Eén filosoof staat centraal. Eén hoofdgast, één side-kick en één presentator gaan over zijn of haar denken in gesprek. Dat is het simpele recept van de Podcast ...
“Zo moet de engel van de geschiedenis eruitzien. Hij heeft het gelaat naar het verleden toegekeerd. Waar voor ons een aaneenschakeling van gebeurtenissen verschijnt, ziet hij één grote catastrofe die onafgebroken puinhoop op puinhoop stapelt en ze hem voor de voeten smijt. Hij zou wel willen stilstaan, de doden wekken en het verpletterde samenvoegen. Maar een storm waait uit het paradijs die in zijn vleugels blijft hangen en zo sterk is, dat de engel ze niet meer kan sluiten. Die storm drijft hem onstuitbaar de toekomst in, die hij de rug toekeert, terwijl de puinhoop vóór hem tot de hemel rijst. Wat wij de vooruitgang noemen is die storm.” Zo drukte de Duitse filosoof Walter Benjamin uit dat denken dat de geschiedenis als vanzelf naar het goede toe beweegt, een illusie is. Wat bedoelt Benjamin met esthetisering van de politiek en politisering van de esthetiek? Wat is het utopisch potentieel van dromen? En wat kunnen de flaneur, de prostituee en de verzamelaar ons leren? Te gast is Thijs Lijster De denker die centraal staat: Benjamin
--------
1:06:09
Jean-François Lyotard
'Met een extreme simplificatie noemen we "post-modern": het ongeloof aan de meta-vertellingen. (...) De narratieve functie verliest haar functoren: de grote held, de grote gevaren, de grote omzwervingen en het grote doel. Ze valt uiteen in wolken van narratieve, maar ook denotatieve, prescriptieve, descriptieve en andere taalelementen.' Op deze manier introduceerde de Franse filosoof Jean-François Lyotard de term postmodernisme in de filosofie. Waarom brengt Lyotard het postmodernisme naar de filosofie, maar stapt zelf al snel weer van die term af? Hoe ziet hij het sublieme terug in de avant-gardistische kunst? En welke rol speelt het kind-zijn in zijn filosofie? Te gast is Frans van Peperstraten De denker die centraal staat: Lyotard
--------
1:04:47
Thomas Hobbes
“In [de natuurtoestand] is er geen plaats voor doelgerichte arbeid, want het is niet zeker dat deze resultaat zal hebben; er is dan ook geen landbouw; geen scheepvaart, en geen gebruik van goederen die over zee kunnen worden aangevoerd; geen architectuur; geen werktuigbouw, om dingen te verplaatsen en verwijderen die veel kracht vergen; geen kennis van het aardoppervlak; geen tijdrekening; geen beeldende kunst; geen letterkunde; geen maatschappelijk leven; en, wat het ergste is, een voortdurende angst voor, en dreiging van een gewelddadige dood; het menselijk bestaan is er eenzaam, armoedige, afstotelijk, beestachtig en kort.” Op deze manier benadrukte de politiek filosoof Thomas Hobbes het belang van een sociaal contract en een soeverein. Waarom is het volgens Hobbes noodzakelijk om aan zelfbinding te doen en ons “recht op alles” op te geven? Waarom mogen contractanten niets van de soeverein eisen en hem niet bevragen? En hoe is Hobbes zowel in het licht van de internationale als nationale politiek nu buitengewoon relevant? Te gast is Bert van den Brink De denker die centraal staat is Hobbes
--------
1:15:12
Marcus Aurelius
“Probeer eens hoe het leven van een goed mens je afgaat, iemand die tevreden is met wat hem wordt toebedeeld uit het grote geheel en die niet meer nodig heeft dan zijn eigen rechtvaardig handelen en goede wil” Met deze protreptische woorden spoort Marcus Aurelius zichzelf en uiteindelijk ons aan. Is Marcus Aurelius hét voorbeeld van een filosoof-koning, zoals Plato voor ogen had? Hoe kan je eigen slechte gedrag uitgroeien tot een zieke plek in de kosmos? En waarom is stoïcijnse filosofie uiteindelijk ook een sociale filosofie? Te gast is Dennis de Gruyter De denker die centraal staat: Marcus Aurelius
--------
51:45
Maria Zambrano
"De hele persoon wordt niet gevonden binnen de filosofie; de totaliteit van de mens wordt niet gevonden met poëzie. In poëzie komen we de concrete, individuele mens rechtstreeks tegen. In filosofie de mens in zijn universele geschiedenis, in zijn wens om te zijn. Poëzie is ontmoeting, meesterschap, ontdekking door genade. Filosofie zoekt, onderzoekt, geleid door een methode." Op deze manier benadrukte de Spaanse filosoof en schrijver Maria Zambrano het belang van de dialoog tussen filosofie en poëzie. Hoe moet volgens Zambrano deze verhouding eruit zien? Wat heeft de figuur van Antigone ons vertellen over het onschuldige slachtoffer? En waarom moet de persoonlijke biografie van een filosofie juist doorklinken in zijn of haar denken? Te gast is Thomas Crombez De denker die centraal staat: Zambrano
Eén filosoof staat centraal. Eén hoofdgast, één side-kick en één presentator gaan over zijn of haar denken in gesprek. Dat is het simpele recept van de Podcast Filosofie van het Centre Erasme.
Netherlands