My z Wujka | Radio Katowice

• My z Wujka odc. 10 - Godzina po godzinie

  40 lat temu, w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. w Polsce został wprowadzony stan wojenny.16 grudnia kopalnia Wujek została otoczona przez siły wojskowo-milicyjne. Do likwidacji strajku wyznaczono 1471 funkcjonariuszy formacji milicyjnych oraz 760 żołnierzy, którzy dysponowali 22 czołgami i 44 bojowymi wozami piechoty.Oto przebieg wydarzeń godzina po godzinie.

  --------  

  12:52
• My z Wujka odc. 9 - Józef Czekalski

  Józef Czekalski urodził się 28 listopada 1933 r. w Orszewicach w domu Jana i Władysławy Czekalskich, wychowywał się z trojgiem rodzeństwa. Do 1958 r. pracował w rodzinnym gospodarstwie. Za namową brata Henryka 3 września 1958 r. rozpoczął pracę w KWK „Wujek”, początkowo na stanowisku ładowacza dołowego, kolejno młodszego górnika aż wreszcie górnika. Jak przyszłość pokazała był to jego pierwszy i ostatni zakład pracy.Józef Czekalski był jednym z sześciu górników, którzy zginęli na miejscu w kopalni „Wujek” – 16 grudnia 1981 r. W chwili śmierci miał 48 lat. Trafiły go dwa pociski, jeden w klatkę piersiową (śmiertelny), drugi w lewą stopę. Z karty – zgłoszenia zgonu wiemy, że Józef Czekalski został zastrzelony około godz. 12.Żona Róża Czekalska otrzymała telegram z informacją o śmierci męża – 17 grudnia o godz. 13.50. Jednak o tym, co się stało, pani Czekalska wiedziała już od popołudnia dnia wcześniejszego, kiedy to widziała ciało męża w kopalnianej Stacji Ratownictwa Górniczego, w której górnicy złożyli ciała zabitych kolegów.Pogrzeb Józefa Czekalskiego odbył się 21 grudnia 1981 r. o godz. 13 na cmentarzu parafialnym w Katowicach – Ligocie przy ul. Panewnickiej. Uroczystości „zabezpieczał” patrol w samochodzie oraz 30 funkcjonariuszy operacyjnych z Wydziału Kryminalnego i Przestępstw Gospodarczych KW MO, którzy dysponowali jednym samochodem. W odwodzie był jeszcze jeden batalion mundurowych.29 sierpnia 1990 r. został pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami przez prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, zaś 7 grudnia 1992 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta RP Lecha Wałęsę[9]. W 2015 r. pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.Ponadto upamiętniono go wraz z innymi górnikami poległymi 16 grudnia 1981 r., Pomnikiem ku czci Poległych Górników z KWK „Wujek” w dniu 16 grudnia 1981 roku w okresie stanu wojennego (1991).

  --------  

  16:14
• My z Wujka odc. 8 - Ryszard Gzik

  Ryszard Gzik urodził się 19 marca 1946r. w Radomsku, w 1960 r. ukończył Szkołę Podstawową w Widzowie, natomiast pięć lat później Technikum Przemysłu Drzewnego w Radomsku. W latach 1966-1967 odbywał zasadniczą służbę wojskową w Drawsku Pomorskim, którą skończył ze stopniem kaprala. Należał do Związku Młodzieży Wiejskiej, Związku Młodzieży Socjalistycznej i Związku Zawodowego Pracowników Leśnych i Przemysłu Drzewnego. Pracował w kilku miejscach: w Zakładach Mebli Giętych w Radomsku (1965 – 1969), w Dąbrowskiej Fabryce Obrabiarek DEFO w Dąbrowie Górniczej (1969 – 1970), w Ośrodku Przemysłu Meblowego w Bytomiu (1970), w Spółdzielni Pracy Branży Drzewnej „Jawor” w Katowicach (1971 – 1972), w Katowickich Fabrykach Mebli (1972 – 1978). Dla poprawienia sytuacji materialnej rodziny Ryszard Gzik postanowił zatrudnić się w KWK „Wujek”, w okresie od 6 marca 1978 do 16 grudnia 1981 pracował w charakterze ładowacza. Był członkiem NSZZ „Solidarność”. Jego nazwisko widnieje na liście członkowskiej Związku sporządzonej w dniu 20 stycznia 1981r., tuż przed wyborami Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” KWK „Wujek” (24.01.1981 r.). 16 grudnia 1981 r. w czasie pacyfikacji strajku przez siły milicyjno-wojskowe Ryszard Gzik został postrzelony w głowę, kula przeszła na wylot powodując spustoszenia w mózgu, zginął na miejscu. Kopalnia poinformowała oficjalnie rodzinę o śmierci Ryszarda Gzika w dniu 17 grudnia: Dnia 16 grudnia 1981 r. w kop. Wujek w Katowicach zginął tragicznie nasz pracownik ob. Ryszard Gzik. Uprzejmie prosimy o pilne przybycie do Kopalni „Wujek”. Składamy wyrazy serdecznego współczucia. Dyrekcja Kop. „Wujek”.Pozostawił żonę Krystynę (z domu Ścińska) oraz osierocił córkę Agnieszkę (ur. 1970 r.). Został pochowany 21 grudnia 1981 r. na cmentarzu w Katowicach – Piotrowicach. Uroczystości rozpoczęły się o godz. 9. Jednak msza żałobna miała miejsce po pogrzebie. W uroczystościach uczestniczyło około 30 żałobników. Funkcjonariuszy „zabezpieczających” pogrzeb było prawie trzy razy więcej (w tym 20 pracowników SB), a w odwodzie trzymano batalion ZOMO.29 sierpnia 1990 r. prezydent RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowski odznaczył go pośmiertnie Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, zaś 7 grudnia 1992 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta RP Lecha Wałęsę. 7 listopada 1992 r. otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Ponadto jego postawę uhonorowano Srebrnym Medalem Solidarności, Honorową Odznaką Miasta Katowice, Jubileuszowym Pierścieniem 30 lat Wolności oraz Jubileuszowym Znaczkiem „Solidarności” (z okazji 25-lecia powstania Związku). W 2015 r. pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.Upamiętniono go także wraz z innymi górnikami poległymi 16 grudnia 1981, Pomnikiem ku czci Poległych Górników z KWK „Wujek” w dniu 16 grudnia 1981 roku w okresie stanu wojennego (1991).

  --------  

  10:54
• My z Wujka odc. 7 - Jan Krzysztof Giza

  Józef Krzysztof Giza urodził się 13 marca 1957 r. w Tarnogrodzie. Zatrudnił się na kopalni „Wujek” – 10 kwietnia 1978 r. Początkowo pracował jako robotnik wykwalifikowany, od 2 listopada 1979 r. objął stanowisko młodszego cieśli. Wcześniej pracował będąc uczniem w Zasadniczej Szkole Zawodowej Dokształcającej w Tarnogrodzie, gdzie kształcił się w zawodzie piekarza. Według odpisu świadectwa, szkołę tę ukończył w 1975 r.. Według rodziny, po szkole podjął pracę, najpierw w mleczarni, a następnie w wyuczonym zawodzie na stanowisku piekarza – ciastkarz, w tarnogórskiej piekarni. Jednak chcąc być bliżej rodzeństwa, które w poszukiwaniu lepiej płatnej pracy wyjechało na Śląsk, również on postanowił do nich dołączyć. Na Śląsku odbył służbę wojskową, zamieszkał w hotelu robotniczym w Katowicach.Józef Giza wstąpił do NSZZ „Solidarność”, jednak nieznana jest data akcesu. Po raz pierwszy w zachowanych dokumentach jego nazwisko widnieje na liście członkowskiej NSZZ „Solidarność” sporządzonej 20 stycznia 1981 r., tuż przed wyborami Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” KWK „Wujek” (24 stycznia 1981 r.). 16 grudnia 1981 r. w czasie pacyfikacji strajku przez siły milicyjno-wojskowe Józef Giza otrzymał postrzał w szyję. Jednak kula przeszyła krtań i rozerwała tętnicę szyjną. W protokole oględzin i sekcji zwłok lekarz napisał m.in.: „Dnia 16.12.1981 r. w godzinach popołudniowych został postrzelony przez żołnierza, prawdopodobnie przeżył przez pewien czas”.Był kawalerem. Został pochowany 20 grudnia 1981r. w Tarnogrodzie. Uroczystości pogrzebowe rozpoczęły się o godz. 15 a zakończyły dwie godziny później. Brało w nich udział około 300 osób.29 sierpnia 1990 r. został pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami przez prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, zaś 7 grudnia 1992 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta RP Lecha Wałęsę. W 2015 r. pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.Ponadto upamiętniono go wraz z innymi górnikami poległymi 16 grudnia 1981, Pomnikiem ku czci poległych górników z KWK „Wujek” w dniu 16 grudnia 1981 roku w okresie stanu wojennego (1991), jego imię nosi także jedna z ulic w Tarnogrodzie.

  --------  

  11:55
• My z Wujka odc. 6 - Zenon Zając

  Zenon Zając urodził się 12 listopada 1959 r. w Wolsztynie (ówczesne województwo poznańskie) w domu Czesława i Heleny Zając. Był najmłodszym spośród pięciorga dzieci. W 1973 r. ukończył Szkołę Podstawową im. Żegockiego w Rostarzewie. Z przyczyn ekonomicznych postanowił wyjechać na Śląsk i tam szukać pracy. W 1977 r. ukończył Zasadniczą Szkołę Górniczą KWK Wujek w Katowicach. 3 stycznia 1978 r. został zatrudniony w KWK „Wujek” na stanowisku młodszego ślusarza. Od 17 maja pracował w kopalni jako sortowniczy (okres zatrudnienia: 3 stycznia 1978 – 15 kwietnia 1980, 17 maja 1980 – 16 grudnia 1981). Wstąpił do NSZZ „Solidarność”.Z pewnością brał udział w proteście w dniu 16 grudnia 1981 r. W czasie akcji pacyfikacji strajku przez siły milicyjno-wojskowe otrzymał postrzał w klatkę piersiową. Zginął na miejscu. Z wykonanej w grudniu 1981 r. sekcji zwłok wynika, że wlot rany postrzałowej znajdował się z przodu klatki piersiowej po lewej stronie, pocisk przeszedł na wylot poniżej prawej łopatki uszkadzając organy wewnętrzne. Strzał został oddany z większej odległości.Zenon Zając został pochowany 23 grudnia 1981 r. w Rostarzewie.„Przed pogrzebem proboszcza w Rostarzewie mieli odwiedzić esbecy; mieli przykazać, żeby w kościele nie mówił o stanie wojennym. Pogrzeb prowadził od domu. Namówił rodzinę, żeby owinąć trumnę zielono-czarnym sztandarem, a na wieku położyć górniczą czapkę. – Pochowamy go jak górnika – miał powiedzieć matce”.Był kawalerem, pozostawił narzeczoną Annę, z którą planował w niedługim czasie wziąć ślub. 15 sierpnia 1990 r. został pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami przez prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, zaś 7 grudnia 1992 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta RP Lecha Wałęsę. W 2015 r. pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.Ponadto upamiętniono go wraz z innymi górnikami poległymi 16 grudnia 1981, Pomnikiem ku czci Poległych Górników z KWK „Wujek” w dniu 16 grudnia 1981 roku w okresie stanu wojennego (1991), jego imię nosi skwer w Rostarzewie (2011).enon Zając został pochowany 23 grudnia 1981 r. w Rostarzewie.W 34. rocznicę pacyfikacji Kopalni „Wujek” został 16 grudnia 2015 roku pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.Od grudnia 2015 w ratuszu w Rostarzewie dostępna jest stała ekspozycja o życiu Zenona Zająca i stanie wojennym.

  --------  

  16:43

Meer Geschiedenis podcasts

Trending Geschiedenis -podcasts

Over My z Wujka | Radio Katowice

My z Wujka | Radio Katowice: Podcasts in familie