اپیزود ویژه-ارادهٔ آزاد و مسئولیت اخلاقی با دکترتقی کیمیایی‌اسدی ودکترشروین وکیلی
در این برنامه ازپادکست «هشیوار»، به یکی از بنیادی‌ترین پرسش‌های فلسفه و علوم اعصاب می‌پردازیم:آیا انسان واقعاً دارای ارادهٔ آزاد است؟ و اگر نه، مسئولیت اخلاقی چه معنایی پیدا می‌کند؟در این گفت‌وگو،دکتر کیمیایی‌اسدی، عصب‌پژوه و متخصص علوم اعصاب شناختی،و دکتر شروین وکیلی، جامعه‌شناس و زیست‌شناس اجتماعی،از دو منظر متفاوت اما تا حدی مکمل—نوروساینس و علوم انسانی—به این مسئله می‌پردازند.در بخش نخست، سازوکارهای مغزی تصمیم‌گیری و فرآیند انتخاب کنش از دیدگاه مغزی و علوم اعصاب بررسی می‌شود. مفهوم من و شبکه های پیچیده مغز صحبت می شود. در بخش دوم، پیامدهای فلسفی و اجتماعی و حقوقی این یافته‌ها روی مفهوم مسئولیت اخلاقی، آزادی عمل، انتخاب‌های انسانی و ساختارهای حقوقی و کیفری تحلیل می‌گردد.در این گفت‌وگو تلاش می‌کنیم به پرسش‌هایی بنیادین نزدیک شویم:• اگر تصمیم‌های ما نتیجهٔ فرایندهای عصبی و تاریخی باشند، آزادی عمل چه معنایی دارد؟• آیا جامعه می‌تواند—یا باید—مفهوم «مجازات» را بازتعریف کند؟• نقش علم در تبیین اخلاق چیست؟• و در نهایت، اگر ارادهٔ آزاد محدود باشد، مسئولیت اخلاقی چگونه بازسازی می‌شود؟این گفت‌وگو بخشی از مجموعهٔ بحث‌های هشیوار دربارهٔ ارادهٔ آزاد، اخلاق، آگاهی، و نسبت علم و فلسفه است.برای دنبال‌کردن گفت‌وگوهای بیشتر با اندیشمندان برجستهٔ جهان و ایران، کانال را سابسکرایب کنید.Send us a textSupport the show
--------
2:03:59
--------
2:03:59
اپیزود ویژه-جبر، اختیار و مسئولیت اخلاقی با دکتر شروین وکیلی
در این گفت‌وگو، من با دکتر شروین وکیلی، جامعه‌شناس و زیست‌شناس، درباره مفهوم ارادهٔ آزاد و مسئولیت اخلاقی و قانونی گفت‌وگویی عمیق و چالش‌برانگیز دارم. دکتر وکیلی از دیدگاه باور به اختیار و مسئولیت انسان دفاع می‌کند و من دیدگاه‌های شکاکانِ ارادهٔ آزاد مانند رابرت ساپولسکی و گرِگ کروسو و پارایوم را مطرح میکنم تا تفاوت این دو نگرش علمی و فلسفی روشن‌تر شود.در این گفت‌وگو می‌شنوید:ارادهٔ آزاد از نظر ایشون دقیقاً چیست و چه شواهدی برای آن وجود دارد؟اگر اختیار واقعی داشته باشیم، مسئولیت اخلاقی و حقوقی چه معنایی پیدا می‌کند؟آیا جامعه‌ای که بر پایهٔ مجازات و مفهوم «استحقاق مجازات» بنا شده، واقعاً جامعه‌ای بهتر و عادلانه‌تر است؟در جهانی که قوانین طبیعت و زیست‌شناسی بر آن حاکم‌اند، جایگاه آزادی انسان کجاست؟این گفت‌وگو ادامه بحث‌های پیشین من با دکتر وکیلی است و تلاشی است برای فهم علمی و فلسفیِ مسئله دیرینه جبر و اختیار و پیامدهای اخلاقی و اجتماعی آن.#اراده_آزاد #فلسفه #هوشیوار #شروین_وکیلی #مهدی_شفا #جبرگرایی #مسئولیت_اخلاقی #زیست‌شناسی #جامعه‌شناسی #عدالت #مجازاتSend us a textSupport the show
--------
1:29:55
--------
1:29:55
اپیزود ویژه-ژنتیک، تشخیص پیش از تولد و پزشکی دقیق با دکتر مسعود هوشمند
در این گفت‌وگوی علمی، دکتر مهدی شفا میزبان دکتر مسعود هوشمند، پژوهشگر برجسته ژنتیک پزشکی و استاد پیشین در مرکز ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری ایران (NIGEB) است.در این گفتگو درباره نقش حیاتی میتوکندری (Mitochondria) در سلامت و بیماری‌های انسان، و همچنین اهمیت هاپلوگروه‌ها (Haplogroups) در بررسی ریشه‌های ژنتیکی، وراثت مادری و تنوع جمعیتی صحبت می‌کنیم.دکتر هوشمند توضیح می‌دهد که چگونه توالی‌یابی ژنوم (Genome Sequencing) و نمرات چندژنی (Polygenic Scores) به ما امکان می‌دهند تا خطر ابتلا به سرطان و سایر بیماری‌ها را پیش‌بینی کنیم، و چگونه این فناوری‌ها پایه‌گذار پزشکی دقیق (Precision Medicine) و درمان‌های شخصی‌سازی‌شده هستند. در ادامه به آزمایش‌های ژنتیکی پیش از تولد (Prenatal Genetic Diagnosis)، کاربردهای بالینی تست‌های ژنتیکی، و آینده تشخیص‌های مبتنی بر ژنوم در ایران و جهان پرداخته‌ایم.لینک به آزمایشگاه ژنتیک: https://i-lab.se/en/کتایهای دکتر هوشمند:https://ketabrah.com/author/1350-مسعود-هوشمندhttps://taaghche.com/author/مسعود-هوشمندSend us a textSupport the show
--------
1:04:56
--------
1:04:56
اپیزود ویژه-زیست سیاست با دکتر کیارش آرامش
دکتر کیارش آرامش پزشک، متخصص اخلاق زیستی و پژوهشگر برجسته در حوزه فلسفه علم و سیاست سلامت است.او تحصیلات پزشکی خود را در دانشگاه‌های ایران به پایان رساند و سپس در ایالات متحده در رشته‌ی «اخلاق سلامت» (Healthcare Ethics) تحصیل کرد و به‌عنوان پژوهشگر و استاد دانشگاه فعالیت خود را ادامه داد. دکتر آرامش اکنون مدیر مؤسسه‌ی «جیمز درین» در دانشگاه پن‌وست در ایالت پنسیلوانیاست و از چهره‌های شناخته‌شده در حوزه‌ی اخلاق زیستی، حقوق پزشکی، و فلسفه‌ی علم محسوب می‌شود. او سال‌ها در زمینه‌ی اخلاق پژوهش‌های زیست‌پزشکی، سیاست‌گذاری سلامت، و رابطه‌ی میان علم، دین و قدرت قلم زده و تدریس کرده است.در این گفت‌وگو، به بررسی مفهوم «زیست‌سیاست» یا Biopolitics می‌پردازیم — سیاستی که نه‌فقط بر جامعه، بلکه بر خودِ زندگی و بدن انسان‌ها اعمال می‌شود. از دیدگاه‌های میشل فوکو درباره‌ی قدرت و بدن تا گسترش زیست‌سیاست در عصر ژن‌درمانی، داده‌های سلامت، و فناوری‌های نوین، این گفت‌وگو تلاش می‌کند نشان دهد که چگونه علم، اخلاق و سیاست در زمانه‌ی مدرن در هم تنیده شده‌اند.در ادامه، به نمونه‌های ایرانیِ زیست‌سیاست نیز پرداخته می‌شود؛ از سیاست‌های جمعیتی و سلامت گرفته تا محدودیت‌های مرتبط با بدن و جنسیت. محورهای اصلی بحث:چیستی و تاریخچه‌ی زیست‌سیاست در اندیشه‌ی فوکونسبت میان علم، فناوری و قدرت در دوران مدرنتعارض میان آزادی فردی و خیر جمعی در سلامت عمومیمصادیق زیست‌سیاست در ایران معاصرنقش اخلاق پزشکی در حفظ کرامت انسانچشم‌انداز آینده‌ی زیست‌سیاست در عصر داده و هوش مصنوعیSend us a textSupport the show
--------
1:23:16
--------
1:23:16
اپیزود ویژه-میکروبیوم: جهانی نامرئی در بدن ما با دکتر حسام نوذری-بخش دوم
🎙️ در دومین بخش از گفت‌وگوی ویژه‌ی پادکست و کانال هشیوار، دکتر مهدی شفا میزبان دکتر حسام نوذری است تا ادامه بحث درباره‌ی یکی از شگفت‌انگیزترین کشفیات زیست‌شناسی نوین را دنبال کنند: میکروبیوم بدن انسان.🧫 بدن ما میزبان مجموعه‌ای عظیم از میکروب‌هاست — از باکتری‌ها و ویروس‌ها گرفته تا قارچ‌ها و آرکی‌ها — که در نقاط مختلف بدن زندگی می‌کنند: روده، دهان، بینی، دستگاه تنفسی، پوست و دستگاه تناسلی زنان.این جمعیت میکروسکوپی، با بیش از صد تریلیون سلول میکروبی و میلیون‌ها ژن بیشتر از ژنوم انسانی، شبکه‌ای زیستی می‌سازد که بدون آن، حیات و سلامت انسان ممکن نیست.در این گفت‌وگو خواهید شنید که چگونه:🧬 میکروبیوم روده (Gut microbiome) یکی از کلیدی‌ترین تنظیم‌کننده‌های سیستم ایمنی بدن است و ترکیب آن می‌تواند بر شدت واکنش‌های ایمنی، آلرژی‌ها، چاقی، دیابت نوع ۲، و بیماری‌های التهابی اثر بگذارد. اختلال در تعادل این جامعه‌ی میکروبی (dysbiosis) با بروز بیماری‌هایی مانند کولیت، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و حتی برخی سرطان‌ها مرتبط است.🧠 محور روده–مغز (Gut–Brain Axis) نشان می‌دهد که میکروب‌های روده تنها در هضم و ایمنی نقش ندارند، بلکه از طریق مسیرهای عصبی (عصب واگ)، هورمون‌ها و مولکول‌های شیمیایی، بر خلق‌وخو، اضطراب، افسردگی و عملکرد شناختی تأثیر می‌گذارند. باکتری‌های خاصی مانند Lactobacillus و Bifidobacterium می‌توانند ترکیباتی شبیه سروتونین و GABA تولید کنند و مستقیماً بر فعالیت عصبی مغز اثر بگذارند🌬️ میکروبیوم تنفسی (Respiratory microbiome) نقش مهمی در سلامت ریه‌ها، آلرژی‌ها و مقاومت در برابر عفونت‌های ویروسی و باکتریایی دارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ارتباطی نزدیک میان روده و ریه وجود دارد — محور روده–ریه (Gut–Lung Axis) — که از طریق سیستم ایمنی و متابولیت‌های باکتریایی برقرار می‌شود و می‌تواند شدت بیماری‌هایی مانند آسم و کووید-۱۹ را تعیین کند.🫁 میکروبیوم واژینال (Vaginal microbiome) یکی از مهم‌ترین سدهای دفاعی بدن در برابر عفونت‌ها و از عوامل حیاتی در سلامت باروری زنان است. گونه‌هایی مانند Lactobacillus crispatus با تولید اسید لاکتیک، محیطی اسیدی ایجاد می‌کنند که مانع رشد باکتری‌ها و قارچ‌های بیماری‌زا می‌شود؛ به همین دلیل تعادل این جامعه‌ی میکروبی با خطر زایمان زودرس، عفونت‌های مکرر و ناباروری ارتباط مستقیم دارد.🔬 این گفت‌وگو از منظری علمی و میان‌رشته‌ای به بدن انسان می‌نگرد:بدنی که دیگر صرفاً مجموعه‌ای از سلول‌های انسانی نیست، بلکه اکوسیستمی زنده و خودسازمان‌دهنده است — جایی که انسان و میکروب‌ها در پیوندی هم‌زیستانه و پیچیده زندگی می‌کنند.درک میکروبیوم به ما می‌آموزد که سلامت، محصول توازن است نه سلطه؛ و انسان، نتیجه‌ی همکاری با میلیاردها موجود زنده‌ی دیگر در درون خویش است.دکتر حسام نوذری، یکی از چهره‌های برجسته در حوزه پریودانتولوژی و دندانپزشکی ترمیمی است. او با رویکردی مبتنی بر شواهد علمی و روش‌شناسی دقیق، همواره بر اهمیت شک گرایی علمی، ارزیابی انتقادی ادعاها، و پرهیز از پذیرش بی‌چون‌وچرای اطلاعات تأکید کرده است.ایشون در سخنرانی‌ها، مقالات، و گفت‌وگوهای خود، تلاش کرده است تا پلی میان دانش علمی پیشرفته و جامعه فارسی‌زبان ایجاد کند. همچنین با تأکید بر اهمیت پژوهش مستقل، شفافیت علمی، و تکیه بر داده‌های معتبر، او نشان داده است که ارتقای سلامت عمومی تنها از مسیر آگاهی‌بخشی علمی و فرهنگ‌سازی در میان مردم و متخصصان می‌گذرد. این پیام، به‌ویژه برای نسل جوان ایرانی که در معرض حجم عظیمی از اطلاعات درست و نادرست است، ارزش حیاتی دارد.Send us a textSupport the show
در طول این پادکست، من «مهدی شفا» یک کتاب غیر‌‌داستانی مربوط به ژنتیک، فرگشت، مغز، ذهن و‌رفتار‌انسان رو خلاصه و خدمت شما تعریف میکنم. این تلاشی است در جهت افزایش آگاهی، تفکر نقادانه و سنجشگر و بینش علمی در بین فارسی زبانان. Summarizing and explaining books related to human brain, biology, Genetics, evolution and behavior. Trying to promote scientific and critical thinking among Farsi-speaking people.
Netherlands