Macro met Boot en Mujagić | BNR

Financiële markten die blijven stijgen ondanks geopolitieke onrust, economieën die zich blijven aanpassen en overheden die de geldkraan openzetten. In een jaar vol schokken, van handelstarieven tot politieke fragmentatie, blijken economieën veerkrachtig, ziet macro-econoom Arnoud Boot: ‘De financiële markten hebben zich eigenlijk geweldig goed gehouden.’ See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zowel Amerikaanse als Nederlandse groeicijfers over het derde kwartaal zijn gepubliceerd. Op het eerste oog lijkt het alsof de Amerikaanse economie een stuk harder is gegroeid dan de Nederlandse: in de Verenigde Staten was er namelijk sprake van 4,3 procent groei, in Nederland 0,5 procent. Maar macro-econoom Edin Mujagić plaatst daar een belangrijke kanttekening bij: de meetmethode verschilt namelijk aanzienlijk. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De kosten van de AOW zijn in de afgelopen twintig jaar verdubbeld, tot jaarlijks 52 miljard euro. Daarvan wordt voor het eerst meer dan de helft gefinancierd uit algemene middelen – belastinggeld dus, zegt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Dus als je het alleen van de AOW-premies zou moeten hebben, was de aanvullende pensioenvoorziening al langer flink verschraald geweest.’ De AOW wordt gefinancierd volgens het omslagstelsel, legt Mujagic uit: de uitkering wordt gedragen door de premies van nu. Onder meer de Studiegroep Begrotingsruimte (SBR) heeft mede daarom voorgesteld om minder vrijgevig te zijn met de ‘premievrijstelling’ – de regeling dat je geen AOW-premie meer betaalt vanaf het moment dat je zelf AOW ontvangt. ‘Dat heb je namelijk gedaan toen je aan het werk was. De studiegroep zegt nu dat je daar naar moet kijken, omdat het uiteindelijk wel gefinancierd moet worden.’ See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Nederlandsche Bank stelde afgelopen week de groeiverwachting voor de Nederlandse economie voor dit 2025 behoorlijk naar boven bij. Maar in de verdere vooruitblik vielen macro-econoom Arnoud Boot wel een paar dingen op, bijvoorbeeld dat DNB over 2027 minder optimistisch is gestemd dan de EU en het IMF. Laten we beginnen bij het begin: 2025 Om te beginnen: dit jaar is de economische groei hoger dan gedacht. Een groei van 1,7 procent, wat alleszins acceptabel is. Dat is positief dus. Maar DNB zegt ook: het wordt veroorzaakt door gestegen overheidsuitgaven en de wereldhandel die meezat. Is dat dan gezonde economische groei? Dit is bijna een retorische vraag. Want die wereldhandel die meezat, dat had te maken met het nog snel verhandelen voordat er allerlei tarieven en belemmeringen gingen ontstaan. Dus dat was een eenmalig iets. En het andere wat opviel is dat de sterke stijging van overheidsuitgaven zeker geen groeimotor is, want het negatieve nieuws is dat bedrijfsinvesteringen sterk zijn achtergebleven. Dat heeft te maken met het uit de markt duwen van andere activiteiten door overheidsbestedingen. De economie kan gewoon niet meer aan. En wat zegt dat dan over 2027? Die verwachtingen van 2025 en 2026 van DNB zijn ook in lijn met wat de EU en het IMF melden. 2026 zal terugvallen, omdat er in 2025 nog snel veel extra export is geweest, een soort ‘voorraadeffect’, dat in 2026 wegvalt. Maar zowel de EU als het IMF kwamen heel recent nog met de verwachtingen dat 2027 voor Nederland weer iets beter zou zijn. En De Nederlandsche Bank komt met precies een tegenovergestelde voorspelling. Namelijk dat de economische groei nog verder terugloopt. Is De Nederlandsche Bank dan misschien ook nu weer wat te pessimistisch en moet het die voorspelling dan net als die van dit jaar straks weer naar boven bijstellen? Nee, dit gaat niet over optimisme of pessimisme, want de richting is compleet tegengesteld. En daar is een verklaring voor. IMF en EU zien in 2017 herstel van de wereldhandel, omdat de dip van 2026, die is veroorzaakt door het voorraadeffect van 2025, dan weer voorbij is. Dus dan trekt de wereldhandel aan, en Nederland, met zijn open economie zal daar meer dan gemiddeld van profiteren, redeneren zij. Maar DNB denkt precies het tegenovergestelde en de verklaring daarvoor is dat zij kijken naar de knelpunten in de Nederlandse economie: aansluiten op het energienetwerk, geen ruimte, geen mensen, de stikstofcrisis. En de inschatting van De Nederlandsche Bank is dat die knelpunten niet zijn opgelost in 2027. En als dat zo is, kan Nederland niet profiteren van die extra wereldhandel. Dan gaan de investeringen achterblijven. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Voor de fans van Marco met Boot en Mujagić hebben we iets moois: een Alliantie. In het tweede deel van de Alliantie bespreken we het bijna 160-pagina dikke advies van de oud-ASML-topman Peter Wennink. Daarin doet hij aanbevelingen over waar Nederland in moet investeren om ook in de toekomst een welvarend land te blijven.Drie maanden hield Wennink tientallen rondetafelsessies, sprak hij met duizenden mensen en zette hij het ene na het andere advies op papier. Vanmorgen kwam het rapport daadwerkelijk naar buiten. De hoogste tijd om een Alliantie bij elkaar te roepen. In deze Alliantie - Europa-correspondent Stefan de Vries- Econoom Arnoud Boot- Politiek verslaggever Floor Doppen- Techjournalist Joe van Burik PresentatieThomas van ZijlSee omnystudio.com/listener for privacy information.