De Technoloog | BNR

• Toekomst van fotonische chips ligt (mede) in handen van het Eindhovense SMART Photonics

  SMART Photonics is een van de pioniers op het gebied van de productie van fotonische chips. Waar traditionele elektronische chips werken met elektronen, maken fotonische chips gebruik van lichtdeeltjes om informatie te verwerken. Dat maakt ze sneller, energiezuiniger en beter geschikt voor toepassingen waar hoge bandbreedte en lage latency essentieel zijn. Denk aan communicatie, sensoren en bepaalde vormen van kunstmatige intelligentie. De stap naar fotonica moeten we zien als een chips met nieuwe toepassingen, die naast de traditionele halfgeleider komen te staan. De productie van fotonische chips verschilt fundamenteel van die van reguliere chips. De architectuur wijkt af, net als het proces zelf. Waar bij elektronische chips de nadruk ligt op transistors en elektrische geleiding, draait het bij fotonica om golfgeleiders en optische componenten. SmartPhotonics is onderdeel van een complex ecosysteem. Het maakt deel uit van een bredere community van ontwikkelaars, klanten en toeleveranciers. De vraag groeit snel, onder meer vanuit de auto-industrie, dronetoepassingen, de medische wereld en meer. Smart Photonics heeft als doel om snel te schalen, met de groeiende vraag mee. In Europa is fotonica een klein onderdeel van de Chips Act, als een niche binnen de dominante siliciumindustrie. Dat is anders in de Verenigde Staten en China, waar grootschalige subsidies zorgen voor stevige concurrentie. In Nederland is er wel vooruitgang, mede door initiatieven als Tech Champions en nieuwe regelingen zoals de aanpassing van de optieregeling. Gast Johan Feenstra Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

  --------  

  1:02:16
• IOT klimt uit de trog van desilussie en werkt nu eindelijk 'goed'

  Het is alweer bijna drie jaar geleden dat we in de Technoloog uitgebreid spraken over de stand van zaken rond het Internet of Things. Over IOT praten we altijd met Wienke Giezeman, mede-oprichter van The Things Industries, en dat is ook deze aflevering het geval. Sinds ons laatste gesprek is er veel veranderd, bijvoorbeeld de opkomst van generatieve AI. Waar deze technologie drie jaar geleden nog nauwelijks een rol speelde, is het nu niet meer weg te denken uit de wereld van verbonden apparaten. AI maakt het mogelijk om IoT-data sneller te analyseren en directer te benutten, maar brengt ook risico’s met zich mee, zoals grotere afhankelijkheid, complexere beveiligingsvraagstukken en vooral: onbetrouwbare apparatuur. Op het gebied van standaarden blijft Matter het toverwoord. Deze universele taal voor IoT-apparaten werd drie jaar geleden al genoemd, maar heeft sindsdien moeite gehad om echt door te breken. Dat is opmerkelijk, gezien de brede steun van grote partijen als Amazon, Samsung en Ikea. Toch blijft volledige interoperabiliteit uit. Er zijn nog altijd protocollen die hun eigen positie willen behouden, en dat maakt het moeilijk om tot één standaard te komen. Terwijl juist die eenduidigheid de hele markt vooruit zou kunnen helpen. Ook de Europese wetgever roert zich. De EU Data Act, die naar verwachting in september van kracht wordt, verplicht fabrikanten om data uit IoT-apparatuur toegankelijk te maken. Dat biedt kansen voor gebruikers om met eigen software of alternatieve oplossingen aan de slag te gaan, maar leidt mogelijk ook tot fragmentatie. Tegelijkertijd komt er met de Cyber Resilience Act een nieuwe plicht voor fabrikanten: betere standaardbeveiliging van hun producten. Dat klinkt logisch, maar zou in de praktijk botsen met de wens om systemen juist open en modificeerbaar te houden. Zeker bij open-source oplossingen is het de vraag hoe die balans moet worden bewaakt. Ten slotte werpen we een blik op de toekomst. Hoeveel slimmer, efficiënter of duurzamer is het leven met IoT inmiddels echt geworden? Is een 'slim' huis echt zoveel fijner? En waar staan we als we over een aantal jaar opnieuw de balans opmaken? Gast Wienke Giezeman Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

  --------  

  1:01:34
• Zoeken is voor het Nederlandse Elastic een miljardenbusiness geworden

  Zoekfunctionaliteit is een fundamenteel onderdeel van de moderne digitale wereld. Elastic, het bedrijf achter Elastic Search, voorziet daarin met een platform dat meer doet dan enkel door data bladeren. Elastic Search stelt gebruikers in staat razendsnel complexe queries uit te voeren op grote datasets, iets waar traditionele databases moeite mee hebben. Dat maakt het niet alleen geschikt voor webapplicaties en e-commerceplatforms, maar ook voor beveiligingssystemen en operationele monitoring. Bedrijven als Uber, Netflix en Wikipedia maken dan ook gebruik van Elastic-producten. De oorsprong van het bedrijf ligt in Amsterdam, waar de basis werd gelegd voor wat uiteindelijk een wereldwijd opererende speler is geworden. Het idee voor Elastic Search ontstond uit een persoonlijke behoefte: oprichter Shay Banon wilde een tool bouwen om recepten voor zijn vrouw makkelijk doorzoekbaar te maken. Daaruit groeide een open-sourceproject dat uitgroeide tot een infrastructuurproduct dat in duizenden bedrijven wordt ingezet. Toch brengt die open-source-aanpak ook uitdagingen met zich mee. Elastic heeft in 2021 een wijziging doorgevoerd in het open-sourcemodel, juist omdat grote cloudproviders hun technologie gebruikten zonder bij te dragen aan de ontwikkeling. Die stap was voor Elastic noodzakelijk om zichzelf duurzaam te kunnen blijven ontwikkelen. De balans tussen openheid en commerciële haalbaarheid blijft daarmee een voortdurende afweging. In een wereld waarin hyperscalers domineren, is de vraag gerechtvaardigd of puur open-sourcemodellen levensvatbaar blijven. Inmiddels is Elastic ook meegegaan in de golf van kunstmatige intelligentie. De toevoeging van vector search en AI-koppelingen aan de bestaande zoektechnologie maakt nieuwe toepassingen mogelijk, zoals semantisch zoeken of realtime analyses op ongeordende datasets. Daarmee sluit Elastic aan op de groeiende behoefte aan AI-native infrastructuur, zonder zijn kernproduct uit het oog te verliezen. De organisatie zelf is ingericht zonder traditioneel hoofdkantoor. Het bedrijf is meer dan 7 miljard dollar waard, maar kent een sterk gedistribueerd team. Dat blijkt goed te werken, zeker in een post-pandemische wereld waar locatie minder bepalend is voor samenwerking. Wel blijft de vraag hoe Europa zich verhoudt tot de mondiale techgiganten. Vanuit Nederland is Elastic uitgegroeid tot een voorbeeld van internationale schaalbaarheid, maar het Europese ecosysteem mist volgens Elastic soms de slagkracht om écht door te pakken. Gast Jeroen Berckenkamp Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

  --------  

  1:00:37
• De Innovatieregisseur: Alles voor de wetenschap

  In het derde deel van de speciale interviewreeks De Innovatieregisseur van De Technoloog met Robert-Jan Smits, bestuursvoorzitter van de Technische Universiteit Eindhoven en voormalig directeur-generaal Onderzoek en Innovatie bij de Europese Commissie, komt het thema open wetenschap uitgebreid aan bod. Smits voerde een stevige strijd met de industrie achter wetenschappelijke publicaties, want zij wilden een deel van hun verdienmodel niet zomaar opgeven. Deze beweging, die hij in Brussel op gang bracht, had als doel om wetenschappelijk onderzoek dat door overheidsgeld gefinancierd is, direct toegankelijk te maken voor iedereen, zonder de obstakels van dure abonnementen of paywalls. Open Access is namelijk essentieel voor transparantie en maatschappelijke betrokkenheid bij wetenschappelijk onderzoek. Een van de grootste uitdagingen die hij tegenkwam, was het doorbreken van de gevestigde orde van grote uitgeverijen zoals Elsevier en Wiley, die jarenlang een monopoliepositie hadden op wetenschappelijke publicaties. In zijn laatste jaar in Brussel besloot Smits een radicale stap te zetten: alleen nog subsidie verstrekken aan onderzoekers die hun resultaten publiceren in open access journals. Ondanks stevige tegenstand van zowel uitgevers als de academische wereld, wist hij een coalitie te vormen met onderzoeksfinanciers, waaronder NWO en internationale partners zoals de Wellcome Trust. Uiteindelijk werd het een kantelpunt in het Europese wetenschapsbeleid, met als resultaat dat inmiddels bijna 90% van de wetenschappelijke publicaties in Nederland vrij toegankelijk is. Daarnaast vertelt Smits over zijn visie op samenwerking en excellentie in de academische wereld. Hoewel hij erkent dat wetenschappers vaak concurreren om prestigieuze publicaties, ziet hij ook hoe samenwerking juist kan leiden tot innovatieve doorbraken. Het draait volgens hem om het vinden van de balans tussen individuele passie en collectieve vooruitgang. Binnen de universiteit moedigt hij onderzoekers aan om samen te werken met industriepartners, zoals in de Brainport-regio, waar bedrijven als ASML en VDL hun krachten bundelen met de universiteit. De TU Eindhoven is ondanks zijn sterke binding met chip- en quantumonderzoek ook betrokken bij veel wetenschappelijk onderzoek rond sport. De universiteit beschikt over een windtunnel die oorspronkelijk bedoeld was voor bouwkunde en aerodynamica, maar inmiddels ook gebruikt wordt door topsporters zoals wielrenners van Jumbo-Visma. Zo hebben Tom Dumoulin en Wout van Aert de tunnel benut om hun aerodynamica te verbeteren. Ook paralympische sporters uit Ierland hebben baat gehad bij de faciliteiten in Eindhoven. Dit toont aan hoe de universiteit zich niet beperkt tot traditionele onderzoeksgebieden, maar juist ruimte geeft voor creatieve initiatieven die maatschappelijke impact hebben. De universiteit zoekt actief naar samenwerking met zowel lokale bedrijven als internationale kennispartners. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van slimme rioolbuizen, waarbij onderzoek wordt gedaan naar manieren om de levensduur van infrastructuur te verlengen. Dit toont volgens Smits aan dat maatschappelijke relevantie en innovatie hand in hand gaan. Tot slot deelt Smits zijn visie op de toekomst van innovatie in Europa. Hij stelt dat het belangrijk is om bureaucratische obstakels weg te nemen en jonge onderzoekers meer ruimte te geven om te experimenteren. Hij ziet veel potentie in de nieuwe generatie, zowel in Nederland als in de rest van Europa, en roept op tot vertrouwen in hun talent en visie. De sleutel tot succes ligt in het omarmen van samenwerking en het creëren van een ecosysteem waar onderzoek, bedrijfsleven en samenleving elkaar versterken.See omnystudio.com/listener for privacy information.

  --------  

  51:25
• De Innovatieregisseur: Kan Europa de techkloof nog dichten?

  In het tweede deel van De Innovatieregisseur, een speciale reeks afleveringen van De Technoloog, gaat Robert-Jan Smits, vertrekkend bestuursvoorzitter van de TU Eindhoven, in gesprek met Ben van der Burg en Mark Beekhuis over zijn tijd in Brussel en het ontstaan van n van de grootste innovatieprogramma's ter wereld: Horizon 2020. De Horizon 2020-aanpak blijkt voor Europa een doorslaand succes, met drie pijlers die de onderzoeksagenda bepalen: fundamenteel onderzoek, door universiteiten geleid, toegepast onderzoek gedreven door beleidsdoelen, en industrieel onderzoek dat wordt vormgegeven door de markt. Smits legt uit dat de focus op excellentie en het loslaten van geografische spreiding cruciaal was om impact te maken. Toch leidde deze benadering tot kritiek, vooral vanuit minder innovatieve lidstaten die vonden dat de gelden onevenredig naar Noord-Europa stroomden. Ook spreken we over de noodzaak van Europese autonomie op strategische gebieden zoals cloudtechnologie en satellieten. Smits wijst op de geopolitieke druk die Europa ertoe dwingt om minder afhankelijk te worden van Amerikaanse en Chinese technologie. Het recent goedgekeurde Horizon Europe programma moet hierin voorzien door een sterke focus op strategische autonomie en innovatieclusters. De Brainport-regio rond Eindhoven dient volgens Smits als een model: intensieve samenwerking tussen universiteiten, bedrijven en overheid die leidt tot duurzame technologische voorsprong. Smits benadrukt dat Europa alleen succesvol kan zijn als er sneller beslissingen worden genomen. De huidige bureaucratische vertragingen staan snelle innovatie in de weg. Hij prijst landen als Zweden en Denemarken die regelgeving hebben vereenvoudigd zonder democratische processen te schaden. Volgens Smits is er in Nederland en Europa behoefte aan een pragmatische aanpak waarbij we wellicht afscheid moeten nemen van eeuwig durende inspraakperiodes, beleidscommissies en politieke spelletjes. Gast Robert-Jan Smits Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

  --------  

  41:00

Meer Technologie podcasts

Trending Technologie -podcasts

Over De Technoloog | BNR

De Technoloog | BNR: Podcasts in familie