#677: Alles wat zit, dat staat en alles wat staat dat zal zitten
Onderwerpen
Te gast vandaag: Leslie Smits, luisteraar en Infrabel-medewerker
Kadering
Wat is Infrabel? Wat is NMBS?
Wat is de rol van een infrastructuurbeheerder?
Belgische spoorwegnet vs. het Nederlandse spoorwegnet: geschiedenis, densiteit van het netwerk(B: 1835 eerste lijn (Mechelen-Brussel), 3500 km spoorlijnen, 8300 km spoor, 227 mio reizigers in 2022 // NL: 1839 eerste lijn (Amsterdam-Haarlem), 3434 km spoorlijnen, 7219 km spoor, 300 mio reizigers in 2022 // Zwitserland: eerste lijn in 1847 (Zürich-Baden), 5317 km (waarvan 1471 km smalspoor), 1,8 miljoen passagiers per dag, 74 spoorwegbedrijven)
Techniek / Technologie
Een trein is een wonder der techniek! Het is al decennialang een superkrachtig EV avant la lettre, maar het is ook zoveel meer dan dat. Het is comfortabel, het rijdt heel stabiel, het rijdt op rails en kiest zijn weg via wissels, en de voertuigen gaan soms decennialang mee.
Hoe zit het tegenwoordig met die vertrekprocedure? Soms zie ik precies nog dat er met die driehoekige sleutel gewerkt wordt, maar soms ook niet.
Veiligheid
Bij massavervoer staat de veiligheid van de reiziger en de omgeving voorop. Ook om die veiligheid te waarborgen wordt er heel wat technologie gebruikt. ETCS wordt omschreven als “cruise control” voor treinen, en ik hoor dat België op gebied van implementatie top is in Europa.
De werking van slagbomen. Hoe weet een slagboom dat een trein nadert en ook wanneer hij weer open mag gaan? Zijn daar de toonspoorstroomlopen belangrijk?
We zien (jammer genoeg) nog te vaak ongevallen aan overwegen door auto’s, fietsers, voetgangers, etc die zich tussen gesloten slagbomen begeven met dikwijls fatale afloop. Opvallend is dat er bij elke overweg meestal wel camera’s staan die dit filmen. Hoe (on)denkbaar is het dat we in de toekomst een objectdetectie krijgen (met manuele confirmatie) om dit te voorkomen? Vorige week nog in Dendermonde. Kan AI daar een rol in spelen?
Communicatie
(Karel) Terwijl wij maar zitten te vloeken om een beetje deftige 4G op de trein te krijgen, hebben de bestuurders en treinbegeleiders in België een apart GSM-netwerk. Geen Proximus, geen Telenet, geen Orange, wel het aparte GSM-R-netwerk. Waarom is dat?
Treinen hebben vaak slechte dataverbinding door de kooi van Faraday waarin we zitten, en wifi op de treinen is een experiment dat precies afgevoerd is? Worden daar nog acties rond gepland, bv. mobiele versterkers op de trein?
Hoe communiceren treinen met hun "base station" en hoe betrouwbaar moet dat zijn om wissels (of wat dan ook) doen laten te werken om die dingen niet met een rotvaart tegen elkaar doen laten te knallen.
Problemen / vertraging
We zijn dol op de trein en zijn technologie, maar het is niet allemaal rozengeur en maneschijn. De trein wordt ook vaak geassocieerd met vertragingen, met wachten op koude perrons, met onduidelijkheid over het lot van een trein, met afschaffingen, met spoorwissels, met overvolle rijtuigen. Zeker een Brusselse reiziger kan vaak rood aanlopen als het over de trein gaat. Is dat perceptie en valt het allemaal mee, of is dat echt zo? En waarom lijken we het hier niet onder controle te krijgen en kan een land als Zwitserland of Japan wel op de klok rijden?
Volgens meerdere bronnen zou Nederland het drukst bereden spoor moeten hebben van de Europese Unie. Alleen Zwitserland en Japan gaan hier overheen. Dan zouden wij toch dezelfde problemen moeten hebben? Een vertraging van 1 trein heeft dan ook impact op de rest? Of hebben wij meer uitwijkmogelijkheden of zo? Momenteel zit de NS op een punctualiteit van 88,9 procent. Een groot knelpunt is een gebrek aan elektromonteurs
Wat kunnen de spoorwegen doen om de Brusselse flessenhals te ontlasten?
Planning
Hoe wordt de planning van de treinen gedaan? En zeker dan de goederentreinen hier tussen door? Is dat een programma of wordt zo iets handmatig gedaan? Wie krijgt voorrang bij zo een planning?
Wat Ruurd nooit heeft begrepen: waarom is er nooit een traject aangelegd van Eindhoven naar Antwerpen? Nu moet alles via Roosendaal lopen. of Maastricht?
Varia
Hoe leren jullie al die dingen? Hoe kunnen jullie oefenen op het rijden met een trein en het instuderen van de signalisatie zonder een trein in de prak te rijden?
Wat is een pantograaf?
De ultieme vraag! Waarop rijdt een trein? Windows, macOS, of Linux?
Tips
Leslie: infrabel.be/jobs en Infrabel Academy | Iets verdachts gezien aan een overweg? Bel 1711!
Ruurd: NOS op 3 over chaos op Spoor + Shisa Kanko: de kracht van het wijzen (en benoemen)
Karel:
YouTube-video’s over de vorm van wielen (technisch en praktisch) en de 7 voordelen van ballast (de “steentjes” onder de sporen)
Of fanvideo’s over de efficiëntie van de Belgische spoorwegen (die stem!) of het geniale design van de MS96 met zijn wegklapbare bestuurderscabine
Websites van treinfanaten: Treinfanaat | CoolTrain | Treinbestuurder | Railpassie
Rijd zelf met een trein! Met de Infrabel treinsimulator.
Aan de slag met de gegevens van de Belgische spoorwegen? Infrabel heeft open data!
Menno; twee koffietafelboeken, beiden van het NAi in Rotterdam:
Verkrijgbaar: Niels Greif, ex-grondlegger en hoofd NS Design: Treinen ontwerpen bij de Nederlandse Spoorwegen 1970-2015. Rotterdam, NAi Uitgevers, 2022. ISBN 9789462086937. 304 blz.
Als hoge-resolutie PDF want uitverkocht (maar wel via o.a. Marktplaats.nl verkrijgbaar): Paul Meurs & Wouter Vanstiphout: De Collectie - Bijzondere stationsgebouwen in Nederland. Rotterdam, NAi Uitgevers, 2009
Netherlands