Macro met Boot en Mujagić | BNR

• ‘Donald Trump heeft zijn Liz Truss-moment gehad’

  Door de verrassende rust op de financiële markten kan macro-econoom Arnoud Boot zelf ook tot rust komen. Maar dit oog van de orkaan waarin we zitten, is eigenlijk de stilte voor de storm, denkt hij. Want inmiddels wordt duidelijk welke richting de Amerikaanse regering opgaat en wat de strategie van president Donald Trump is. Welke contouren zie je ontstaan? Er zijn twee belangrijke punten. Enerzijds heeft Trump afgelopen week zijn Liz Truss-moment gehad. De kortstondige Britse premier slaagde erin om de financiële markten geweldig onder druk te zetten. De rente liep enorm op en de financiering van de Engelse staatsschuld kwam in het geding. Trump heeft eigenlijk bijna hetzelfde meegemaakt. De Amerikaanse rente liep sterk op. Dat was vervelend voor de Verenigde Staten, gezien de hoge tekorten en de hoge staatsschuld. Dat voelde hij meteen, en hij moest dus een stap terugzetten. Om zijn gezicht te redden, heeft hij uitgehaald naar China. Dat land moet in de hoek gedreven worden; daar kan hij zich nu volledig op richten. Met de rest van de wereld kan hij iets rustiger omgaan. Je kunt proberen China te isoleren, maar dat maakt je nog niet los van de rest van de wereld. China heeft namelijk grote invloed in andere landen en zal zijn economische ontwikkelingsmogelijkheden ook via die andere landen benutten. Hoe moet ik dat dan voor me zien? China heeft grote investeringen in het buitenland, onder meer in Afrika. Het zou voor China geen rare vervolgstap zijn om Afrika als een soort productiefaciliteit te zien. Dus als Trump China wil isoleren, zal hij opnieuw moeten uithalen naar andere landen. Dan wordt het weer onoverzichtelijk. De China-strategie van de VS betekent dus nog meer beleidsonzekerheid. Het is niet zo dat we op dit moment kunnen concluderen dat een merkwaardige periode achter ons ligt. We bevinden ons in een stabiele fase op het niveau van totale beleidsgekte. Er zijn hogere handelstarieven ingevoerd voor sommige landen, en niet voor andere. Landen zullen hun economie daaraan aanpassen, want dit is de nieuwe realiteit. Maar die realiteit kennen we niet, omdat Trump gedwongen zal zijn verdere stappen te zetten als hij zijn strategie ten opzichte van China wil voortzetten. En die strategie móét hij voortzetten. Die aanhoudende onzekerheid vertaalt zich onder meer in hogere rentes, maar ook in tegenvallende investeringen in de Verenigde Staten. Maar dat is toch juist het grote speerpunt van het beleid van Trump? Dat was z’n mantra richting de wereld. In zijn ogen wordt de VS buitenspel gezet door de rest van de wereld, en hij wil dus dat bedrijven gaan investeren in productiefaciliteiten in Amerika. Maar door diezelfde aanhoudende beleidsonzekerheid gelooft eigenlijk niemand meer dat we teruggaan naar een rustige wereld, tenzij er echt heel nieuw leiderschap komt. En ik kan je garanderen: dat gaat nog wel even duren. Bedrijven durven die investeringen gewoon niet aan. Dus: geen nieuwe fabriek in Amerika, geen nieuwe productielijn, niks. Dat gaat gewoon niet gebeuren. Juist door diezelfde onzekerheid. En dan heb je dus het paard achter de wagen gespannen. Dan zorg je er zélf voor dat die investeringen in je eigen land niet doorgaan, terwijl dat juist het hele idee was. En je hele China-strategie zorgt er dan eigenlijk alleen maar voor dat die onzekerheid permanent blijft. Wat betekent dat concreet voor de VS? Eigenlijk moeten we op twee dingen terugkomen. Eén is dat de dollar zich ontwikkelt op een manier waarop die dus verzwakt, nadrukkelijk verzwakt ten opzichte van de euro. Een zwakke dollar is een teken van zwakte van de Verenigde Staten. Amerika wordt daardoor dus minder interessant om in te investeren. Dat betekent ook dat je minder dollars nodig hebt. De dollar verzwakt en de economische groei in Amerika gaat daar echt onder lijden. Als je dat vertrouwen hebt weggeslagen, dan is het heel moeilijk om dat terug te krijgen. De vraag is wat dat betekent voor de toekomst en het internationale financiële systeem. See omnystudio.com/listener for privacy information.

  --------  

  8:16
• ‘De wereld is afhankelijk van hoe Trump wakker wordt’

  De financiële markten reageren opgelucht nu Trump een groot deel van zijn importheffingen met 90 heeft gepauzeerd. Macro-econoom Edin Mujagić is blij met die heffingenpauze, maar is ook nog niet gerust op wat de toekomst gaat brengen in Amerika. ‘De hele wereld is afhankelijk van hoe Trump op een ochtend wakker wordt.’ Wat heeft Trump overtuigd, denk je? ‘Er kwam deze week steeds meer weerstand vanuit de Republikeinse partij. De checks and balances in Amerika werken dus wel, dat is goed nieuws. Maar misschien nog wel belangrijk in dit opzicht, is de tucht van de obligatiemarkten. Die kunnen alles en iedereen intimideren en dat is wat we gisteren hebben gezien. Die Amerikaanse rente liep op, waar Trump die juist omlaag wilde drukken. Dat is niet gelukt. De Amerikaanse 30-jarige rente is nu hoger dan de Griekse 30-jarige rente. Die rentes zijn gestegen en dat heeft uiteindelijk meegespeeld in het besluit om even te pauzeren. Dat leidt tot de opluchting.’ Hoe terecht is die opluchting? ‘De financiële markten staan overal op groen, maar laten wij in die euforie een aantal zaken niet vergeten. De 10 procent-heffing blijven gewoon staan, de 25 procent naar Canada en Mexico ook, net als de heffingen van ruim 100 procent richting China. Die draconische heffingen die aangekondigd zijn, die zijn alleen gepauzeerd. Over 90 dagen kan het zo ver zijn. Dat is het hele punt. Er is geen pijl op te trekken. Er is heel veel onzekerheid al geweest en die onzekerheid is na gisteren niet kleiner geworden, maar groter geworden. Als de economie ergens een hekel aan heeft, dan is het onzekerheid. Bovendien, er is schade aan het imago van de VS. Voorheen wist je wat je aan Amerika had, het is nu totaal onvoorspelbaar. Waarom zou je nog vertrouwen hebben, je bent letterlijk als hele wereld afhankelijk is van hoe Trump op een ochtend wakker wordt.’ Hoe bedoel je? ‘Als hij een beetje goede stemming heeft, dan kan het allemaal meevallen. Als hij slecht geslapen heeft, kan hij zomaar zeggen, die pauze van 90 dagen ga ik pas volgende week invoeren. De koopkracht van de Amerikanen en de bestaanszekerheid van de Amerikanen is afhankelijk van één man die er nog drieënhalf jaar zit. Die volatiliteit die we de afgelopen dagen hebben gezien, ik denk dat we die nog enige tijd aanhouden.’See omnystudio.com/listener for privacy information.

  --------  

  7:06
• Het bizarre verhaal over de bedenker van de Amerikaanse importheffingen

  Hoewel de directe entourage van Donald Trump de ingestelde importheffingen nog steeds met vol enthousiasme ondersteunt, neemt het totale aantal aanhangers af. Waaronder Tesla- en SpaceX-chef Elon Musk, die Trump-adviseur en geestelijk vader van de importheffingen Peter Navarro ‘dommer dan een zak stenen’ heeft genoemd. ‘Het heeft veel weg van een mop, maar het is de harde werkelijkheid’, zegt macro-econoom Edin Mujagić. Musk kennen we wel, maar wie is Navarro? Peter Navarro is een gepromoveerd econoom, hoogleraar met veel publicaties op zijn naam. Waaronder het boek Death by China. In veel van zijn boeken, en ook in interviews, haalt hij een andere econoom aan: Ron Vara. Dat is niet alleen de goeroe van Navarro, maar vooral een niet-bestaand persoon. Zijn naam is een anagram van zijn eigen achternaam. Een verzonnen figuur dus: Ron Vara bestaat niet en heeft geen Harvard-diploma. Allemaal niet waar. Maar dit is wél de man die de huidige Amerikaanse importheffingen heeft bedacht – zoals hij dat in de eerste termijn van Trump ook al deed met heffingen op staal en aluminium. Hij beweerde toen dat geen enkel ander land tegenmaatregelen zou nemen, omdat de Verenigde Staten een veel te grote speler zouden zijn. Niets bleek minder waar: er was geen enkel land dat géén tegenmaatregelen heeft genomen. Nogmaals: het is geen mop. Maar voorspellen kan Navarro ook niet. Wat heeft Navarro over deze importheffingen gezegd? Volgens Navarro zijn importheffingen geen belasting, maar de officiële definitie spreekt dat tegen. Het is letterlijk een tax on foreign goods. En hij heeft gezegd dat de gemiddelde Amerikaan er niks van zou merken – maar die merkt het nu al. De lijst met mopachtige uitspraken wordt alleen maar langer. Want in de Amerikaanse Senaat is gisteren gesproken over de heffingen, waarbij de vraag werd gesteld waarom Australië een heffing van 10 procent opgelegd heeft gekregen. Terwijl Australië zelf geen heffingen oplegt aan de Verenigde Staten, en de VS zelfs een handelsoverschot heeft met Australië. Is al duidelijk hoe het Amerikaanse bedrijfsleven reageert op de heffingen? In een forum voor mkb-bedrijven is de stemming weleens beter geweest. Een ondernemer vertelt dat hij voor ruim 3000 dollar aan onderdelen heeft besteld in China, maar dat hij ze pas mag meenemen uit het depot als hij eerst 2500 dollar extra afrekent vanwege de importheffingen. Iemand anders zegt dat zijn vaste leverancier in China is gestopt met het versturen van onderdelen, omdat het goedkoper is om de spullen naar andere landen te sturen. Maar deze Amerikaanse ondernemer is afhankelijk van precies deze goederen, die nergens anders te krijgen zijn, en besluit zijn onderneming dan maar te sluiten. De grote bedrijven merken dit ook, maar voor mkb-ondernemingen is het extra wrang. En dat is de ruggengraat van de economie. En dus lijkt een Amerikaanse recessie steeds waarschijnlijker? Het verbaast me niet dat veel banken en economen verwachten dat de Amerikaanse economie in een recessie terechtkomt en dat de inflatie zal stijgen. Want vroeg of laat zou je de gevolgen hiervan in de harde cijfers moeten zien – over economische groei, werkgelegenheid en banen. Het laatste banencijfer van afgelopen vrijdag was heel goed. Ook de Amerikaanse president zei: niks aan de hand. Maar het betreft het aantal nieuwe banen in maart, gebaseerd op een ondervraging die halverwege die maand is uitgevoerd. Dat zegt dus helemaal niets over de situatie nu. Op 2 mei krijgen we nieuwe banencijfers voor de maand april – daarin zou je dus al de eerste gevolgen kunnen zien. Op 13 mei volgen de inflatiecijfers voor april, en op 15 mei de PPI-cijfers (producentenprijzen) voor diezelfde maand. Op cijfers over de economische groei moeten we nog wat langer wachten: eind deze maand komen de cijfers over het eerste kwartaal. Dat is laat, gezien de internationale onrust. De cijfers over het tweede kwartaal verschijnen pas op 30 juli. Maar volgens realtimecijfers krimpt de Amerikaanse economie nu al. See omnystudio.com/listener for privacy information.

  --------  

  3:06
• De vraag waarom Trump dit ‘bizarre beleid’ uitvoert houdt de wereld in een houdgreep

  De afgelopen dagen laten zich volgens macro-econoom Edin Mujagic vooral omschrijven als bizar. De importheffingen van de Amerikaanse Trump liet de financiële markten op haar grondvesten schudde en kleurden de wereldwijd beurzen dieprood. Langzaam krabbelen de beurzen weer terug, maar de verwachting is dat de volatiliteit nog wel even zal aanhouden. Dus heerst de grote vraag: waarom doet Trump dit? See omnystudio.com/listener for privacy information.

  --------  

  6:58
• ‘De hoop van de wereld is gevestigd op de gewone Amerikaan’

  De hoop van de wereld is gevestigd op de Amerikaanse consument. Zij zullen de pijn van Trumps tarievenoorlog hard voelen, zegt macro-econoom Edin Mujagic. Zij zullen druk op de regering in Washington moeten opvoeren, in de hoop dat Trump een ‘u-bocht maakt' en zijn beleid herziet. See omnystudio.com/listener for privacy information.

  --------  

  7:24

Meer Nieuws podcasts

Trending Nieuws -podcasts

Over Macro met Boot en Mujagić | BNR

Macro met Boot en Mujagić | BNR: Podcasts in familie