BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.
Het...
Anderhalf jaar geleden werd in Weert de zonnepanelenfabriek van Solarge geopend. Hier rollen inmiddels elk uur 40 nieuwe circulaire zonnepanelen van de lopende band. Het bedrijf werd onlangs beloond met de Wubbo Ockels Innovatie Prijs.Deze aflevering in het kort:⇨ De circulaire zonnepanelen van Solarge⇨ Nederlandse industrie twijfelt over verduurzaming⇨ Steeds minder groen in grote stedenMade in China. Je ziet het op bijna ieder zonnepaneel dat je op een Europees dak tegenkomt. Bij de productie ervan worden mensenrechten geschonden en echt duurzaam is dat proces ook al niet. Het Nederlandse Solarge wil daar iets tegen doen. Hun lichtgewicht circulaire zonnepanelen rollen nu al anderhalf jaar uit de fabriek in Weert. Maar eenvoudig is dat niet, zo blijkt uit het gesprek met directeur Huib van den Heuvel.Luister ook | Hoe lobbyisten het klimaatbeleid beïnvloedenSolarge-panelen zijn veel lichter en circulair. Bij de productie komt er tot 75 procent minder CO2 vrij en bovendien zijn de panelen vrij van chemische stoffen zoals pfas. Voor de productie van tien panelen is slechts één vat ruwe olie nodig. Ook het gewicht heeft voordelen. ‘Eén op de drie daken in ons land heeft onvoldoende draagkracht voor reguliere zonnepanelen. Onze lichtgewicht panelen zijn hiervoor wél geschikt zijn en doen qua energieopbrengst niet onder, aldus Van den Heuvel. Bovendien wordt 100 procent van het zonnepaneel uiteindelijk hergebruikt.Luister ook | Boeren gaan duurzame bouwmaterialen telenHet gaat niet goed met het groen in Nederlandse steden. Meer dan de helft van de buurten in de 32 grootste Nederlandse gemeenten is grotendeels versteend en dat is de laatste vijf jaar alleen maar erger geworden. In de grootste vier gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) is zelfs 70 procent van de buurten versteend, blijkt uit onderzoek van Natuur & Milieu in samenwerking met ingenieursbureau Sweco. Meer groen is van levensbelang. Bomen en planten filteren schadelijke fijnstofdeeltjes uit de lucht en kinderen in groene wijken hebben bijvoorbeeld 15 procent minder vaak last van overgewicht.See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
22:05
Hoe lobbyisten het klimaatbeleid beïnvloeden
Misinformatie, vertragingstactieken en greenwashing. Journalisten, wetenschappers en NGO-leden die hier onderzoek naar doen, hebben zich verenigd in een nieuw netwerk: ClimateObstructionNL.Deze aflevering in het kort:⇨ Zo werkt klimaatobstructie ⇨ De gevolgen van nepnieuws⇨ Geen deal over plasticproductieFossiele bedrijven die de boel willen vertragen. En politici die bewust nepnieuws over het klimaat de wereld in slingeren. Dat wordt klimaatobstructie genoemd en het gebeurt vaker dan de meeste mensen beseffen. Dat vertelt Martijn Duineveld van Wageningen University & Research. Hij is één van de initiatiefnemers van ClimateObstructionNL, dat deze praktijken in kaart wil brengen. Hij noemt onder meer de samenwerking tussen Shell en pr-bureau Edelmann als voorbeeld. Luister ook | Waarom de klimaattop in deze vorm moet blijven bestaanMaar ook werkgeversorganisatie VNO-NCW krijgt ervan langs. ‘Dertig jaar geleden stonden ze nog aan de zijde van klimaatontkenners. Nu proberen ze klimaatbeleid waar mogelijk te vertragen, met steeds dezelfde argumenten van banenverlies en het wijzen naar andere landen’, aldus Duineveld. Het beïnvloeden van de publieke opinie blijkt volgens hem zeer efficiënt. ‘Zo worden klimaatactivisten door rijke denktanks als radicaal bestempeld.’ ClimateObstructionNL wil dit soort praktijken aan het licht brengen en op die manier meer bewustwording kweken.Luister ook | Boeren gaan duurzame bouwmaterialen telenVanuatu pikt het niet langer. De eilandstaat wil dat landen hun klimaatafspraken nakomen en heeft om die reden een zaak aangespannen bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag, die deze week begint. Vanuatu wil weten wat de juridische gevolgen zijn als landen te weinig doen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Wat Harm betreft is het een goed idee als het Internationaal Gerechtshof hierover een uitspraak doet. ‘Die kan als leidraad gaan dienen voor toekomstige klimaatrechtszaken.’See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
21:48
Waarom de klimaattop in deze vorm moet blijven bestaan
Even dreigde de klimaattop in Bakoe uit te lopen op een fiasco. Toch ligt er een nieuw akkoord over financiële hulp aan arme landen. Deze aflevering in het kort:⇨ Een terugblik op twee weken Bakoe⇨ Onderhandelen met Jaime de Bourbon de Parme⇨ De gevolgen van oneerlijkheid in de economieJaime de Bourbon de Parme is de Nederlandse klimaatgezant en zag het allemaal voor zijn neus gebeuren. Hij komt net terug uit Azerbaijan en vertelt uitgebreid over de COP 29. Afgesproken is dat rijkere landen vanaf 2035 elk jaar 300 miljard dollar aan klimaatsteun geven aan armere landen. Dat is overigens veel te weinig, vinden die eilandstaatjes en derdewereldlanden zelf. Ook ons groene geweten Aniek Moonen kan haar ongenoegen over dit resultaat niet verbergen. ‘Om je een idee te geven: de overstromingen in Limburg, Duitsland en België van een paar jaar geleden veroorzaakten al meer dan 40 miljard euro schade', aldus Moonen.Luister ook | De strijd van Benedicte Ficq tegen grote vervuilersJaime de Bourbon de Parme gunt ons een inkijkje in de wereld van de klimaat-diplomatie. Hoe het kon dat het zaterdag helemaal mis dreigde te gaan en er die nacht alsnog een akkoord werd bereikt. Suggesties over een nieuwe opzet voor de COP, wijst hij van de hand. ‘Daar moet dan eerst weer lang over onderhandeld worden en die tijd is er niet’, aldus de Bourbon de Parme. ‘Het belangrijkste is dat bijna iedereen aan tafel zit, want alleen op die manier kunnen we afspraken maken.’Luister ook | Kernfusie: de belofte van oneindig veel groene energieHarm refereert verder aan een artikel in de Volkskrant, waarin econoom en schrijver Joseph Stiglitz waarschuwt voor de toenemende oneerlijkheid in onze economie. Die ontwikkeling draagt bij aan een cultuur waarin mensen elkaar steeds minder vertrouwen. ‘De wolven vreten alles weg en de schapen hebben het nakijken. Wanneer grote groepen van de bevolking achterblijven, creëer je een vruchtbare bodem van onbehagen voor populisten. Het nut van de algemene zaak, daar hoor je niemand meer over. Terwijl we dat juist zo bitter nodig hebben, zo zagen we ook op de COP in Azerbeidzjan.’See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
23:35
Boeren gaan duurzame bouwmaterialen telen
Zijn biobased gewassen het nieuwe verdienmodel voor de boer? En krijgt daarmee ook de verduurzaming van de Nederlandse bouwsector een flinke impuls? Deze aflevering in het kort:⇨ Boeren gaan gewassen telen voor de bouw⇨ Winnaars Wubbo Ockels Innovatie Prijzen bekend⇨ Australië krijgt een gigantische energiehubWel als het aan de oprichters van Biobased Factory ligt. Dat bedrijf heeft een nieuwe machine ontwikkeld voor de verwerking van hennepvezel en olifantsgras. De grondstoffen die daarmee ontstaan, kunnen worden ingezet in de bouw, industrie en logistiek. Denk bijvoorbeeld aan een groen alternatief voor steenwol en - op termijn - duurzaam plaatmateriaal. 'Onze verwerkingsinstallatie is modulair en heeft de grootte van twee zeecontainers. Daardoor kunnen we dichtbij de oogst-locaties verwerken en op die manier houden we de keten zo kort en regionaal mogelijk', aldus medeoprichter Luc de Wit.Luister ook | Hoe maken we duurzaam bouwen de norm?Biobased Factory wil hiermee een nieuwe keten optuigen, waarin agrariërs duurzame gewassen telen voor de bouw. Daarvoor moet nog veel gebeuren. De overheid wil in 2030 dat 30 procent van de nieuwe woningen voor minimaal 30 procent uit biobased materialen bestaat. Nu is dat nog maar 2 tot 3 procent. 'Bouwbedrijven willen wel maar lopen nu nog tegen allerlei certificeringen aan. Dan moet je vooral denken aan brandveiligheid en isolatiewaarden.'Luister ook | Deze uitvinding kan 2 miljard hectare bomen plantenHarm komt met goed nieuws uit Australië. Daar wordt gewerkt aan het grootste energiepark ter wereld. Western Green Energy Hub wordt zo’n 22.000 vierkante kilometer, ongeveer de helft van Nederland. Er komen tientallen zon- en windmolenparken. Over 30 jaar wekken ze er net zoveel duurzame stroom op als wat Australië op dit moment aan energie verbruikt. De totaal geplande capaciteit wordt zo’n 70 gigawatt. Zo komen er zo’n 60 miljoen zonnepanelen en 3.000 windmolens. Totale kosten? Zo’n 61 miljard dollar.See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
22:13
Klimaattop van start, wat staat er op het spel?
De COP in Bakoe is vandaag begonnen. De komende twee weken gaat het in Azerbaijan vooral over klimaatfinanciering.Deze aflevering in het kort:⇨ Wie draait er op voor de klimaatschade?⇨ Hoe het in Bakoe achter de schermen werkt⇨ Nog eens vier jaar TrumpDe komende twee weken proberen de klimaatonderhandelaars van 195 landen tot nieuwe afspraken te komen. Inzet is hoe de rijke landen in het westen de arme landen die veel te lijden hebben van klimaatverandering gaan compenseren. Daarover worden al sinds 2021 pittige gesprekken gevoerd. Tevergeefs overigens. De hoop is dat er tijdens deze COP een nieuw akkoord wordt bereikt. Afspraken waar moet het geld vandaan komen,hoeveel leningen en cash,. welke landen krijgen wat. Waar moet het geldf naartoe? Bedrag komt er niet.Luister ook | Jan Rotmans over de woelige rit naar een duurzamere wereldLeo Meyer is al op heel wat klimaatconferenties geweest, als wetenschapper én onderhandelaar. klimaatexpert, werkte eerder mee aan IPCC-rapporten en was onderhandelaar voor de Nederlandse overheid in het VN-klimaatverdrag. Aan hem de vraag: hebben dit soort bijeenkomsten eigenlijk wel zin als landen hun afspraken telkens niet nakomen? Ja, zegt Meyer meteen. ‘Sinds het begin van de jaren 90 worden de klimaatconferenties georganiseerd. Zonder alle gemaakte afspraken zou de opwarming zelfs naar de 4 graden gaan.’Luister ook | Wat kunnen we doen tegen ultrafastfashion?Als Trump in januari weer in het Witte Huis zit, dan trekt hij zich terug uit het Klimaatakkoord. Dat schreef The New York Times afgelopen weekend. ‘Dat belooft weinig goeds voor de vier jaar die komen gaan’, aldus Harm. ‘Wat precies de gevolgen zijn, is niet helemaal duidelijk. Maar experts zeggen dat de Verenigde Staten blijven inzetten op groene wind- en zonne-energie en batterij-opslag. Dat heeft te maken met de Inflation Reduction Act, het groene investeringsprogramma van president Biden. Dat blijkt een belangrijke motor te zijn voor de huidige economische groei en is daarom ook populair bij de Republikeinen. In de eerste zeven maanden van dit jaar was een kwart van alle opgewekte elektriciteit in de Verenigde Staten al groen.See omnystudio.com/listener for privacy information.
BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Netherlands