02:30
De beste hackers ter wereld komen niet uit Rusland of China
Huib Modderkolk en Annieke Kranenberg verdiepen zich deze week in de beste hackers ter wereld. Luisteraars vroegen hen naar de rol van de westerse landen in de schaduwoorlog. Vaak zijn het de Russische en Chinese acties die het nieuws halen - over westerse landen horen we weinig. Waar komt dat door? Aan de hand van spraakmakende hacks, onthullingen uit Snowden-documenten en het schandaal rond The Shadow Brokers onderzoeken Huib en Annieke de invloed van hackers uit de VS en het Verenigd Koninkrijk. En ze eindigen met onze eigen hackers, die van de AIVD en MIVD. Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib Modderkolk Montage en redactie: Tiemen Hageman en Julia van Alem Eindredactie: Corinne van Duin en Lotte Grimbergen Artwork: Matteo BalSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
1:00:29
--------
1:00:29
Zo gaan de elitespionnen van de Russische geheime dienst te werk
'Illegals' zijn spionnen die onder een valse dekmantel in het Westen leven, ze wonen verspreid over de VS en Europa en leiden daar veelal doodgewone levens. Ze zijn jarenlang getraind met de identiteit van overleden mensen of andere weinig traceerbare personen. Het werk van deze superspionnen is buitengewoon zwaar en vraagt volledige opoffering. Ze hun ware identiteit niet eens aan hun kinderen vertellen. Vaak hebben ze de taak om netwerken te bouwen, gevoelige informatie te verzamelen of andere agenten te begeleiden en uit te betalen. Sinds Russische diplomatieke spionnen Europa zijn uitgezet, zijn deze undercoveragenten belangrijker en actiever geworden. Maar door technologische vooruitgang wordt het steeds moeilijker geloofwaardige dekmantels op te bouwen. Toch zijn er mogelijk nog enkele tientallen 'illegals' actief in Europa. Samen met host Annieke Kranenberg bespreekt Huib Modderkolk de bizarre verhalen van ontmaskerde elitespionnen. Ook spreekt Huib met de schrijver en The Guardian-journalist Shaun Walker over zijn nieuwste boek: The Illegals. Russia's Most Audacious Spies and Their Century-Long Mission to Infiltrate the West. Het fragment over Tim Foley komt uit de animatieserie Mom and dad were spies. Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib Modderkolk Montage en redactie: Tiemen Hageman en Julia van Alem Eindredactie: Corinne van Duin en Jasper Veenstra Artwork: Matteo BalSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
53:31
--------
53:31
Hoe Oekraïne Nord Stream opblies (maar iedereen erover zwijgt)
In deze aflevering duiken we in de grootste sabotageactie op Europese bodem sinds de Koude Oorlog: de ontploffing van de Nord Stream-gaspijpleidingen in de Oostzee. Direct na de explosies wezen beschuldigende vingers naar Rusland, en ook de Verenigde Staten werden als mogelijke dader genoemd. Maar gaandeweg leidde steeds meer bewijs naar een heel andere plek: Oekraïne. Toch zwijgt het Westen hier publiekelijk over. Hoe kon een relatief klein team, varend op een gehuurd zeiljacht, erin slagen om op tachtig meter diepte vier pijpleidingen op te blazen? Wat zegt deze operatie over de rol van Oekraïne in de hybride oorlogsvoering en over de manier waarop westerse inlichtingendiensten wegkijken als het om bondgenoten gaat? We reconstrueren deze spectaculaire sabotage met onderzoeksjournalist Ben Meindertsma, die in Kyiv sprak met betrokkenen bij de actie. En we onderzoeken hoe nauw de samenwerking tussen westerse diensten en Oekraïne eigenlijk gaat, van geheime trainingen op Nederlandse bodem tot missies waarvan niemand officieel mag weten dat ze hebben plaatsgevonden. Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib ModderkolkMontage en redactie: Tiemen Hageman en Julia van AlemEindredactie: Corinne van Duin en Jasper VeenstraArtwork: Matteo BalSee omnystudio.com/listener for privacy information.
Terwijl in Oekraïne een loopgravenoorlog wordt uitgevochten met tanks, artillerie en lange-afstandswapens, ligt zonder dat we het doorhebben ook de rest van Europa onder vuur. Spionage, sabotage, aanslagen en cyberaanvallen: Rusland maakt zich er veelvuldig schuldig aan, maar ook China en andere staten roeren zich in deze strijd. Wat is het doel van hybride oorlogsvoering? Hoe gróót is de dreiging precies? En wat merken we van deze cyberoorlog, wat blijft er onder de radar?
Als iemand dat weet, is het Huib Modderkolk. Als onderzoeksjournalist voor de Volkskrant begeeft hij zich al jaren in dit veld en schreef hij de bestsellers Het is oorlog maar niemand die het ziet en: Dit wil je écht niet weten.
In de nieuwe podcast Schaduwoorlog gaat Huib samen met adjunct-hoofdredacteur Annieke Kranenberg de vaak onzichtbare dreiging van hybride oorlogsvoering ontleden en analyseren.
Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib Modderkolk
Montage en redactie: Tiemen Hageman
Redactie: Corinne van Duin en Jasper Veenstra
Artwork: Matteo Bal
Netherlands