Aflevering 16 De Kracht van Meertaligheid: Ellen-Rose Kambel
Welkom bij een speciale aflevering van De Leescast, de podcast van Stichting Lezen!
Op 2 april 2025 vond in het Beatrix Theater in Utrecht het jaarlijkse congres Lezen Centraal plaats. Dit jaar stond het thema "De Kracht van Meertaligheid" centraal. Ruim een kwart van de kinderen in Nederland groeit op met een andere thuistaal dan het Nederlands. Hoe benutten we die taalrijkdom in leesbevordering en onderwijs?
Tijdens het congres deelden toonaangevende wetenschappers en experts hun inzichten. In deze aflevering hoor je de inspirerende keynote van Ellen-Rose Kambel.
Kambel is oprichter van het internationale netwerk van Taalvriendelijke Scholen. Zij laat ons zien hoe andere landen omgaan met meertaligheid in het (lees)onderwijs.
Belangrijke inzichten:
Waarom meertaligheid een superpower is en geen probleem.
Hoe leerkrachten dit idee kunnen omarmen en toepassen.
De impact van meertalige bibliotheken en leesplezier.
Jouw mening telt!
Wil je reageren op deze aflevering of jouw ervaringen delen? Laat het weten via onze socials! Geef ons een review op je favoriete podcastplatform en deel deze aflevering met anderen.
Veel luisterplezier en tot de volgende aflevering van De Leescast!
--------
46:06
--------
46:06
Aflevering 15 De Kracht van Meertaligheid: Orhan Agirdag & Joana Duarte
Welkom bij een speciale aflevering van De Leescast, de podcast van Stichting Lezen!
Op 2 april 2025 vond in het Beatrix Theater in Utrecht het jaarlijkse congres Lezen Centraal plaats. Dit jaar stond het thema "De Kracht van Meertaligheid" centraal. Ruim een kwart van de kinderen in Nederland groeit op met een andere thuistaal dan het Nederlands. Hoe benutten we die taalrijkdom in leesbevordering en onderwijs?
Tijdens het congres deelden toonaangevende wetenschappers en experts hun inzichten. In deze aflevering hoor je de inspirerende keynote van Orhan Agirdag & Joana Duarte.
"Meertaligheid in Nederland & Vlaanderen"
Orhan Agirdag & Joana Duarte
Onderzoek naar hoe scholen omgaan met meertaligheid en de effecten daarvan op leerlingen.
Belangrijke inzichten:
Waarom wordt op sommige scholen Nederlands als enige taal toegestaan?
Hoe kunnen docenten en ouders gemotiveerd worden om meertaligheid te omarmen?
Wat zijn de positieve effecten van thuistalen in het onderwijs?
Jouw mening telt!
Wil je reageren op deze aflevering of jouw ervaringen delen? Laat het weten via onze socials! Geef ons een review op je favoriete podcastplatform en deel deze aflevering met anderen.
Veel luisterplezier en tot de volgende aflevering van De Leescast!
--------
35:13
--------
35:13
Aflevering 14 De Kracht van Meertaligheid: Jim Cummins
Welkom bij een speciale aflevering van De Leescast, de podcast van Stichting Lezen!
Op 2 april 2025 vond in het Beatrix Theater in Utrecht het jaarlijkse congres Lezen Centraal plaats. Dit jaar stond het thema "De Kracht van Meertaligheid" centraal. Ruim een kwart van de kinderen in Nederland groeit op met een andere thuistaal dan het Nederlands. Hoe benutten we die taalrijkdom in leesbevordering en onderwijs?
Tijdens het congres deelden toonaangevende wetenschappers en experts hun inzichten. In deze aflevering hoor je de inspirerende keynote van Jim Cummins.
"Meertaligheid als Identiteitsversterker"
Jim Cummins, emeritus hoogleraar aan de University of Toronto, is een pionier op het gebied van meertaligheid en onderwijs.
Hij bespreekt hoe thuistalen bijdragen aan de identiteit en het leerproces van kinderen.
Belangrijke vragen:
Waarom is critical literacy cruciaal en hoe hangt het samen met meertaligheid?
Hoe kunnen scholen transformeren tot taal- en leesvriendelijke ecosystemen?
Wat betekent de stigmatisering van taal in de praktijk?
Jouw mening telt!
Wil je reageren op deze aflevering of jouw ervaringen delen? Laat het weten via onze socials! Geef ons een review op je favoriete podcastplatform en deel deze aflevering met anderen.
Veel luisterplezier en tot de volgende aflevering van De Leescast!
--------
51:00
--------
51:00
Aflevering 13: Lesya Ganushchak over praten over lezen
In deze aflevering praat Hasna El Maroudi met Lesya Ganushchak ( Erasmus Universiteit Rotterdam)
Gesprekken over lezen op scholen hebben een positieve invloed op de leesmotivatie, het leesbegrip en het leesgedrag van leerlingen in zowel het basisonderwijs als het voortgezet onderwijs. Dit blijkt uit een literatuurstudie van universitair docent Lesya Ganushchak, gepubliceerd in het rapport Praten over lezen.
Ganushchak onderzocht 62 studies die gericht waren op programma’s waarbij tijdens schooltijd over lezen werd gepraat. De centrale vragen in de literatuurstudie waren: Hoe worden gesprekken over lezen in de klas vormgegeven? en Welk effect hebben deze gesprekken op de leesmotivatie, het leesgedrag en de leesvaardigheid van leerlingen?
Vrijwel alle studies in deze literatuurstudie (98%) laten een positieve invloed zien van gesprekken over boeken en lezen op de leesmotivatie van leerlingen. Ook op het gebied van leesgedrag laten de beschikbare studies regelmatig positieve effecten zien ( in 80% van de gevallen), op bijvoorbeeld concentratie en betrokkenheid bij het lezen. Het effect van gesprekken op leesbegrip is wisselend. Sommige studies laten wel een positieve invloed zien (46%), met name bij zwakkere lezers. Andere studies vinden geen effect.
Lees hier het onderzoeksrapport Praten over lezen. Een literatuurstudie naar de invloed van gesprekken over teksten en lezen op de leesontwikkeling van leerlingen in funderend onderwijs (2025)
Leesmonitor maakt het beschikbare onderzoek naar lezen , leesbevordering en literatuureducatie toegankelijk voor een breed publiek. Kijk op lezen.nl/onderzoek.
Stichting Lezen is er om alle kinderen het plezier in lezen te laten ontdekken zodat ze kunnen uitgroeien tot blijvende lezers. Dat doen we met een effectieve leesbevorderingsaanpak. Als een stimulerende leesomgeving en competente leesbevorderaars aanwezig zijn kan ieder kind prettige leeservaringen opdoen. Lees je nu, lees je later !
Het boek dat Lesya als kind las: Alice Journey
Interview: Hasna El Maroudi
Productie: Marc Brouwer
--------
25:38
--------
25:38
Aflevering 12: Mira Beukering en Judith de Lang, over Begeleid Diep Lezen
De Leescast
In deze aflevering praat Hasna El Maroudi met Mira Beukering en Judith de Lang.
Bij Begeleid Diep Lezen, een gespreksmethode voor 4 en 5 vwo, stellen docenten hun leerlingen vragen over opvallend taalgebruik in literaire verhalen. De methode vergroot zowel de literaire als de zakelijke leesvaardigheid van leerlingen, blijkt uit het promotieonderzoek van Mira Beukering (Vrije Universiteit en docent Nederlands). Mira vertelt over het onderzoek, de gespreksmethode en de lessenserie die ze daarbij heeft ontwikkeld. Haar collega-docent Nederlands Judith de Lang vertelt over haar ervaringen met de lessenserie in de klas.
Centrale rol voor docent Nederlands
Bij Begeleid Diep Lezen heeft de docent Nederlands een centrale rol. De docent leest samen met leerlingen een literair verhaal, en maakt leerlingen tijdens het (voor)lezen bewust van opvallend taalgebruik en opvallende verhaalelementen in de tekst. Dit doet de docent door prikkelende vragen te stellen die inferenties, associaties en interpretaties stimuleren. Stap voor stap wordt de leerlingen aangeleerd om ook zelfstandig het opvallende taalgebruik te registreren en hier vragen bij te formuleren (volgens het principe ‘rolwisselend leren’). Zo wennen zij aan een literaire leeshouding.
Docentenhandleiding en tutorials
In de docentenhandleiding Begeleid Diep Lezen van Mira Beukering staat een beschrijving van de gelijknamige gespreksmethode en een vijfdelige lessenserie. Als aanvulling op de handleiding zijn twee tutorials ontwikkeld om docenten die daar behoefte aan hebben extra ondersteuning te bieden.
De tutorials zijn complementair. In tutorial 1 demonstreert ontwikkelaar, tevens docent Nederlands, Mira Beukering in een een-op-eengesprek de belangrijkste principes van de gesprekstechnieken met twee leerlingen uit vwo 4. In tutorial 2 laat Mira de toepassing van de methode in een klassensetting zien. Zij doorloopt hierin samen met een groep leerlingen onderdelen van de eerste vier lessen. In een fragment van de vijfde les stellen leerlingen elkaar zelfstandig vragen over het gelezen verhaal.
Begeleid Diep Lezen in een een-op-eengesprek (video, 2024)
Begeleid Diep Lezen in de klas (video, 2024)
Mira Beukering, promovendus aan de Vrije Universiteit en docent Nederlands op het Vossius Gymnasium in Amsterdam,onderzocht de effectiviteit van de methode Begeleid Diep Lezen middels twee experimenten. Ze ontwikkelde de methode Begeleid Diep Lezen samen met hoogleraar Nederlandse Letterkunde Jacqueline Bel. Het onderzoek naar de effectiviteit van de methode, kwam tot stand onder begeleiding van Roel van Steensel, Adriana Bus en Jacqueline Bel.
De resultaten van het onderzoek naar de gespreksmethode zijn opgenomen in de congresbundel Lezen in beweging van Stichting Lezen.
Lees hier onderzoeksartikel ‘Hebben leerlingen in de bovenbouw van het vwo begeleiding nodig bij het lezen van literaire teksten? Naar een methode voor Begeleid Diep Lezen’ in de congresbundel Lezen in beweging.
Leesmonitor maakt het beschikbare onderzoek naar lezen, leesbevordering en literatuureducatie toegankelijk voor een breed publiek. Kijk op lezen.nl/onderzoek.
Stichting Lezen is er om alle kinderen het plezier in lezen te laten ontdekken zodat ze kunnen uitgroeien tot blijvende lezers. Dat doen we met een effectieve leesbevorderingsaanpak. Als een stimulerende leesomgeving en competente leesbevorderaars aanwezig zijn kan ieder kind prettige leeservaringen opdoen. Lees je nu, lees je later.
Interview: Hasna El Maroudi
Productie: Marc Brouwer
Netherlands