Weet jij eigenlijk van welk materiaal je kleding gemaakt is? Wellicht denk je niet meteen aan plastic. Maar volgens Barbro Melgert, hoogleraar Respiratoire Immunologie van de Rijksuniversiteit Groningen komen de meeste microscopisch kleine stukjes plastic die we binnen krijgen van onze kleding.Niettemin: plastic is op het oog een fantastisch materiaal. Het is goedkoop om te maken en vrijwel overal wel voor te gebruiken. Dat is top, maar het is ook lastig weer weg te krijgen als we het niet meer nodig hebben.De meningen zijn nog verdeeld over of het inademen van zogeheten microplastics schadelijk is. Maar het is duidelijk dat hoge concentraties kunnen leiden tot problemen met de longen. Volgens Melgert zijn er buitenshuis op dit moment waarschijnlijk nog geen gevaarlijke concentraties. Maar binnen in huis kan het zich snel opstapelen, zeker als je niet goed ventileert. Weten hoe we onderzoek doen naar dit soort kleine plastics? En wat je kunt doen om te zorgen dat je zo min mogelijk inademt? Je hoort het in deze aflevering van OOG op Wetenschap
--------
44:34
--------
44:34
#53 Moeten we iemand altijd verantwoordelijk houden voor diens keuzes?
Wie kent het niet: je komt toch met meer spullen uit de supermarkt dan op je lijstje had staan. Mensen maken regelmatig keuzes waarvan ze zich niet bewust zijn. Zelfs vaker dan ze denken, vertelt filosoof en ethicus Daphne Brandenburg van de Rijksuniversiteit Groningen.Dan is niet per se erg. Tenminste: zolang je uit vrije wil keuzes blijft maken, die hetzelfde zijn als wanneer je wél over die keuze blijft nadenken. Ook al wordt je in de supermarkt wellicht beïnvloed door reclame.En ook al hebben mensen een vrije wil, toch is het niet altijd nodig om meteen te zoeken naar schuld of verantwoordelijkheid als iemand een misstap begaat. Soms kan het helpen om te kijken hoe we in de toekomst een misstap kunnen voorkomen. Dat gebeurt bijvoorbeeld al vaak in de opvoeding, ziet Brandenburg.Weten of die aanpak ook toe te passen is in bijvoorbeeld het strafrecht? En wat je kunt doen om bijvoorbeeld minder mee te nemen uit de supermarkt? Je hoort het in deze aflevering van OOG op Wetenschap
--------
46:27
--------
46:27
#52 Hoe innovatief is de journalistiek?
Journalistiek verandert niet zo snel als veel mensen denken, zegt universitair hoofddocent journalistiek Frank Harbers van de Rijksuniversiteit Groningen. Zo wordt al jaren gesproken over dé doorbraak van AI in de journalistiek, maar dit gebeurt slechts mondjesmaat.En dat is maar goed ook. Bedrijven veranderen slechts langzaam omdat ze anders niet meer herkend worden door hun publiek. Toch is de vooruitgang ook niet helemaal te stoppen, ziet Harbers. En het levert nieuwe mediavormen op, zoals de correspondent.Wil je weten welke gevaren journalistieke innovatie met zich mee kan brengen? En hoe de journalistiek het beste kan reageren op nepnieuws? Je hoort het in deze aflevering van OOG op Wetenschap.
--------
40:25
--------
40:25
#51 Wordt de Waddenzee wel goed beschermd?
Een schrikbarend klein deel van de ecologisch waardevolle Waddenzee is in de theorie én in de praktijk echt goed beschermd tegen invloeden van de mens: maar twee procent. Verder vindt er wel bescherming plaats op papier, maar wordt die in de praktijk niet echt nageleefd, ziet marien ecoloog Kasper Meijer van de RUG. Hij bekeek voor zijn studie de zeebodem en het leven wat daar te vinden is.Hoe de zee beter te beschermen is, welke rol de vissers in de Waddenzee daarin kunnen spelen en wat Kasper nog gaat doen om zeeën beter te beschermen? Dat hoor je in deze aflevering van OOG op Wetenschap.
--------
43:09
--------
43:09
#50 Wat kun je doen met dodelijke gisten?
Van het maken van brooddeeg tot het brouwen van bier, gisten zijn eencelligen met nuttige toepassingen. Toch zijn er ook gisten met eigenschappen die op het eerste oog wat minder handig zijn: zogenaamde killergisten. Zij kunnen giftige eiwitten produceren waarmee ze andere gisten in hun omgeving uitschakelen.Dat doen die gisten zodat concurrerende gisten worden uitgeschakeld, weet microbioloog Rianne Prins van de Rijksuniversiteit Groningen. Zo blijft er meer voedsel over voor de gist in kwestie.En de gist zelf? Die is immuun voor zijn eigen giftige eiwitten. Of wij als mensen ons moeten wapenen tegen de killergisten of dat we ze wellicht nuttig in kunnen zetten? Dat hoor je in deze aflevering van OOG op Wetenschap.
Hoe repareren biologen de speekselklieren van sommige kankerpatiënten? Wat kun je doen tegen eenzaamheid onder studenten? En hoe bouw je een waterstofboot? Gasten van het Groninger MBO, HBO en de universiteit vertellen over hun passie voor wetenschap, afgewisseld met wetenschapsnieuws en verrassende rubriekjes.
OOG op Wetenschap is hét programma over de Groningse wetenschap. Het programma is iedere twee weken op donderdagavond van 19:00 uur tot 20:00 uur te horen op OOG Radio. Luister hier terug wat we in de uitzendingen bespreken!
Netherlands