In deze aflevering van ‘Alle registers open’ gaat Elsbeth Gruteke in gesprek met Martin Mans. Al van jongs af aan is hij gefascineerd door het orgel. Zijn ouders hadden een eigen bouwbedrijf en gingen ervan uit dat de zoons het bedrijf zouden gaan overnemen. Hierdoor werd het voor Martin best ingewikkeld om zijn droom na te jagen en de muziek in te gaan. Omdat hij meer bekendheid kreeg en steeds vaker gevraagd werd mee te werken aan koorconcerten, heeft hij na goed overleg met zijn vader en moeder, een carrièreswitch gemaakt. Er ging een wereld voor hem open.  Het grootste doel van Martin is mensen blij te maken met zijn improvisaties op een geestelijke lied. Tijdens het improviseren worden je verstand en gevoel één geheel. Na afloop van concerten of kerkdiensten krijgt hij vaak te horen dat ze zoveel gehad hebben aan het lied dat hij heeft gespeeld. Dat zijn muziek een soort bruggetje is tussen God en de mensen. Hoe mooi is dat!

Leonore Lub staat ditmaal centraal in ‘Alle registers open’. Elsbeth Gruteke ontmoet haar achter het Arp Schnitger-orgel in de Hervormde Kerk van Noordbroek.  Leonore heeft als doel om mensen te laten ervaren hoe geweldig het orgel kan klinken en wat muziek teweeg kan brengen. Zij vindt dat je met noten moet ‘spelen’ want dan gebeurt er iets. Zij dirigeert graag haar ‘eigen orkest’. Bij het spelen van een werk speelt muzikaliteit een belangrijke rol. Iedere organist heeft een eigen manier van spelen, dus ook een eigen timing. Het is niet zo dat je alleen de noten van begin tot eind speelt. Een organist ‘kleurt’ het muziekstuk zelf in, dat maakt hem of haar uniek. Leonore probeert altijd de vrijheid binnen de strakheid van de maat te benutten en niet heel statisch te spelen wat er staat.

Voor deze aflevering van ‘Alle registers open’ gaat Elsbeth Gruteke naar de Hersteld Hervormde Kerk in Sommelsdijk. Daar ontmoet ze Rik Melissant, een jonge, talentvolle organist.  In eerste instantie lag het helemaal niet in zijn bedoeling om binnen de orgelwereld zijn brood te gaan verdienen. Hij wilde de gezondheidszorg in. Maar hij was helemaal in de ban van de Amerikaanse organist Cameron Carpenter. Hij zat uren achter zijn keyboard om hem maar een beetje na te bootsen. Op den duur besloot hij toch orgellessen te gaan nemen. Met geen onverdienstelijk resultaat. Hij won concours na concours. ‘Ik moet iets met dat talent’, dacht hij. Zo besloot hij het roer in zijn leven om te gooien en ging hij naar het conservatorium in Rottrdam. Dat bleek een groot succes want hij studeerde summa cum laude af.

Iddo van der Giessen staat in deze eerste aflevering van het 3e seizoen centraal in ‘Alle registers open’. Elsbeth Gruteke ontmoet hem achter het Van Leeuwen/Kramer-orgel in de Goede Herderkerk te Rotterdam.  Wat hem van jongsafaan fascineerde waren de enorme contrasten van een orgel. Dat het fluisterzacht maar ook donderend hard kan zijn. Het is een zoektocht naar telkens weer andere klankkleuren en het aantal mogelijkheden is ontelbaar. Dat blijft een uitdaging. Hij geniet ook van het samenspel tussen organist en gemeenteleden. In wezen ‘zing’ je samen de liederen. ‘Muzikaal reflecteren’ noemt Iddo dat. Hij bedoelt ermee dat tekst, orgelspel en liederen een eenheid vormen en elkaar kunnen versterken of ondersteunen. Dat maakt dat hij als kerkmusicus een duidelijke functie in een dienst heeft en dat is voor hem als kerkmusicus erg belangrijk.

Stadsorganist van Doetinchem, Elske te Lindert, kun je wel een muzikale duizendpoot noemen. Ze zingt, ze speelt orgel en ze dirigeert koren en dat alles op hoog niveau. Op de één of andere manier lukt het haar om haar tijd en energie goed te verdelen en dat is knap. Vervelen is er dus niet bij want er is altijd wel iets dat haar aandacht vraagt.  In deze laatste aflevering van dit seizoen vertelt ze Elsbeth Gruteke hoe ze als klein meisje onder de indruk was van het imponerende orgel in haar kerk. Wat dreef haar om orgel te gaan spelen en waarom vindt ze het begeleiden van de gemeentezang zo belangrijk? En waarom Bach bij haar vaak anders klinkt dan bij haar collega-organisten.