Menno en Erwin about Nature and Science

Vliegensvlugge rendierenNee, natuurlijk kunnen rendieren niet vliegen. Door een Brits gedicht uit 1823 dachten en denken veel mensen van wel. Sinds een aantal jaren staan er in de kersttijd veel led-verlichte rendieren bewegingsloos in de voortuin. En dat doet ze ook geen recht, want rendieren kunnen de 80 kilometer per uur halen. Sommige ondersoorten leggen jaarlijks meer dan 5000 kilometer af. Het zijn superspecialisten om de kou te doorstaan, levend van korstmossen onder de sneeuw. Zo’n twee miljoen jaar geleden splitsen rendieren zich af van andere hert-achtigen. Oorspronkelijk levend op hoge bergweiden komen er nu rondom de noordpool een tiental ondersoorten voor, levend in noordelijke bossen of in de open toendra. De aanpassingen aan het seizoen zijn opmerkelijk. In zomer en winter veranderen ze de samenstelling van hun ogen en hun hoeven en ze geven ze hun 24 uurs ritme op. Deze enige hertensoort waarin mannetje en vrouwtjesdieren een gewei dragen leven in kuddes tot wel 50000 stuks. Het is ook de enige hertensoort die gedomesticeerd en gehouden wordt vooral vanwege vlees en huid. En ook als trekdier. Maar vliegen….Volg de podcast en word gratis lid via mennoenerwin.nl voor meer natuur en wetenschap verhalen. abonneer je daar ook op de nieuwsbrief met 5 tips over Teken.We hebben een kleine aanpassing gedaan:Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack.Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp zowel in het nederlands als het engels.Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week.Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten. Get full access to Menno en Erwin about Nature and Science at www.mennoenerwin.nl/subscribe

Fossielen onderweg, in de stad en daarbuitenIn een beetje winkelstraat in Nederland loop je zo maar over de fossielen. De stoepen van winkels, trappen en gevels van monumentale gebouwen zijn vaak gemaakt van Belgisch hardsteen. En een grote kans dat je daar fossiele zeelelies en koralen in kan vinden. Of je kijkt aan tegen schelpdieren en al lang niet meer op aarde voorkomende armpotigen. Voor je het weet ga je 360 miljoen jaar terug in onze geschiedenis. Ook buiten de stad, vooral langs wegen of akkerranden, kun je fossielen tegenkomen. Zoals hout dat 50 miljoen jaar geleden deel van een boom was. Nederland is rijk aan fossielen. Die zijn afkomstig van soms verre landen, dankzij hier afstromende rivieren. Als je eenmaal weet welke fossielen je kunt vinden en hoe die er uit zien, vertelt Harry Huisman, dan krijg je daarvoor zonder al te veel moeite een zoekbeeld. Dan kom je op veel plekken sponzen en koralen tegen. En ook in vuursteen ingesloten resten van 100 miljoen jaar oude mosdiertjes of zee-egels.Volg de podcast en word gratis lid via mennoenerwin.nl voor meer natuur en wetenschap verhalen. abonneer je daar ook op de nieuwsbrief met 5 tips over Teken.We hebben een kleine aanpassing gedaan:Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack.Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp zowel in het nederlands als het engels.Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week.Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten. Get full access to Menno en Erwin about Nature and Science at www.mennoenerwin.nl/subscribe

Fossielen: topvindplaatsen in NederlandMisschien denkt u dat het vinden van fossielen iets voor het verre buitenland is: een Tyrannosaurus in Colorado. Dichter bij huis, aan de Jurassic coast van Zuid Engeland vond Mary Anning al in 1811, toen was ze 12, een skelet van een ichtyosaurier een lang geleden uitgestorven zee-reptiel. Des te verbijsterender was de vondst als jongetje op een holle weg nabij Epen in Limburg van een fors stuk steenkool met eenduidige de afdruk van een forse plant. Dat moest wel oud zijn. Niet beseffend hoe oud dat wel was.Het stamt uit het carboon was, 300 miljoen jaar geleden. Een vondst vlakbij de inmiddels tot geologisch monument verklaarde Heimans groeve. Ja, er zijn in Nederland heel wat bijzondere vindplekken van fossielen, versteningen van planten en dieren of de afdrukken daarvan. Samen met fossielenkenner Harry Huisman laten we in het hunebedcentrum in Borger de top vijf van vindplaatsen de revue passeren.Volg de podcast en word gratis lid via mennoenerwin.nl voor meer natuur en wetenschap verhalen. abonneer je daar ook op de nieuwsbrief met 5 tips over Teken.We hebben een kleine aanpassing gedaan:Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack.Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp zowel in het nederlands als het engels.Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week.Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten.Je kan het ook beluistern in spotify en apple podcast en podimoPodimo hier: https://podimo.com/s/jkLaXajpApple podcast link Get full access to Menno en Erwin about Nature and Science at www.mennoenerwin.nl/subscribe

December, de donkere maandDecember is een maand van tegenstellingen. Het is de maand rond de kortste dag van het jaar, en dus met laagste aantal zonne-uren. Daar doet het feit dat de zonnestraling in alle maanden van het jaar toeneemt door meer hoge druk gebieden en minder luchtvervuiling niets aan af. Maar die donkerte in december lijkt wel te worden goedgemaakt door vrolijke gebeurtenissen als kerstmis. Daar komt bij dat we al bij het begin van de winter ons kunnen verheugen op het lengen van de dagen. Een beetje afhankelijk hoe de voorafgaande november was kunnen we nog van heel veel paddenstoelen genieten. In principe staan er meer dan 200 soorten genoteerd deze maand. Dat aantal zal de volgende maand drastisch tot de helft afnemen. Bij de planten kunnen sommige dappere laatbloeiers het nog volhouden, ineens kom je een prachtige witte dovenetel tegen. En bij de stoepplantjes natuurlijk zijn er wel tien diehards, die het hele jaar bloemen produceren. Zoals ons aller madeliefje. Standvogels en wintergasten proberen moedig stand te houden. Stevige langere vorst (weinig kans op trouwens!) maakt het leven voor bijvoorbeeld ijsvogels en groene spechten wel heel moeilijk. Insecten zie je niet veel, maar zoals Jac P Thijsse al zei, er moet nog heel wat leven in de bodem zitten. Anders zouden bijvoorbeeld winterkoninkjes en roodborstjes niet zo driftig de grond doorwoelen. Veel kleine zoogdieren hebben een teruggetrokken bestaan. Maar toenemende populaties reeën en wilde zwijnen zie je des te makkelijker op het veld of in de bladerloze bossen opdoemen, tegenwoordig ook gadegeslagen door een enkele wolf.Volg de podcast en word gratis lid via mennoenerwin.nl voor meer natuur en wetenschap verhalen. abonneer je daar ook op de nieuwsbrief met 5 tips over Teken.We hebben een kleine aanpassing gedaan:Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack.Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp zowel in het nederlands als het engels.Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week.Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten. Get full access to Menno en Erwin about Nature and Science at www.mennoenerwin.nl/subscribe

Het is groen en het eet mieren. Een specht?.De groene specht roffelt zelden, maar lacht des te luider. De karakteristieke roep verraadt de aanwezigheid van deze miereneter eerder dan dat je hem ziet. Deze middelgrote vogels klauteren soepel over bomen, verplaatsen zich met een golvende vlucht, een paar vleugelslagen afgewisseld door een korte glijvlucht, naar andere bomen of naar de grond. Want vooral daar jagen ze op hun voedsel: mieren. Hun snavel is vergeleken met andere spechten zwak, niet geschikt om in bomen naar insecten te hakken. Daarvoor hebben ze een extra 10 cm lange tong met weerhaken, waarmee ze met gemak mieren en mierenlarven vangen, vooral in grasland. Volg de podcast en word gratis lid via mennoenerwin.nl voor meer natuur en wetenschap verhalen. abonneer je daar ook op de nieuwsbrief met 5 tips over Teken.We hebben een kleine aanpassing gedaan:Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack.Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp zowel in het nederlands als het engels.Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week.Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten. Get full access to Menno en Erwin about Nature and Science at www.mennoenerwin.nl/subscribe