Het is het najaar van 1914. De lucht boven Vlaanderen is zwaar van rook, modder en angst. Tussen de kale bomen en verwoeste dorpen van West-Vlaanderen bevindt zich een jonge soldaat — een Oostenrijker in dienst van het Beierse leger, naamloos onder duizenden, nog ver verwijderd van de beruchte faam die hij later zal verwerven: Adolf Hitler.In oktober 1914 trekt hij met het 16e Beierse Reserve-Infanterie-Regiment, het zogeheten List-Regiment, naar het front bij Ieper. Wat hij en zijn kameraden daar zullen meemaken, zal niet alleen hun levens, maar ook de loop van de twintigste eeuw tekenen. De Eerste Slag om Ieper — of Ypres, zoals de Britten zeggen — werd een bloedig keerpunt. Het was de plaats waar de Europese oorlog van beweging, de bliksemoorlog die binnen enkele maanden voorbij had moeten zijn, veranderde in een uitzichtloze strijd in de modder: de loopgravenoorlog.
--------
28:35
--------
28:35
#43 De oorlog roept: Hitler als vrijwilliger in 1914
Op 18 januari 1914 werd hij door de Münchense politie aangehouden en naar het Oostenrijkse consulaat gebracht, omdat hij als Oostenrijker dienstplichtig was. Een officieel schrijven uit Linz van 12 januari 1914 eiste dat hij zich onmiddellijk voor de keuring zou melden – bij niet-naleving dreigde tot een jaar gevangenisstraf en een boete van 2000 kronen. Dat is tegenwoordig omgerekend 10.000 euro!Hitler moet hebben geweten dat men Oostenrijk niet mocht verlaten zonder eerst de militaire dienst te hebben vervuld. Hij was niet de eerste jonge man die dacht slimmer te zijn dan de autoriteiten. Die functioneerden blijkbaar ook toen al in zekere mate goed en hadden hem weten te lokaliseren.Hitler antwoordde met een lange brief waarin hij zijn armoede in Wenen beschreef en benadrukte dat hij altijd een „zuiver geweten“ had gehad; het verzuimen van de keuring zou een misverstand zijn geweest waarvan hij zich niet bewust was. Hij vroeg om niet naar Linz, maar naar Salzburg te mogen komen, omdat dat dichterbij lag.
--------
31:31
--------
31:31
#42 Van Wenen naar München 1913: Hitlers vergeten vriend: Rudolf Häusler
Deze metgezel was Rudolf Häusler, geboren in 1893 in Aspang, Neder-Oostenrijk, die zijn jeugd in Wenen doorbracht, waar hij tot aan zijn dood zijn officiële woonplaats behield. De katholieke Häusler stond van 4 februari tot 25 mei 1913 ingeschreven in het mannenasiel aan de Meldemannstraße, waar hij een opleiding tot apothekersassistent volgde. Hitler en de vier jaar jongere Häusler waren zo hecht dat zij van 25 mei 1913 tot 15 februari 1914 een klein huurkamertje deelden bij kleermaker Popp in München – langer dan Hitler ooit met Kubizek in Wenen had samengewoond. Ze bleven tot het uitbreken van de oorlog in augustus 1914 nauw met elkaar in contact.
--------
42:49
--------
42:49
#41 Reinhold Hanisch: De dubieuze compagnon van de jonge Hitler
De periode in Wenen van 1909 tot 1913 kan men vergelijken met Günter Wallraffs “Ganz Unten”: Hitler leefde in armoede, werkte als hulparbeider en postkaarten-schilder, sliep in herbergen en mannenhuizen. In deze tijd speelde Reinhold Hanisch een bijzondere rol. Ook andere figuren kwamen in beeld: drogist Rudolf Häusler, met wie Hitler in 1913 naar Duitsland vertrok, en kunstschilder Karl Leidenroth, die door Hitler als rivaal en vijand werd gezien. En dan waren er nog de vermeende Joodse vrienden van Hitler — een bron van discussie, vooral omdat veel getuigen pas spraken toen Hitler al aan de macht was.Hanisch is een van de opvallendste figuren uit deze “dakloze” periode. Hij was vijf jaar ouder dan Hitler, had een verleden als kleine crimineel en nam de hulpeloze, depressieve en ongecoördineerde Hitler vermoedelijk onder zijn hoede. Natuurlijk uit eigenbelang, maar wellicht ook met een zekere sympathie.
--------
28:46
--------
28:46
#40 Hitlers Wenen: “De Joodse vrienden”
"Adi" ging in zijn sympathie zo ver dat hij zich in het mannenhuis bijna uitsluitend met Joden omringde – wel te verstaan “geloofsjoden”: met de koperpoetser en marskramer Josef Neumann, met de eenogige slotenmakersknecht Simon Robinson uit Galicië, die de altijd geldbehoeftige (Hitler) iets van zijn invaliditeitspensioen gaf, ook met de handelsreiziger Siegfried Löffner en met de ambtenaar Rudolf Redlich, een ontwikkeld man uit Moravië. De mannenhuis-Hitler verkocht zijn saaie ansichtkaarten, waarmee hij zijn schamele bestaan financierde, het liefst aan Joden: aan de glaszetter Samuel Morgenstern, de lijstenhandelaar Jakob Altenberg en de welgestelde advocaat Josef Feingold.
Over HET DERDE RIJK – de geschiedenis van het nationaalsocialisme
Het onderwerp zal de periode bestrijken vanaf het Duitse rijk van Bismarck tot het einde van de Tweede Wereldoorlog en daarna. De vorming van de moderne Duitse natie en nationale staat in de 19e eeuw spelen ook een rol.
De focus ligt op mensen en hun lot. We zijn ook geïnteresseerd in psychologische profielen, in biografieën, vooral de vraag hoe onze Homo Sapiens met extreme situaties omgaat.
BELANGRIJK !!
Ik wil benadrukken dat mijn interesse puur historisch is.
Ik wil streven naar objectiviteit, d.w.z. nauwkeurige weergave van de werkelijkheid. Ik heb geen politieke doelen!
Luister naar HET DERDE RIJK – de geschiedenis van het nationaalsocialisme, Geschiedenis Inside en vele andere podcasts van over de hele wereld met de radio.net-app
Netherlands