Het Uur

Dick Swaab, hersenonderzoeker, oprichter van de Hersenbank en auteur van de bestseller 'Wij zijn ons brein', wordt deze maand 80. Maar dat betekent niet dat hij stopt met werken. Na een leven lang baanbrekend onderzoek, is hij nog altijd nieuwsgierig naar de werking van ons brein. "Voor komende generaties zijn er twee grote problemen: het brein en het universum. In complexiteit is dat vergelijkbaar."Met Pieter van der Wielen praat Swaab over hoe hij in de afgelopen decennia de kennis over het brein radicaal zag veranderen. En vaak speelde hij daar zelf een belangrijke rol in, zoals toen hij als eerste wetenschapper structuren vond in de hersenen van homoseksuele mannen, die anders waren dan die van heteroseksuele mannen. Dat werd hem niet altijd in dank afgenomen. "Je realiseert je toch dat als je hersenonderzoek doet, dat voor sommige mensen iets engs is."Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]: Pieter van der Wielen Redactie: Maartje WillemsMixage: Audiochef Productie: Rhea StroinkPostproductie: Berit KramerMuziek: Rufus van Baardwijk Foto: Merlijn DoomernikZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Huisarts en straatarts Michelle van Tongerloo ziet hoe één of twee tegenslagen mensen dakloos kunnen maken en hoe ze vervolgens steeds verder afglijden in de maatschappij. Ze ziet ook dat het zorgsysteem het met strikte protocollen moeilijk maakt om de kwetsbaarste mensen effectief te helpen. In het boek ‘Komt een land bij de dokter’ beschrijft ze hoe hulp aan dak- en thuislozen beter en anders kan, wat begint met de héle mens zien. Met Pieter van der Wielen praat ze over hoe onze morele overtuigingen – zoals het idee ‘geef een zwerver een groene appel, want van geld kopen ze toch alleen maar drugs’ – niet alleen ineffectief zijn, maar ook leiden tot hogere maatschappelijke kosten. Ze legt bloot hoe de verzorgingsstaat, ooit bedoeld om de meest kwetsbaren te beschermen, zijn primaire doel heeft verloren in bureaucratische complexiteit. Ze vertelt over schrijnende gevallen die zij in haar huisartsenpraktijk en op straat tegenkomt en de onconventionele stappen die zij zet om hen te helpen. En over de enorme veerkracht die zij ondanks dit alles nog steeds ziet in de mens: „Het zijn de goede eigenschappen van mensen die hen eruit gaan trekken.”Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]: Pieter van der Wielen Redactie: Mira Zeehandelaar Mixage: Audiochef Productie: Rhea StroinkPostproductie: Berit KramerMuziek: Rufus van Baardwijk Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoogleraar psychologie Ap Dijksterhuis werd in 2007 in één klap beroemd met zijn bestseller ‘Het Slimme onbewuste’, waarin hij uitlegt dat juist ons ‘onbewustzijn’ (zoals hij het noemt) ons maakt tot wie we zijn. Nu is er een nieuwe uitgave van het boek, met nieuwe inzichten en experimenten. Met Pieter van der Wielen praat hij over hoe onbewuste denkprocessen op de achtergrond continu doorwerken, waardoor je na maandenlang twijfelen (of een nachtje slapen) plotseling zeker weet welke keuze je moet maken. Over het belang van ‘ongestoord tijd met jezelf’ hebben voor de gezondheid van je brein en creativiteit. “De grootste denkers, kunstenaar en schrijvers maken regelmatig een lange wandeling, zonder telefoon.” En de impact van smartphones, waardoor we nu de helft van die ‘tijd zonder afleiding’ hebben ten opzichte van 20 jaar geleden. Opgebouwde stress wordt daardoor minder goed afgevoerd, burn-out is inmiddels volksziekte nummer één. En hij praat over de vraag: is geluk eigenlijk maakbaar? Ook heeft hij het over het verlies van zijn vader op jonge leeftijd, het geheim dat hij met zich meedroeg en de zoektocht naar wie zijn vader werkelijk was.Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]: Pieter van der Wielen Redactie: Mira Zeehandelaar Mixage: Audiochef Productie: Rhea StroinkPostproductie: Berit KramerMuziek: Rufus van Baardwijk Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Conflictjournalist Rudi Vranckx reist voor de VRT al ruim 35 jaar de wereld af naar oorlogsgebieden om verhalen van ‘binnenuit’ te vertellen. Nu hij 65 jaar wordt en ‘officieel’ met pensioen gaat bij de omroep (hij is niet van plan zelf te stoppen met documentaires maken), blikt hij terug op zijn ervaringen. Met Pieter van der Wielen praat hij over ‘gewone mensen’ aan het woord laten over oorlog. Over wat er in hun harten en zielen speelt: hun angsten, twijfels en woede. Over de beesten die hij in mensen heeft gezien, maar dat de meesten tóch deugen. “De afgelopen vijfendertig jaar zou ik anders niet overleefd hebben, niemand heeft mij verraden, zelfs niet als er twee miljoen op mijn hoofd stond.” Hij legt uit waarom hij oorlogsjournalist werd en een soort rust vindt in conflictsituaties (mede door zijn roerige jeugd). En schetst hoe hij de wereld nu ziet en hoe het Westen volgens hem zijn morele recht van spreken verliest, omdat we wegkijken van onmenselijk leed en oorlogsmisdaden. “Als je als journalist een gebied niet in mag weet je dat er dingen gebeuren die het licht niet verdragen.”Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]: Pieter van der Wielen Redactie: Mira Zeehandelaar Mixage: Audiochef Productie: Rhea StroinkPostproductie: Berit KramerMuziek: Rufus van Baardwijk Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.