Cryptocast | BNR

In deze eerste aflevering van de terugblik op het cryptojaar 2025 staat de volwassenwording van de sector centraal. 2025 was geen jaar van grote doorbraken, maar van consolideren en doorontwikkelen. Die volwassenwording kent een duidelijke oorsprong. Een belangrijk fundament onder die ontwikkeling werd al in 2024 gelegd met de introductie van spot-ETF’s voor bitcoin. In 2025 werd vooral duidelijk wat het effect daarvan is. De ETF’s fungeerden als brug tussen crypto en de traditionele financiële wereld en maakten het voor een nieuwe groep beleggers mogelijk om blootstelling aan bitcoin te krijgen. Daarmee veranderde niet alleen wie er instapte, maar ook hoe er naar crypto werd gekeken. De markt werd minder afhankelijk van particuliere beleggers en meer verweven met bestaande financiële structuren. Tegelijk blijft de vraag of deze producten crypto fundamenteel veranderen, of vooral passen binnen het bestaande financiële systeem. Vooruitkijkend ligt de verwachting dat dit type product verder wordt uitgebreid. Ook politiek speelde een zichtbare rol. In de Verenigde Staten drukte president Donald Trump zijn stempel op het cryptodebat. Hij sprak openlijk de ambitie uit om van de VS de cryptohoofdstad van de wereld te maken en zette in op duidelijke wetgeving. Daarmee kwam een einde aan jaren van onzekerheid en handhaving achteraf. Tegelijk blijft de invloed van een president op een wereldwijd en decentraal systeem beperkt. De vraag is in hoeverre beleid in Washington doorwerkt buiten de VS, bijvoorbeeld in Europa. Adoptie bleef in 2025 doorgaan, maar kwam minder voort uit hype en meer uit infrastructuur en regelgeving. De sector bewoog richting een fase waarin het overbruggen van de kloof naar de massa centraal staat. Daarbij spelen gebruiksgemak, betrouwbaarheid en toezicht een grotere rol dan technologische beloftes. Ook het narratief rond bitcoin schoof mee: minder focus op snelle groei, meer op positie binnen het bredere financiële systeem. Volwassenwording betekent daarbij ook dat sommige onderdelen zijn uitgekristalliseerd, terwijl andere juist ruimte bieden voor verdere ontwikkeling. Regulering vormde een belangrijk kader voor die beweging. In de VS werd met wetgeving zoals de GENIUS-Act gekozen voor duidelijke regels vooraf, met name rond stablecoins. In Europa ging MiCAR van kracht, wat in de praktijk leidde tot discussies over uitvoering, toezicht en verschillen tussen lidstaten. Frankrijk pleitte al snel voor centraler toezicht, wat de discussie over bijsturing van de regelgeving aanwakkerde. Terugkijkend laat 2025 zien dat crypto in zowel de VS als Europa steviger is ingebed, zij het via verschillende routes. Co-hosts zijn Bert Slagter en Mauro Halve. Gasten Bert Slagter Mauro Halve Links Host Daniël Mol Redactie Daniël Mol Matthijs DamsteegSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Volgens een voorlopig rapport van blockchain-analysebedrijf Chainalysis is er dit jaar voor 3,4 miljard dollar aan crypto buitgemaakt door hackers. Daarmee ligt 2025 op een hoog niveau, al is het beeld niet eenduidig. In eerdere jaren lag het totaalbedrag soms lager, soms hoger, maar wat vooral opvalt is de concentratie van de schade. Noord-Koreaanse hackers waren verantwoordelijk voor ongeveer 2 miljard dollar aan gestolen crypto en kenden daarmee een recordjaar. Zij maken vaak gebruik van goed georganiseerde teams, met geavanceerde phishingcampagnes, malware en langdurige voorbereiding. De opbrengsten zouden deels worden ingezet om het regime te financieren, wat deze aanvallen extra gevoelig maakt. Opvallend is dat de drie grootste hacks samen goed waren voor 69 procent van alle verliezen. Dat betekent dat het merendeel van de schade voortkomt uit een klein aantal zeer succesvolle aanvallen, in plaats van uit veel kleine incidenten. Tegelijkertijd laat het rapport zien dat het aantal hacks bij DeFi-protocollen afneemt. Dat kan wijzen op beter beveiligde smart contracts, meer audits en een sector die lessen heeft getrokken uit eerdere fouten. Daar staat tegenover dat persoonlijke wallets steeds vaker doelwit zijn. Hackers richten zich nadrukkelijker op individuele gebruikers, bijvoorbeeld via social engineering. Dat verschuift het risico van platforms naar mensen zelf en roept vragen op over digitale hygiëne en beveiliging. Volgens Chainalysis bevindt crypto-criminaliteit zich in een fase waarin professionalisering en schaalvergroting hand in hand gaan. Voor gebruikers en bedrijven betekent dat scherp blijven op beveiliging, processen en bewustwording. In de prijsanalyse kijken we naar een relatief kalme markt. De bitcoinprijs schommelt rond de 87.500 dollar en grote bewegingen blijven uit. Volgens Bert Slagter past dat bij een fase van consolidatie. In de Bitcoin Alpha Markets-nieuwsbrief maakt hij de balans op en wijst hij op langere termijnpatronen. Een daarvan is een theorie over een zogeheten 16-jaarscyclus, waarin bitcoin zich niet alleen langs bekende vierjarige halvingcycli beweegt, maar ook in bredere economische golven. Dat biedt een andere manier om naar marktgedrag te kijken, zonder direct iets te zeggen over de korte termijn. Verder is er Europees nieuws. De Raad van de Europese Unie is het eens geworden over de digitale euro. In het plan wordt veel aandacht besteed aan privacy: gebruikersdata mogen niet centraal worden ingezien. Ook benadrukken de ministers dat de digitale euro niet programmeerbaar wordt, wat betekent dat betalingen niet kunnen worden beperkt of gestuurd door voorwaarden in de code. In een markt waarin stablecoins al volop worden gebruikt, positioneert de digitale euro zich als publiek alternatief. De volgende stap ligt bij het Europees Parlement en de verwachting is dat invoering op z’n vroegst in 2029 plaatsvindt. Gasten Bert Slagter Mauro Halve Links Host Daniël Mol Redactie Daniël Mol Matthijs DamsteegSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze week met Bart Mol, host van Satoshi Radio. Deze week in de CryptocastEen gesprek met Bert Slagter en Veronique Estié, want we doen namelijk een deepdive in de wereld van adoptiecurves en netwerkeffect. Want voor de groei van de cryptomarkt is het belangrijk om deze concepten goed te begrijpen. En ligt Bitcoin op koers als we het naast andere disruptieve technologieën leggen? See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tijd voor een nieuwe Deep Dive! Dit keer over het fenomeen netwerkeffect en adoptie. Begrippen die vaak langskomen in gesprekken over Bitcoin en crypto, maar zelden stap voor stap worden uitgelegd. Juist daarom is het belangrijk om ze uit te pakken en toe te passen op digitale netwerken die steeds vaker als geld, infrastructuur of technologie worden gebruikt. Van daaruit wordt eerst onderscheid gemaakt tussen Bitcoin en crypto in bredere zin. Bitcoin heeft zich ontwikkeld tot wat veel gebruikers zien als digitaal goud, terwijl andere cryptoprojecten zich richten op toepassingen en financiële infrastructuur. Dat verschil is essentieel om te begrijpen hoe adoptie werkt en waarom netwerkeffecten bij geld anders uitpakken dan bij andere technologieën. Geld kent immers opofferingskosten: je kiest niet tegelijk voor meerdere standaarden. De dollar laat zien hoe krachtig zo’n effect kan zijn, maar ook hoe moeilijk het is om een nieuw monetair netwerk te laten doorbreken. Netwerkeffecten worden vervolgens concreet gemaakt. Een technologie wordt waardevoller naarmate meer mensen haar gebruiken, maar dat proces verloopt niet voor elke technologie hetzelfde. Sociale media en e-mail groeien anders dan een monetair netwerk. Bij Bitcoin is het netwerkeffect zowel het resultaat van adoptie als een drijvende kracht erachter. Dat verklaart ook waarom technologie vaak uitkomt op een ‘winner takes most’-situatie en waarom zogenoemde schelling points een rol spelen bij collectieve keuzes. Daarna gaat het gesprek dieper in op adoptie zelf. Wat betekent het eigenlijk om Bitcoin te adopteren? Is bezit voldoende, of begint adoptie pas bij gebruik? Er blijkt een verschil te zijn tussen Bitcoin als spaarmiddel en Bitcoin als betaalmiddel, met elk een eigen dynamiek. Adoptie laat zich bovendien niet vangen in één rechte lijn, maar bestaat uit meerdere overlappende S-curves. De bekende uitspraak ‘gradually, then suddenly’ komt daarbij uitgebreid aan bod. Exponentiële groei is lastig te herkennen zolang je er middenin zit. Soms blijft de verwachte versnelling ook uit, zoals bij technologieën die uiteindelijk niet doorbreken. Dat leidt tot de vraag of crypto op dit moment op schema ligt in vergelijking met andere ingrijpende technologische veranderingen, of dat de echte doorbraak nog ontbreekt. In het laatste deel wordt de link gelegd met de huidige markt. De koers van Bitcoin wordt op de lange termijn gezien als een afgeleide van wereldwijde adoptie, al vangen niet alle modellen die relatie even goed. Bovendien zit een groot deel van de waarde van het netwerkeffect niet in de prijs van Bitcoin zelf, maar in de lagen en bedrijven eromheen. Co-hosts zijn Bert Slagter en Veronique Estié. Gasten Veronique Estié Bert Slagter Links Host Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De Amerikaanse bank JPMorgan zet opnieuw een stap richting digitale financiële infrastructuur. Volgens The Wall Street Journal lanceert de bank een getokeniseerd money-market fund voor grote institutionele klanten. Het gaat om een beleggingsproduct dat normaal gesproken bestaat uit kortlopende, relatief veilige schuldtitels, maar nu in een digitale vorm wordt aangeboden. JPMorgan gebruikt daarvoor blockchaintechnologie, waarbij de tokens fungeren als digitale representatie van het fonds. Crypto speelt hierbij geen rol als beleggingsobject, maar als technisch middel om eigendom vast te leggen en transacties efficiënter te laten verlopen. De bank ziet dat klanten steeds meer vragen om tokenisering. Door gebruik te maken van een blockchain kan JPMorgan snellere afwikkeling bieden en beter inzicht geven in wie welk deel van het fonds bezit. Dat past binnen een bredere strategie waarin de bank al langer experimenteert met digitale activa, vooral achter de schermen en gericht op institutioneel gebruik. De timing is daarbij niet toevallig: grote financiële partijen zoeken naar manieren om bestaande producten te moderniseren zonder hun risicoprofiel te veranderen. De vraag blijft wel of dit daadwerkelijk een fundamentele vernieuwing is, of vooral een nieuwe verpakking voor een bekend product. Elders op Wall Street zorgde crypto ook voor discussie, ditmaal bij indexbouwer MSCI. Het bedrijf overweegt om ondernemingen met grote hoeveelheden treasuries of bitcoin op de balans uit te sluiten van aandelenindices. De reden is dat zulke posities het karakter van een bedrijf kunnen veranderen, waardoor het minder goed vergelijkbaar wordt met andere ondernemingen in dezelfde index. Dat idee stuit op kritiek, onder meer van Michael Saylor, topman van Strategy. Hij ziet bitcoin juist als een strategisch bezit en vindt dat bedrijven niet gestraft moeten worden voor hun balanskeuzes. De vraag is of dit soort overwegingen bedrijven kan ontmoedigen om bitcoin op de balans te zetten. Als opname in belangrijke indices in gevaar komt, kan dat gevolgen hebben voor de aantrekkelijkheid van een aandeel voor beleggers. Tegelijkertijd laat de discussie zien dat traditionele financiële partijen crypto niet langer negeren, maar actief proberen in te passen in bestaande structuren. In de prijsanalyse bespreekt Bert Slagter dat de bitcoinprijs deze week relatief rustig bleef en rond de 86.000 dollar uitkwam. Hij staat stil bij de theorie dat de markt al maanden in een bearmarkt zit en wat de argumenten daarvoor zijn. Ook komt het recente rentebesluit van de Federal Reserve aan bod en de woorden van voorzitter Powell. Tot slot is er aandacht voor nieuwe cryptoregulering in het Verenigd Koninkrijk. De Britse overheid wil meer duidelijkheid bieden en malafide partijen weren, met regels die vanaf 2027 moeten gelden. De vraag is hoe deze aanpak zich verhoudt tot Europese en Amerikaanse regelgeving, en of het VK te laat is of juist profiteert van de ervaringen elders. Gasten Bert Slagter Links Host Daniël Mol Redactie Daniël Mol Matthijs DamsteegSee omnystudio.com/listener for privacy information.