Het Expeditie Café

Hoe Blijf Je Relevant? In deze inspirerende aflevering van Het Expeditie Café neemt Hendrik Jan Martens je mee in een boeiend gesprek met Prof. Dr. Henk Volberda, hoogleraar Strategisch Management en Innovatie aan de Universiteit van Amsterdam. Volberda deelt zijn inzichten over sociale en technologische innovatie, leiderschap in turbulente tijden, en de toekomst van organisaties. Of je nu ondernemer, leider of innovator bent, deze aflevering zit boordevol waardevolle lessen om je strategische flexibiliteit te vergroten. Lessons Learned / Key Takeaways Strategische Wendbaarheid: Organisaties die zowel kunnen exploiteren (bestaande processen optimaliseren) als exploreren (nieuwe kansen ontdekken) zijn toekomstbestendig. Sociale Innovatie is Cruciaal: 75% van innovatiesucces wordt bepaald door leiderschap, organisatievormen en samenwerking, niet alleen door technologie. Dienend Leiderschap: Voor blijvende innovatie is dienend leiderschap essentieel. Het draait om medewerkers centraal stellen en hen de ruimte geven om te excelleren. Omgaan met Disruptie: Luister niet alleen naar bestaande klanten, maar anticipeer op toekomstige behoeften om disruptie voor te blijven. Technologie en Mens: Responsible AI en "human in the loop" zijn essentieel voor een balans tussen technologische vooruitgang en menselijke controle. Cultuur en Context: Innovaties zoals zelforganisatie werken alleen wanneer ze passen bij de organisatiecultuur en de bereidheid van medewerkers. Inspirerende Quotes “Organisaties die niet innoveren worden toekomstige musea.” "Innovatie is niet alleen technologie, maar vooral hoe je mensen meeneemt en je organisatie inricht." "Blijvende innovatie vereist leiderschap dat medewerkers centraal stelt, niet zichzelf." "Als je niet weet wie je bent, word je ingehaald door een disruptor." Favoriete Uitrustingsstuk van de Gast Henk Volberda kan niet zonder drie essentiële items: zijn mobiele telefoon, een notitieboekje (bij voorkeur van World Economic Forum), en een pen. Volledige Bronnenlijst Personen Clayton Christensen: Auteur van The Innovator’s Dilemma, belangrijk voor het begrip van disruptieve innovatie. Feike Sijbesma: Voormalig CEO van DSM, bekend om zijn focus op maatschappelijke verantwoordelijkheid in bedrijven. Organisaties Amsterdam Business School (UvA): Henk Volberda’s huidige academische thuisbasis. World Economic Forum (WEF): Betrokken bij het Future of Jobs Report. DSM: Voorbeeld van sociale innovatie met zelforganiserende teams in productieomgevingen. Philips: Genoemd in verband met innovatie en onderzoek naar strategische flexibiliteit. ASML: Genoemd als voorbeeld van een sterk ecosysteem in de regio Eindhoven. Gedachtegoed en Theorieën Strategische Wendbaarheid (Ambidexterity): Het vermogen om zowel bestaande processen te optimaliseren als nieuwe kansen te ontdekken. Artikel over Ambidexterity Dienend Leiderschap (Servant Leadership): Een leiderschapsstijl waarbij de focus ligt op het ondersteunen en ontwikkelen van medewerkers. Hyperconcurrentie: Een dynamiek waarin concurrentievoordelen steeds korter duren door frequente verstoringen. Sociale Innovatie: Innovatie gericht op nieuwe management- en werkvormen om innovatiekracht te versterken. Tools en Middelen Business Model Innovation Scan: Tool om te bepalen of een organisatie haar businessmodel moet aanpassen. Responsible Digital Transformation (UvA): Programma gericht op verantwoord gebruik van digitale technologieën. Locaties en Ecosystemen Brainport Eindhoven: Genoemd als voorbeeld van een succesvol ecosysteem voor innovatie en samenwerking. Gepubliceerde Boeken door Henk Volberda De flexibele onderneming De nieuwe professional service firm De Winst van Purpose Innovatie 3.0 Innovatie Jij.nu Perspectieven op veranderen Reinventing Business Models: How Firms Cope with Disruption Rethinking Strategy Strategic Management: Competitiveness & Globalization Strategic Management: From Confrontation to Transformation

Introductie In deze aflevering van Het Expeditie Café neemt Oscar David, organisatiepsycholoog en bestuursadviseur, ons mee op een inspirerende reis door vertrouwen en macht in leiderschap. Vanuit zijn nieuwe boek De Biografie van Vertrouwen deelt hij hoe deze fundamentele thema’s ons verbinden in teams, organisaties en de samenleving. Samen met host Hendrik Jan Martens verkent Oscar de rol van zelfreflectie, kwetsbaarheid en de kunst van aanwezig zijn in een wereld die steeds meer in beweging is. Lessons learned / Key takeaways Vertrouwen begint bij zelfreflectie: Zelfbewustzijn is de basis voor het opbouwen van vertrouwen met anderen. Macht en vertrouwen zijn onlosmakelijk verbonden: Effectief leiderschap vereist het verantwoord inzetten van macht, gedragen door vertrouwen. Het belang van ‘secure base’: Teams functioneren optimaal in een omgeving van veiligheid en openheid. De kracht van aanwezig zijn: In het hier en nu zijn is cruciaal voor verbinding en leiderschap. Systemisch denken en handelen: Vertrouwen en macht beïnvloeden niet alleen relaties, maar ook de efficiëntie en cultuur binnen organisaties. De reis naar vertrouwen vraagt moed: Het is een proces dat geduld en inzet vereist, zowel individueel als collectief. Inspirerende quotes uit de aflevering “Vertrouwen is de meest efficiënte vorm van macht: het maakt regels en controle bijna overbodig.” “Het begint allemaal met jezelf onder de loep nemen. Wat is jouw eigen relatie met vertrouwen?” “Een leider is pas echt vrij als hij zijn ego heeft doorgrond en overstegen.” “Zonder kwetsbaarheid is vertrouwen een illusie.” “Goed leiderschap vraagt om zelfreflectie, zelfzorg en een bewuste omgang met macht.” Favoriete uitrustingsstuk van de gast Oscar’s favoriete uitrustingsstuk is zijn vermogen tot zelfreflectie: "Het vermogen om mijn eigen emoties, patronen en gedrag te begrijpen, is mijn krachtigste hulpmiddel in mijn werk als bestuursadviseur." Concepten, theorieën en gedachtegoed Het Enneagram Beschrijving: Een psychologisch model met negen persoonlijkheidstypen. Macht 1.0, 2.0, 3.0 en 4.0 Beschrijving: Oscar David’s model over de evolutie van macht, waarbij vertrouwen centraal staat in Macht 4.0. Diamond Approach Beschrijving: Een spirituele school gebaseerd op Westerse psychologie en Oosterse tradities. Systeem 1 en 2 van Daniel Kahneman Beschrijving: Theorie over snel, intuïtief denken (Systeem 1) versus traag, analytisch denken (Systeem 2). Website: Thinking, Fast and Slow Organisaties CISV International (Children's International Summer Villages) Beschrijving: Een internationale organisatie die interculturele vriendschap en vrede bevordert via educatieve programma's. Inspiratiebronnen Felix Feuchtwanger Inspiratiebron: Oscar’s overgrootvader en symbool voor intergenerationele invloed. Mindfulness en Oosterse tradities Beschrijving: Praktijken zoals zen, taekwondo, en tai chi die aanwezig zijn in Oscar’s werk. Locaties Landgoed Pijnenburg Beschrijving: Locatie waar de aflevering is opgenomen en bekend staat om rust en reflectie. Boeken van Oscar David Het Enneagram in organisaties (2017) Macht! - Van instinct tot integriteit (2014) De Biografie van Vertrouwen (2024)

HERMAN MULDER | In deze inspirerende aflevering van Het Expeditie Café neemt Herman Mulder, voorzitter van SDG Nederland, ons mee op zijn reis door drie carrièrefases: van de fossiele sector naar duurzaamheid en uiteindelijk meervoudige waardecreatie. Op het prachtige landgoed Zonneheuvel, de thuisbasis van SDG House Utrechtse Heuvelrug, spreekt hij met Hendrik Jan Martens over duurzaamheid, leiderschap en hoe technologie en AI een cruciale rol kunnen spelen in de versnelling van de Sustainable Development Goals (SDG’s). Lessons Learned / Key Takeaways Het belang van een wake-up call: Herman deelt hoe kritiek van Milieudefensie een keerpunt in zijn carrière was en hem naar duurzaamheid dreef. Meervoudige waardecreatie: Het combineren van economische, sociale en ecologische waarden kan organisaties helpen bij het nemen van duurzame beslissingen. De rol van AI in duurzaamheid: Herman benadrukt het potentieel van AI om de realisatie van de Sustainable Development Goals (SDG's) te versnellen en processen te verbeteren. Het belang van menselijk contact: Echte verandering komt door samenwerking, dialoog en het verbinden van verschillende belangen, zowel lokaal als wereldwijd. Inclusieve samenwerking: Herman spoort bedrijven aan om samen te werken met diverse stakeholders om systemische veranderingen te realiseren. Lokale betrokkenheid bij wereldwijde doelen: Hoewel de SDG's top-down zijn opgesteld, moeten oplossingen lokaal worden geïmplementeerd voor blijvende impact. SDG 18: Leave No SDG Behind: Mulder stelt voor dat er een "SDG 18" zou moeten zijn om ervoor te zorgen dat geen enkel doel vergeten wordt, en dat bedrijven kritisch naar hun impact kijken op álle SDG's, niet alleen hun sterke punten. Inspirerende quotes "Iedereen verdient een wake-up call, vaak uit onverdachte hoeken." "Je ziet het pas als je het doorhebt." — Johan Cruijff, aangehaald door Herman om het belang van inzicht en aanpassing te benadrukken. "Meervoudige waardecreatie is niet alleen groen, maar ook blauw – met aandacht voor de sociale cohesie." "Het probleem wordt altijd het beste opgelost waar het probleem is." "Leave no SDG behind." – Hermans toevoeging van een ‘18e SDG’ als reminder dat alle doelen met elkaar verbonden zijn en integraal benaderd moeten worden. Favoriete uitrustingsstuk van de gast Herman’s favoriete uitrustingsstuk is zijn kompas. Hij ziet het als symbool voor richting en onvermijdelijke keuzes op zijn reis naar een toekomst waarin duurzaamheid en rechtvaardigheid centraal staan. Lijst van alle genoemde bronnen SDG Nederland Impact Economy Foundation - Stichting voor het bevorderen van impacteconomie True Price - Initiatief voor transparante prijzen Social Finance - Financieel platform dat zich richt op maatschappelijke impact ABN AMRO Equator Principles - Richtlijnen voor duurzaamheid binnen de banksector Milieudefensie - Nederlandse milieuorganisatie die duurzaamheid bevordert Johan Cruijff’s Quote - “Je ziet het pas als je het doorhebt.” OESO-richtlijnen voor multinationals Pensioenfondsen - Discussie over hun rol in duurzaam investeren SDG House Utrechtse Heuvelrug Global Compact - VN-initiatief voor bedrijfsduurzaamheid CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) - EU-wetgeving over duurzaamheidsrapportages Meervoudige waardecreatie: Model dat economische, ecologische, en sociale waarde integreert ESG (Environmental, Social, Governance): Kaders voor duurzaamheid in bedrijven

JOS LUTTERMAN | In deze aflevering van Het Expeditie Café spreekt Hendrik Jan Martens met Jos Lutterman, oprichter van Lunchmaatjes. Jos deelt zijn reis van bankier naar sociaal ondernemer en hoe zijn initiatief bijdraagt aan het welzijn van kinderen, kansengelijkheid en een gezondere toekomst door het aanbieden van gezonde schoollunches. Key Takeaways: Gezonde schoollunches hebben een positieve impact op concentratie, gedrag en gezondheid van kinderen Elke geïnvesteerde euro in schoollunches levert 4,8 keer zoveel op voor de maatschappij op lange termijn Samenwerking tussen verschillende partners is cruciaal voor het succes van schoollunchprogramma's Het wegnemen van financiële drempels voor ouders is belangrijk voor inclusiviteit Schoollunches dragen bij aan meerdere Sustainable Development Goals Een gezonde lunch op school verkleint de voedingskloof tussen verschillende economische achtergronden Kinderen die goed eten op jonge leeftijd hebben later minder kans op ziekten zoals diabetes en hart- en vaatziekten Inspirerende Quotes: "Elke euro die je nu uitgeeft aan een gezonde maaltijd voor een kind op de basisschool, verdient zich op latere leeftijd 4,8 keer terug." "Een gezonde lunch is niet alleen een maaltijd; het is een investering in de toekomst van onze kinderen." "Als we daar een miljard voor zouden uittrekken, kan elk kind in Nederland elke dag een gezonde maaltijd krijgen op school." "We zien dat kinderen mentaal enorm verbeteren. Dus minder pestgedrag in de klas, kinderen hebben niet die enorme bloedsuikerspiegel veranderingen vlak na de lunch, dus ook beter geconcentreerd." "In een land dat wereldkampioen is in groenten en fruit exporteren, zou geen enkel kind met een lege lunchbox op school mogen zitten." Favoriete Uitrustingsstuk: Een flexibel lunchbuffetsysteem waarmee gezonde lunches op scholen kunnen worden aangeboden zonder de logistiek van de scholen te belasten. Bronnen: Lunchmaatjes Gezonde Basisschool van de Toekomst Universiteit Maastricht Universiteit Wageningen Deloitte SDG’s (Sustainable Development Goals) Gemeente Utrecht Jeugdeducatiefonds Provincie Limburg