Radio Herrijzend Nederland - 5 Het verzet laat zich gelden
Als in september 1944 Eindhoven wordt bevrijd, treffen de geallieerden er een in het geheim gebouwde radiozender aan. Met veel improvisatietalent kan de zender al drie weken later beginnen met uitzenden, onder de naam Radio Herrijzend Nederland. Eindelijk klinkt het 'vrije woord' weer vanaf Nederlandse bodem. Maar terwijl het bevrijde deel van Nederland feestviert, gaat de rest van het land een kille hongerwinter en toenemende repressie tegemoet. De kersverse programmamakers moeten spitsroeden lopen om vreugde te combineren met compassie en verzet.
Deze audioserie van Beeld & Geluid en Peter de Ruiter gaat over radiomaken in oorlogstijd. Aan de hand van talrijke authentieke fragmenten van Herrijzend Nederland, Radio Oranje en de genazificeerde Nederlandse Omroep in Hilversum hoor je hoe de zenders de hoofden en harten van de luisteraars proberen te veroveren. Naar voren komt hoe de strijd zich in het laatste oorlogsjaar afspeelt. Hoe kwam Nederland door de Hongerwinter, hoe weerde het verzet zich en hoe bedrijven massamedia hun propaganda? Welke rol speelde de radio in de oorlog en wie waren de radiomakers? En waarom bleef het op de radio zo stil over de Jodenvervolging?
Deel 5: Het verzet laat zich gelden
Na Dolle Dinsdag in september 1944, als de bevrijding nog een kwestie van weken lijkt, wint het verzet aan kracht. Meer en meer mensen sluiten zich aan en de regering in Londen dropt wapens en regelt geld. Duitsers en NSB-ers voelen dat ze de strijd gaan verliezen. De bezetter pareert het toenemende aantal aanslagen met schandelijke represailles. De radio doet verontwaardigd verslag en stelt gerechtigheid in het vooruitzicht.
Dit deel is gemaakt met de medewerking van: Liesbeth van der Horst (Verzetsmuseum Amsterdam) en Jeroen Smit (stemacteur). Oorspronkelijke muziek: Jan Pieter Geersing. Samenstelling, montage en presentatie: Peter de Ruiter. Beeld & Geluid: Karen Maldoy (projectleiding), Bas Agterberg (conservator), Job de Haas (eindmix) en Emma de Boer (stagiaire). Deze serie is tot stand gekomen mede dankzij het Eva Tas Fonds.
Meer informatie op https://www.beeldengeluid.nl/herrijzendnederland
--------
45:59
Radio Herrijzend Nederland - 4 De Hongerwinter
Als in september 1944 Eindhoven wordt bevrijd, treffen de geallieerden er een in het geheim gebouwde radiozender aan. Met veel improvisatietalent kan de zender al drie weken later beginnen met uitzenden, onder de naam Radio Herrijzend Nederland. Eindelijk klinkt het 'vrije woord' weer vanaf Nederlandse bodem. Maar terwijl het bevrijde deel van Nederland feestviert, gaat de rest van het land een kille hongerwinter en toenemende repressie tegemoet. De kersverse programmamakers moeten spitsroeden lopen om vreugde te combineren met compassie en verzet.
Deze audioserie van Beeld & Geluid en Peter de Ruiter gaat over radiomaken in oorlogstijd. Aan de hand van talrijke authentieke fragmenten van Herrijzend Nederland, Radio Oranje en de genazificeerde Nederlandse Omroep in Hilversum hoor je hoe de zenders de hoofden en harten van de luisteraars proberen te veroveren. Naar voren komt hoe de strijd zich in het laatste oorlogsjaar afspeelt. Hoe kwam Nederland door de Hongerwinter, hoe weerde het verzet zich en hoe bedrijven massamedia hun propaganda? Welke rol speelde de radio in de oorlog en wie waren de radiomakers? En waarom bleef het op de radio zo stil over de Jodenvervolging?
Deel 4: De Hongerwinter meemaken
Tegelijk met operatie Market Garden, die begint op 17 september 1944, kondigt de Nederlandse regering in Londen een algemene spoorwegstaking af. Die moet de bewegingsvrijheid van de bezetter beperken, maar is een van de oorzaken van hongersnood in met name de nog bezette Randstad. De strenge winter, gebrekkig alternatief vervoer en een tekort aan brandstof - die uit het bevrijde Limburg zou moeten komen - verhevigen de nood. Het 'bonnensysteem' werkt naar behoren, maar het is niet genoeg. De radio schreeuwt om maatregelen.
Dit deel is gemaakt met de medewerking van: Ingrid de Zwarte (historicus), Verzetsmuseum Amsterdam en Jeroen Smit (stemacteur). Oorspronkelijke muziek: Jan Pieter Geersing. Samenstelling, montage en presentatie: Peter de Ruiter. Beeld & Geluid: Karen Maldoy (projectleiding), Bas Agterberg (conservator), Job de Haas (eindmix) en Emma de Boer (stagiaire). Deze serie is tot stand gekomen mede dankzij het Eva Tas Fonds.
Meer informatie op https://www.beeldengeluid.nl/herrijzendnederland
--------
45:49
Radio Herrijzend Nederland - 3 Wie luistert, weet meer
Als in september 1944 Eindhoven wordt bevrijd, treffen de geallieerden er een in het geheim gebouwde radiozender aan. Met veel improvisatietalent kan de zender al drie weken later beginnen met uitzenden, onder de naam Radio Herrijzend Nederland. Eindelijk klinkt het 'vrije woord' weer vanaf Nederlandse bodem. Maar terwijl het bevrijde deel van Nederland feestviert, gaat de rest van het land een kille hongerwinter en toenemende repressie tegemoet. De kersverse programmamakers moeten spitsroeden lopen om vreugde te combineren met compassie en verzet.
Deze audioserie van Beeld & Geluid en Peter de Ruiter gaat over radiomaken in oorlogstijd. Aan de hand van talrijke authentieke fragmenten van Herrijzend Nederland, Radio Oranje en de genazificeerde Nederlandse Omroep in Hilversum hoor je hoe de zenders de hoofden en harten van de luisteraars proberen te veroveren. Naar voren komt hoe de strijd zich in het laatste oorlogsjaar afspeelt. Hoe kwam Nederland door de Hongerwinter, hoe weerde het verzet zich en hoe bedrijven massamedia hun propaganda? Welke rol speelde de radio in de oorlog en wie waren de radiomakers? En waarom bleef het op de radio zo stil over de Jodenvervolging?
Deel 3: Wie luistert, weet meer
Oorlogscorrespondent Robert Kiek vergaloppeert zich: hij geeft bijna geheime informatie door aan de vijand. Hij krijgt een 'functie elders' in Londen. Er worden nu strenge regels opgesteld voor berichtgeving die de Duitsers, die immers meeluisteren, niet bevoordelen of verleiden tot represailles in bezet gebied. Intussen treden in het Philips Ontspanningscentrum vermaarde artiesten op voor geallieerde troepen in Eindhoven. Die uitvoeringen belanden rechtstreeks op de zender want Herrijzend Nederland heeft de studio in hetzelfde gebouw.
Dit deel is gemaakt met de medewerking van: Jeroen Smit en Miriam de Hoogh (stemacteurs). Oorspronkelijke muziek: Jan Pieter Geersing. Samenstelling, montage en voice-over: Peter de Ruiter. Beeld & Geluid: Karen Maldoy (projectleiding), Bas Agterberg (conservator) en Job de Haas (eindmix). Deze serie is tot stand gekomen mede dankzij het Eva Tas Fonds.
Meer informatie op https://www.beeldengeluid.nl/herrijzendnederland
--------
32:41
Radio Herrijzend Nederland - 2 Het geluid van bevrijding
Als in september 1944 Eindhoven wordt bevrijd, treffen de geallieerden er een in het geheim gebouwde radiozender aan. Met veel improvisatietalent kan de zender al drie weken later beginnen met uitzenden, onder de naam Radio Herrijzend Nederland. Eindelijk klinkt het 'vrije woord' weer vanaf Nederlandse bodem. Maar terwijl het bevrijde deel van Nederland feestviert, gaat de rest van het land een kille hongerwinter en toenemende repressie tegemoet. De kersverse programmamakers moeten spitsroeden lopen om vreugde te combineren met compassie en verzet.
Deze audioserie van Beeld & Geluid en Peter de Ruiter gaat over radiomaken in oorlogstijd. Aan de hand van talrijke authentieke fragmenten van Herrijzend Nederland, Radio Oranje en de genazificeerde Nederlandse Omroep in Hilversum hoor je hoe de zenders de hoofden en harten van de luisteraars proberen te veroveren. Naar voren komt hoe de strijd zich in het laatste oorlogsjaar afspeelt. Hoe kwam Nederland door de Hongerwinter, hoe weerde het verzet zich en hoe bedrijven massamedia hun propaganda? Welke rol speelde de radio in de oorlog en wie waren de radiomakers? En waarom bleef het op de radio zo stil over de Jodenvervolging?
Deel 2: Het geluid van bevrijding
De nieuwe zender heeft gebrek aan van alles, van microfoons tot paperclips, van rubber fietsbanden om buiten de stad reportages te kunnen maken tot grammofoonplaten met andere muziek dan Duitse schlagers. De bevolking van Eindhoven leent zijn platen uit. Herrijzend Nederland komt dankzij veel improvisatietalent in de lucht en weet al snel ook luisteraars ver buiten Eindhoven te boeien: in bevrijde en bezette gebieden. Oorlogsverslaggever Robert Kiek gaat aan de slag voor de zender, nadat hij eerder boeiende reportages heeft gemaakt over de opmars van de geallieerde legers sinds D-Day.
Deel 1: Een geheime zender
Op een geleende fiets en ongeschoren arriveert kwartiermaker Henk van den Broek kort na de bevrijding van Eindhoven in de stad om daar een radiozender aan de praat te krijgen. Na krap vier weken voorziet het station vanaf 3 oktober 1944 grote delen van Nederland van morele steun, informatie en verstrooiing. De Philipsfabriek, waar de zender is gemaakt, gaat zelfs noodradio's maken ter vervanging van de door de bezetter in beslag genomen toestellen. Deze zogeheten Luistervinken zijn geschikt voor slechts één zender: Radio Herrijzend Nederland!
Dit deel is gemaakt met de medewerking van: Gidi Verheijen (amateur historicus), Filip Bloem (Verzetsmuseum Amsterdam) en Jeroen Smit (stemacteur). Oorspronkelijke muziek: Jan Pieter Geersing. Samenstelling, montage en presentatie: Peter de Ruiter. Beeld & Geluid: Karen Maldoy (projectleiding), Bas Agterberg (conservator), Job de Haas (eindmix) en Emma de Boer (stagiaire) . Deze serie is tot stand gekomen mede dankzij het Eva Tas Fonds.
Meer informatie op https://www.beeldengeluid.nl/herrijzendnederland
--------
28:28
Radio Herrijzend Nederland - 1 Een geheime zender
Als in september 1944 Eindhoven wordt bevrijd, treffen de geallieerden er een in het geheim gebouwde radiozender aan. Met veel improvisatietalent kan de zender al drie weken later beginnen met uitzenden, onder de naam Radio Herrijzend Nederland. Eindelijk klinkt het 'vrije woord' weer vanaf Nederlandse bodem. Maar terwijl het bevrijde deel van Nederland feestviert, gaat de rest van het land een kille hongerwinter en toenemende repressie tegemoet. De kersverse programmamakers moeten spitsroeden lopen om vreugde te combineren met compassie en verzet.
Deze audioserie van Beeld & Geluid en Peter de Ruiter gaat over radiomaken in oorlogstijd. Aan de hand van talrijke authentieke fragmenten van Herrijzend Nederland, Radio Oranje en de genazificeerde Nederlandse Omroep in Hilversum hoor je hoe de zenders de hoofden en harten van de luisteraars proberen te veroveren. Naar voren komt hoe de strijd zich in het laatste oorlogsjaar afspeelt. Hoe kwam Nederland door de Hongerwinter, hoe weerde het verzet zich en hoe bedrijven massamedia hun propaganda? Welke rol speelde de radio in de oorlog en wie waren de radiomakers? En waarom bleef het op de radio zo stil over de Jodenvervolging?
Deel 1: Een geheime zender
Op een geleende fiets en ongeschoren arriveert kwartiermaker Henk van den Broek kort na de bevrijding van Eindhoven in de stad om daar een radiozender aan de praat te krijgen. Na krap vier weken voorziet het station vanaf 3 oktober 1944 grote delen van Nederland van morele steun, informatie en verstrooiing. De Philipsfabriek, waar de zender is gemaakt, gaat zelfs noodradio's maken ter vervanging van de door de bezetter in beslag genomen toestellen. Deze zogeheten Luistervinken zijn geschikt voor slechts één zender: Radio Herrijzend Nederland!
Deel 1: Een geheime zender
Op een geleende fiets en ongeschoren arriveert kwartiermaker Henk van den Broek kort na de bevrijding van Eindhoven in de stad om daar een radiozender aan de praat te krijgen. Na krap vier weken voorziet het station vanaf 3 oktober 1944 grote delen van Nederland van morele steun, informatie en verstrooiing. De Philipsfabriek, waar de zender is gemaakt, gaat zelfs noodradio's maken ter vervanging van de door de bezetter in beslag genomen toestellen. Deze zogeheten Luistervinken zijn geschikt voor slechts één zender: Radio Herrijzend Nederland!
Dit deel is gemaakt met de medewerking van: Gidi Verheijen (amateur historicus), Filip Bloem (Verzetsmuseum Amsterdam) en Jeroen Smit (stemacteur). Oorspronkelijke muziek: Jan Pieter Geersing. Samenstelling, montage en presentatie: Peter de Ruiter. Beeld & Geluid: Karen Maldoy (projectleiding), Bas Agterberg (conservator), Job de Haas (eindmix) en Emma de Boer (stagiaire) . Deze serie is tot stand gekomen mede dankzij het Eva Tas Fonds.
Meer informatie op https://www.beeldengeluid.nl/herrijzendnederland
De eerste 5 delen van Herrijzend Nederland zijn verschenen. Op 30 april 2025 komen 6 en 7 beschikbaar, op 7 mei 8 en 9 en vanaf 14 mei kun je luisteren naar deel 10 van deze audioserie van Beeld & Geluid en Peter de Ruiter. Abonneer je gratis via je favoriete podcastapp en de afleveringen stromen straks vanzelf binnen.
Via 'Beeld & Geluid Audioseries' kun je luisteren naar audioverhalen die dikwijls hun oorsprong vinden in het rijke archief van radio- en televisieopnamen van Beeld & Geluid in Hilversum. Die omspant inmiddels meer dan honderd jaar. Sommige verhalen zijn daarom 'stokoud', andere splinternieuw, maar er zijn ook verhalen die gemaakt zijn voor exposities bij Beeld & Geluid in Den Haag, zoals MediaOorlog (2023). Veel luisterplezier (en vergeet je niet gratis te abonneren)!
Luister naar Beeld & Geluid Audioseries, Bloedheet & Tranen - de overgang zonder onzin en vele andere podcasts van over de hele wereld met de radio.net-app