Nederland is sinds de Tweede Wereldoorlog veranderd in een multi-etnische samenleving. Mede onder invloed daarvan wordt het meer en meer gedwongen kritisch naar zichzelf en zijn verleden te kijken. Steeds vaker klinkt de roep om de overheersende visie die Nederland lange tijd op zijn koloniale verleden had bij te stellen, in het bijzonder de visie op Nederlands-Indië.
In de postkoloniale podcast gaan Rick Honings, Scaliger-hoogleraar, en Coen van ’t Veer, docent-onderzoeker, van de Universiteit Leiden met gasten in gesprek over hun werk in relatie tot het koloniale verleden. In aflevering 22 van De postkoloniale podcast spreken zij met Martin Bossenbroek over het kolonialismedebat. Het Nederlandse kolonialisme moet volgens hem veel meer worden gezien in de context van de wereldgeschiedenis. Maar wat betekent dat concreet voor de omgang met die beladen geschiedenis?
--------
46:16
Postkoloniale Podcast #21 - Peter van Zonneveld en Gerard Termorshuizen
Lang was de Nederlands-Indische literatuur niet meer dan een ‘exotisch stiefkind’ van de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Dat veranderde met de publicatie ‘Oost-Indische spiegel’ (1972) van Rob Nieuwenhuys en leidde tot de oprichting van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde. Inmiddels bestaat de Werkgroep veertig jaar. Een goed moment om terug te blikken en vooruit te kijken.
In de postkoloniale podcast gaan Rick Honings, Scaliger-hoogleraar, en Coen van ’t Veer, docent-onderzoeker, van de Universiteit Leiden met gasten in gesprek over hun werk in relatie tot het koloniale verleden. In aflevering 21 van De postkoloniale podcast spreken zij met Peter van Zonneveld en Gerard Termorshuizen, twee leden van het eerste uur van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde die hun sporen hebben verdiend.
--------
43:20
Postkoloniale Podcast #20 - Michiel Leezenberg
Veel mensen weten niet dat Nederland ooit het grootste islamitische land ter wereld koloniseerde. Dat was toen Nederland de kolonie Nederlands-Indië nog had. Van koningin Wilhelmina is opgemerkt dat zij de koningin was van het grootste moslimland ter wereld. Nu is Indonesië het land met de meeste islamitische inwoners ter wereld. De islam heeft uiteraard ook sporen nagelaten in de koloniale literatuur over de archipel. Aangezien de meeste boeken daarvan vooral vanuit een Europees perspectief zijn geschreven, komt de islam slechts sporadisch ter sprake in de Nederlands-Indische literatuur. In sommige romans is dat echter anders. De stille kracht van Louis Couperus uit 1900 is daarvan een uitgesproken voorbeeld.
In deze aflevering van De postkoloniale podcast spreken we over de islam in de Indische letteren en dan in het bijzonder over de rol van deze godsdienst in De stille kracht. Welk beeld van de islam komt in die roman – en in andere koloniale romans uit die tijd – naar voren? En hoe werkt het islambeeld uit de koloniale tijd door in de huidige tijd?
--------
37:18
Postkoloniale Podcast #19 - Wim van den Doel
Zelden heeft iemand zich zo zeer verdiept in de islam als Christiaan Snouck Hurgronje (1857-1936). Snouck studeerde in Leiden en promoveerde in 1880 op zijn dissertatie over Het Mekkaansche feest. Daarmee was zijn onderzoek naar de islam niet ten einde. Voor zijn onderzoek bekeerde hij zich zelfs tot de islam en liet hij zich besnijden.
Wat is de betekenis van Snouck Hurgronje voor het onderzoek naar de islam in Nederlands-Indië? Hoe keek hij naar die voor Nederland vreemde en vijandige religie in ‘de Oost’? En wat kunnen Snoucks inzichten betekenen voor het huidige postkoloniale Nederland?
In de postkoloniale podcast gaan Rick Honings, Scaliger-hoogleraar, en Coen van ’t Veer, docent-onderzoeker, van de Universiteit Leiden met gasten in gesprek over hun werk in relatie tot het koloniale verleden. In aflevering 19 van De postkoloniale podcast spreken zij met Wim van de Doel over Christiaan Snouck Hurgronje en de islam.
--------
42:09
Postkoloniale Podcast #18 - Pieter Van Wingerden
Van bloemen, planten en gesteenten tot vulkanen, vogels, vissen, insecten en andere dieren. In de negentiende eeuw kreeg het natuuronderzoek in Indië een nieuwe impuls. In 1815 vertrok Caspar Georg Carl Reinwardt in opdracht van koning Willem I naar Java om onderzoek te doen naar de natuurlijke gesteldheid van het land, zowel op Java als in de zogenaamde ‘buitengewesten’.
Reinwardts grootste verdienste is dat hij in 1817 in Buitenzorg (nu Bogor) een wetenschappelijke tuin stichtte: ’s Lands Plantentuin, die nog altijd bestaat: Kebun Raya Bogor. Die vormde vanaf toen het centrum van het botanische onderzoek in de kolonie. Met het oog op Reinwardts vertrek naar Nederland werd in 1820 bij Koninklijk Besluit de Natuurkundige Commissie voor Nederlandsch-Indië opgericht, een door de staat gefinancierde instelling ter bevordering van de kennis van de ‘natuurlijke gesteldheid en van de voortbrengsels in de Oost-Indiën’. De Commissie kreeg de opdracht informatie te verzamelen door de Nederlandse bezittingen te bereizen, zowel Java en in de buitengewesten. Van meet af aan kampte de Natuurkundige Commissie met tegenslagen. Meerdere geleerden overleefden de barre tropische omstandigheden niet. Desondanks werden er in de periode tot 1850 – toen de commissie ophield te bestaan – tal van expedities ondernomen: naar Sumatra, Nieuw-Guinea en Borneo.
In de postkoloniale podcast gaan Rick Honings, Scaliger-hoogleraar, en Coen van ’t Veer, docent-onderzoeker, van de Universiteit Leiden met gasten in gesprek over hun werk in relatie tot het koloniale verleden. In aflevering 18 van De postkoloniale podcast spreken zij met Pieter van Wingerden over negentiende-eeuwse natuuronderzoekers in Nederlands-Indië.
Netherlands