Aflevering 19: Meertalige leesbevordering lezing van Mirjam Günther
Krachtig en inclusief leesonderwijs in regionale minderheidstalen
Spreker: Mirjam Günther (NHL Stenden Hogeschool)
Opgenomen tijdens de studiedag Meertalige leesbevordering op 7 november 2025 in De Krook, Gent.
Waar gaat deze aflevering over?
In een boeiende lezing laat Mirjam Günther zien hoe streektalen als Fries, Gronings en Limburgs een bron van kracht kunnen zijn in het leesonderwijs. Ze laat met onderzoek én praktijkvoorbeelden zien dat streektaal geen belemmering vormt voor Nederlands, maar leesmotivatie, taalbewustzijn en begrip juist kan versterken. Wat zij vertelt over streektaal geldt net zo goed voor andere thuistalen.
Wat je meeneemt uit deze aflevering
Alle talen doen ertoe: het brein scheidt Fries, Nederlands of Arabisch niet in hokjes.
Kinderen die met streektaal opgroeien scoren net zo goed of beter op begrijpend lezen; streektaal is geen achterstand.
Lezen is meer dan technisch decoderen: samen praten, vergelijken en redeneren over teksten staat centraal.
Concrete projecten (zoals Friese leesteksten gekoppeld aan wereldoriëntatie en toneellezen in streektaal) laten zien hoe je thuistalen speels en laagdrempelig kunt inzetten.
Werken met streek- en thuistalen hoeft geen extra vak te zijn, maar kan gewoon verweven worden in wat je al doet.
Kortom:
Streektaal is geen probleem om weg te werken, maar een kans om taal, identiteit en leesplezier te versterken.
--------
35:24
--------
35:24
Aflevering 18: Meertalige leesbevordering lezing van Steven Delarue
Meertaligheid benutten in ons onderwijs: geen ideologie maar common sense
Spreker: Steven Delarue (Onderwijscentrum Gent)
Opgenomen tijdens de studiedag Meertalige leesbevordering, 7 november 2025 in De Krook, Gent.
Waar gaat deze aflevering over?
De levendige en met humor gebrachte keynote van Steven Delarue laat zien waarom meertaligheid geen probleem is, maar een kans. Met cijfers uit Gent, herkenbare klaspraktijken, scherpe observaties en veel vaart maakt hij duidelijk dat thuistalen niet tegenover het Nederlands staan. Integendeel: meertaligheid helpt kinderen juist groeien.
Wat je uit deze aflevering meeneemt
Meertaligheid is de dagelijkse realiteit: in veel scholen heeft meer dan de helft van de leerlingen een andere thuistaal.
De thuistaal voorspelt niet of een kind goed kan lezen. Onderzoek toont dat een taalrijke omgeving belangrijker is dan welke taal er thuis wordt gesproken.
Kinderen gebruiken buiten school vaak wél veel Nederlands, bijvoorbeeld met vrienden en in vrijetijdsactiviteiten.
Lees- en leerachterstanden hebben meer te maken met kansenongelijkheid dan met meertaligheid.
Meertaligheid biedt cognitieve voordelen, zoals beter kunnen focussen en schakelen.
Wat scholen kunnen doen
Steven schetst drie manieren waarop scholen met meertaligheid kunnen omgaan:
Thuistalen toestaan.
Thuistalen zichtbaar maken in de school.
Thuistalen functioneel inzetten om lesdoelen te bereiken.
Met voorbeelden uit de praktijk laat hij zien dat het vaak in kleine dingen zit: een wereldbol met vlaggen, meertalige woordkaarten, of leerlingen eerst in hun thuistaal laten denken voordat ze overstappen naar het Nederlands.
Kortom:
Meertaligheid in de klas is geen ideologische keuze, maar gezond verstand. Door de thuistalen van leerlingen te erkennen en te benutten, ontstaat ruimte om te leren. In álle talen.
--------
45:06
--------
45:06
Aflevering 17 De leescast: Tekstselectie in het literatuuronderwijs
In deze aflevering van De Leescast, de podcast van Stichting Lezen, gaat Hasna Elmaroudi in gesprek met drie onderzoekers: Jeroen Dera, Maaike Koffeman en Lindsay Jansen. Zij deden samen met Yvonne Delhey, Sabine Jentges en Marloes Mekenkamp onderzoek naar wat er in het literatuuronderwijs op het vwo echt gelezen wordt - bij Nederlands, Engels, Frans, Duits en Spaans.
Waarom staan Multatuli, Goethe, Saint-Exupéry en Shakespeare nog steeds zo stevig in de literatuurlessen? Hoe verhouden die klassiekers zich tot de boeken die docenten hun leerlingen juist aanraden om zelf te lezen? En wat betekent dat voor de diversiteit, belevingswereld en leesmotivatie?
Over de gasten
Jeroen Dera – letterkundige, onderzoeker en lerarenopleider Nederlands.
Maaike Koffeman – docentopleider en auteur van een literatuurmethode Frans.
Lindsay Jansen – docentopleider Engels, met bijzondere aandacht voor young adult-literatuur en diversiteit.
Lees het volledige onderzoek: https://www.lezen.nl/publicatie/tekstselectie-in-het-nederlandse-literatuuronderwijs/
In deze aflevering hoor je onder meer:
Hoe het onderzoek is opgezet en waarom voor het eerst alle moderne vreemde talen én Nederlands samen zijn onderzocht.
Waarom samenwerking tussen secties (Nederlands en moderne vreemde talen) cruciaal is voor een rijker literatuuronderwijs.
Welke teksten het vaakst klassikaal behandeld worden en welke boeken docenten juist aanraden aan hun leerlingen om zelf te lezen
Wat opvalt in de lijsten: veel canonieke, mannelijke, witte auteurs op de leeslijst, maar óók een langzaam groeiend aandeel eigentijdse en diverse auteurs als het gaat om aanraders voor leerlingen.
De spanning tussen curriculum, tijd & examens aan de ene kant en leesplezier & dialoog aan de andere kant.
Hoe je literatuur kunt inzetten voor cultuurbewustzijn, multiperspectiviteit en gesprekken over thema’s als racisme, consent en ongelijkheid.Het verschil overbruggen tussen de literatuurlijst en de aanraders; waar kunnen aanraders ook ingezet worden in de klas, in plaats van aan te raden dat leerlingen dit buiten de les doen
Reageren?
Wil je reageren op deze aflevering of je eigen ervaringen met literatuuronderwijs delen?
Laat van je horen via de socials van Stichting Lezen.
Vond je deze aflevering waardevol?
Deel de podcast met een collega en laat een review achter in je podcastapp – zo help je anderen De Leescast ook te vinden.
--------
37:01
--------
37:01
Aflevering 16 De Kracht van Meertaligheid: Ellen-Rose Kambel
Welkom bij een speciale aflevering van De Leescast, de podcast van Stichting Lezen!
Op 2 april 2025 vond in het Beatrix Theater in Utrecht het jaarlijkse congres Lezen Centraal plaats. Dit jaar stond het thema "De Kracht van Meertaligheid" centraal. Ruim een kwart van de kinderen in Nederland groeit op met een andere thuistaal dan het Nederlands. Hoe benutten we die taalrijkdom in leesbevordering en onderwijs?
Tijdens het congres deelden toonaangevende wetenschappers en experts hun inzichten. In deze aflevering hoor je de inspirerende keynote van Ellen-Rose Kambel.
Kambel is oprichter van het internationale netwerk van Taalvriendelijke Scholen. Zij laat ons zien hoe andere landen omgaan met meertaligheid in het (lees)onderwijs.
Belangrijke inzichten:
Waarom meertaligheid een superpower is en geen probleem.
Hoe leerkrachten dit idee kunnen omarmen en toepassen.
De impact van meertalige bibliotheken en leesplezier.
Jouw mening telt!
Wil je reageren op deze aflevering of jouw ervaringen delen? Laat het weten via onze socials! Geef ons een review op je favoriete podcastplatform en deel deze aflevering met anderen.
Veel luisterplezier en tot de volgende aflevering van De Leescast!
--------
46:06
--------
46:06
Aflevering 15 De Kracht van Meertaligheid: Orhan Agirdag & Joana Duarte
Welkom bij een speciale aflevering van De Leescast, de podcast van Stichting Lezen!
Op 2 april 2025 vond in het Beatrix Theater in Utrecht het jaarlijkse congres Lezen Centraal plaats. Dit jaar stond het thema "De Kracht van Meertaligheid" centraal. Ruim een kwart van de kinderen in Nederland groeit op met een andere thuistaal dan het Nederlands. Hoe benutten we die taalrijkdom in leesbevordering en onderwijs?
Tijdens het congres deelden toonaangevende wetenschappers en experts hun inzichten. In deze aflevering hoor je de inspirerende keynote van Orhan Agirdag & Joana Duarte.
"Meertaligheid in Nederland & Vlaanderen"
Orhan Agirdag & Joana Duarte
Onderzoek naar hoe scholen omgaan met meertaligheid en de effecten daarvan op leerlingen.
Belangrijke inzichten:
Waarom wordt op sommige scholen Nederlands als enige taal toegestaan?
Hoe kunnen docenten en ouders gemotiveerd worden om meertaligheid te omarmen?
Wat zijn de positieve effecten van thuistalen in het onderwijs?
Jouw mening telt!
Wil je reageren op deze aflevering of jouw ervaringen delen? Laat het weten via onze socials! Geef ons een review op je favoriete podcastplatform en deel deze aflevering met anderen.
Veel luisterplezier en tot de volgende aflevering van De Leescast!
Netherlands