Beeld & Geluid Audioseries

• Radio Herrijzend Nederland - Bonus aflevering

  Als in september 1944 Eindhoven wordt bevrijd, treffen de geallieerden er een in het geheim gebouwde radiozender aan. Met veel improvisatietalent kan de zender al drie weken later beginnen met uitzenden, onder de naam Radio Herrijzend Nederland. Eindelijk klinkt het 'vrije woord' weer vanaf Nederlandse bodem. Maar terwijl het bevrijde deel van Nederland feestviert, gaat de rest van het land een kille hongerwinter en toenemende repressie tegemoet. De kersverse programmamakers moeten spitsroeden lopen om vreugde te combineren met compassie en verzet. Deze audioserie van Beeld & Geluid en Peter de Ruiter gaat over radiomaken in oorlogstijd. Aan de hand van talrijke authentieke fragmenten van Herrijzend Nederland, Radio Oranje en de genazificeerde Nederlandse Omroep in Hilversum hoor je hoe de zenders de hoofden en harten van de luisteraars proberen te veroveren. Naar voren komt hoe de strijd zich in het laatste oorlogsjaar afspeelt. Hoe kwam Nederland door de Hongerwinter, hoe weerde het verzet zich en hoe bedrijven massamedia hun propaganda? Welke rol speelde de radio in de oorlog en wie waren de radiomakers? En waarom bleef het op de radio zo stil over de Jodenvervolging? Bonus aflevering Deze podcastserie is op 23 april 2025 ten doop gehouden bij Beeld & Geluid in Hilversum. Tijdens die gelegenheid zijn opnames gemaakt van gesprekken met mensen die het verhaal van 'radio in oorlogstijd' completeren en het ook aan het heden spiegelen. Willy van Loenen (1937) is tijdens de Hongerwinter van de Randstad naar Friesland gebracht, waar wel voldoende voedsel was. Ook deel 4 gaat over dit onderwerp. Rosa Knorringa (1932) maakte een deel van de oorlog mee in de onderduik. In deel 10 komt zij uitgebreider aan het woord. Reber Dosky maakte een film over een geïmproviseerd radio in Syrië toen Koerden daar vochten met eenheden van IS. Het gaf de burgers hoop. Journalist Geert Van Asbeck realiseert radiostations in vluchtelingenkampen, die werelden verbinden. Ruth van Rossum weeft gedichten over de oorlog, van eigen en andermans hand, tussen de gesprekken door en geeft ze daarmee extra betekenis. En tenslotte heeft Paul van den Broek de eerste afleveringen vrij aan de luisteraar. Hier Herrijzend Nederland, de zender op vrije vaderlandse grond! Oorspronkelijke muziek: Jan Pieter Geersing. Samenstelling, montage en presentatie: Peter de Ruiter. Beeld & Geluid: Karen Maldoy (projectleiding), Bas Agterberg (conservator), Job de Haas (eindmix) en Emma de Boer (stagiaire). Deze serie is tot stand gekomen mede dankzij het Eva Tas Fonds. Het gedicht ‘Leuk dat jullie even komen kijken’ van Rob van Essen is afkomstig uit diens bundel ‘Alleen de warme dagen waren echt’ , uitgeverij Atlas Contact 2022. Het gedicht ‘Ghettokinderen’ van Hanny Michaelis komt uit ‘Verzamelde gedichten’, uitgeverij Van Oorschot 2012. Het gedicht ‘Kansloos’ van Ruth van Rossum is opgenomen in haar bundel ‘Sakasegawa’, uitgeverij Liverse 2012. Van het gedicht ‘Lommel’ van Rozette Servaes is geen herkomst gevonden.

  --------  

  39:47
• Radio Herrijzend Nederland - 10 Wat je niet kon horen

  Als in september 1944 Eindhoven wordt bevrijd, treffen de geallieerden er een in het geheim gebouwde radiozender aan. Met veel improvisatietalent kan de zender al drie weken later beginnen met uitzenden, onder de naam Radio Herrijzend Nederland. Eindelijk klinkt het 'vrije woord' weer vanaf Nederlandse bodem. Maar terwijl het bevrijde deel van Nederland feestviert, gaat de rest van het land een kille hongerwinter en toenemende repressie tegemoet. De kersverse programmamakers moeten spitsroeden lopen om vreugde te combineren met compassie en verzet. Deze audioserie van Beeld & Geluid en Peter de Ruiter gaat over radiomaken in oorlogstijd. Aan de hand van talrijke authentieke fragmenten van Herrijzend Nederland, Radio Oranje en de genazificeerde Nederlandse Omroep in Hilversum hoor je hoe de zenders de hoofden en harten van de luisteraars proberen te veroveren. Naar voren komt hoe de strijd zich in het laatste oorlogsjaar afspeelt. Hoe kwam Nederland door de Hongerwinter, hoe weerde het verzet zich en hoe bedrijven massamedia hun propaganda? Welke rol speelde de radio in de oorlog en wie waren de radiomakers? En waarom bleef het op de radio zo stil over de Jodenvervolging? Deel 10: Wat je niet kon horen Aansporingen tot verzet waren op de 'oranje' radiozenders in de oorlog nauwelijks te horen. Men wilde de bevolking geen risico's laten nemen. De Jodenvervolging en de eventuele hulp aan getroffenen ontbrak vrijwel geheel in de uitzendingen. Michal Citroen schreef het boek Een adres over de onderduik door mensen met een Joodse achtergrond. Zij verhaalt over het lot van haar familie en dat van de Joodse gemeenschap in het algemeen. Rosa Knorringa, ook van Joodse komaf, (1932) was met haar familie zelf ondergedoken, zij het ieder afzonderlijk. Wat wist zij als kind van wat er aan de hand was en hoe heeft het haar verdere leven bepaald? Oorspronkelijke muziek: Jan Pieter Geersing. Samenstelling, montage en presentatie: Peter de Ruiter. Beeld & Geluid: Karen Maldoy (projectleiding), Bas Agterberg (conservator), Job de Haas (eindmix) en Emma de Boer (stagiaire). Deze serie is tot stand gekomen mede dankzij het Eva Tas Fonds.

  --------  

  36:41
• Radio Herrijzend Nederland - 9 De radiomakers (2)

  Als in september 1944 Eindhoven wordt bevrijd, treffen de geallieerden er een in het geheim gebouwde radiozender aan. Met veel improvisatietalent kan de zender al drie weken later beginnen met uitzenden, onder de naam Radio Herrijzend Nederland. Eindelijk klinkt het 'vrije woord' weer vanaf Nederlandse bodem. Maar terwijl het bevrijde deel van Nederland feestviert, gaat de rest van het land een kille hongerwinter en toenemende repressie tegemoet. De kersverse programmamakers moeten spitsroeden lopen om vreugde te combineren met compassie en verzet. Deze audioserie van Beeld & Geluid en Peter de Ruiter gaat over radiomaken in oorlogstijd. Aan de hand van talrijke authentieke fragmenten van Herrijzend Nederland, Radio Oranje en de genazificeerde Nederlandse Omroep in Hilversum hoor je hoe de zenders de hoofden en harten van de luisteraars proberen te veroveren. Naar voren komt hoe de strijd zich in het laatste oorlogsjaar afspeelt. Hoe kwam Nederland door de Hongerwinter, hoe weerde het verzet zich en hoe bedrijven massamedia hun propaganda? Welke rol speelde de radio in de oorlog en wie waren de radiomakers? En waarom bleef het op de radio zo stil over de Jodenvervolging? Deel 9: De radiomakers (2) AVRO-coryfee van voor de oorlog, Karel Nort, belandt in oktober 1944 bij Herrijzend Nederland. Tot 1942 werkte hij bij de genazifeerde Nederlandsche Omroep . Kon hij dat rijmen met zijn geweten? Hij zat vervolgens ook in het verzet . De ondergedoken Joodse Netty Rosenfeld maakte in de oorlog een zware tijd mee. Na de oorlog moeten alle omroepmedewerkers verantwoording afleggen over hun gedrag tijdens de oorlog. Dolf van der Linden is een van hen. Hij vergaarde als dirigent roem nadat Herrijzend Nederland hem na de bevrijding vroeg het Metropole Orkest op te richten. Dit deel is gemaakt met de medewerking van: Bas Tukker (biograaf Dolf van der Linden) en Jeroen Smit (stemacteur). Oorspronkelijke muziek: Jan Pieter Geersing. Samenstelling, montage en presentatie: Peter de Ruiter. Beeld & Geluid: Karen Maldoy (projectleiding), Bas Agterberg (conservator), Job de Haas (eindmix) en Emma de Boer (stagiaire). Deze serie is tot stand gekomen mede dankzij het Eva Tas Fonds.

  --------  

  50:31
• Radio Herrijzend Nederland - 8 De radiomakers (1)

  Als in september 1944 Eindhoven wordt bevrijd, treffen de geallieerden er een in het geheim gebouwde radiozender aan. Met veel improvisatietalent kan de zender al drie weken later beginnen met uitzenden, onder de naam Radio Herrijzend Nederland. Eindelijk klinkt het 'vrije woord' weer vanaf Nederlandse bodem. Maar terwijl het bevrijde deel van Nederland feestviert, gaat de rest van het land een kille hongerwinter en toenemende repressie tegemoet. De kersverse programmamakers moeten spitsroeden lopen om vreugde te combineren met compassie en verzet. Deze audioserie van Beeld & Geluid en Peter de Ruiter gaat over radiomaken in oorlogstijd. Aan de hand van talrijke authentieke fragmenten van Herrijzend Nederland, Radio Oranje en de genazificeerde Nederlandse Omroep in Hilversum hoor je hoe de zenders de hoofden en harten van de luisteraars proberen te veroveren. Naar voren komt hoe de strijd zich in het laatste oorlogsjaar afspeelt. Hoe kwam Nederland door de Hongerwinter, hoe weerde het verzet zich en hoe bedrijven massamedia hun propaganda? Welke rol speelde de radio in de oorlog en wie waren de radiomakers? En waarom bleef het op de radio zo stil over de Jodenvervolging? Deel 8: De Radiomakers (1) Herrijzend Nederland was een kweekvijver voor radiotalent. Vele bekende radiostemmen zijn er begonnen, zoals Netty Rosenfeld, Joop Landré en Arie Kleijwegt. Zij moesten zo'n beetje zelf het vak uitvinden. Hoe zijn ze komen aanwaaien en hoe hebben ze hun werk gedaan? De opname van een koorstuk voor de Kerst in een zwaar gehavende St Jan in Den Bosch wordt geteisterd door het lawaai van overvliegende Duitse bommen. Maar het lukt, ternauwernood. Dit deel is gemaakt met de medewerking van: Paul van den Broek (zoon Henk van den Broek) en Jeroen Smit (stemacteur). Oorspronkelijke muziek: Jan Pieter Geersing. Samenstelling, montage en presentatie: Peter de Ruiter. Beeld & Geluid: Karen Maldoy (projectleiding), Bas Agterberg (conservator), Job de Haas (eindmix) en Emma de Boer (stagiaire). Deze serie is tot stand gekomen mede dankzij het Eva Tas Fonds. Meer informatie op https://www.beeldengeluid.nl/herrijzendnederland

  --------  

  45:55
• Radio Herrijzend Nederland - 7 Hersenspoeling (2)

  Als in september 1944 Eindhoven wordt bevrijd, treffen de geallieerden er een in het geheim gebouwde radiozender aan. Met veel improvisatietalent kan de zender al drie weken later beginnen met uitzenden, onder de naam Radio Herrijzend Nederland. Eindelijk klinkt het 'vrije woord' weer vanaf Nederlandse bodem. Maar terwijl het bevrijde deel van Nederland feestviert, gaat de rest van het land een kille hongerwinter en toenemende repressie tegemoet. De kersverse programmamakers moeten spitsroeden lopen om vreugde te combineren met compassie en verzet. Deze audioserie van Beeld & Geluid en Peter de Ruiter gaat over radiomaken in oorlogstijd. Aan de hand van talrijke authentieke fragmenten van Herrijzend Nederland, Radio Oranje en de genazificeerde Nederlandse Omroep in Hilversum hoor je hoe de zenders de hoofden en harten van de luisteraars proberen te veroveren. Naar voren komt hoe de strijd zich in het laatste oorlogsjaar afspeelt. Hoe kwam Nederland door de Hongerwinter, hoe weerde het verzet zich en hoe bedrijven massamedia hun propaganda? Welke rol speelde de radio in de oorlog en wie waren de radiomakers? En waarom bleef het op de radio zo stil over de Jodenvervolging? Deel 7: Hersenspoeling (2) Naarmate de oorlog vordert neemt het venijn in de propaganda van beide kanten toe. De Nederlander weet niet meer waar hij 'de waarheid' moet zoeken, want er blijken er meerdere te zijn. Zelfs een cursus Duits op de Nederlandsche Omroep is doorspekt met het nationaal-socialistische 'ideaal'. Humor is een populair wapen om af te geven op de vijand - galgenhumor wel te verstaan. Welk tegenwicht bieden Radio Oranje en Herrijzend Nederland? Dit deel is gemaakt met de medewerking van: Huibert Crijns (KB Nationale Bibliotheek), Vincent Kuitenbrouwer (historicus) en Jeroen Smit en Paula Klöpping (stemacteurs). Oorspronkelijke muziek: Jan Pieter Geersing. Samenstelling, montage en presentatie: Peter de Ruiter. Beeld & Geluid: Karen Maldoy (projectleiding), Bas Agterberg (conservator), Job de Haas (eindmix) en Emma de Boer (stagiaire). Deze serie is tot stand gekomen mede dankzij het Eva Tas Fonds. Meer informatie op https://www.beeldengeluid.nl/herrijzendnederland

  --------  

  39:36

Meer Onderwijs podcasts

Trending Onderwijs -podcasts

Over Beeld & Geluid Audioseries