Drang naar Samenhang

• #128 De psychologie van liegen

  We doen het gemiddeld 10 keer per week. Liegen. Soms een leugentje om bestwil (‘Nee, ik vind het prima om thuis te blijven’), soms om persoonlijke informatie geheim te houden (‘Ik zit niet op Instagram’). Maar wat zien we eigenlijk als liegen? Wat zijn (nog meer) redenen om te liegen? En met welke methoden proberen we leugens te detecteren (en hoe goed werken die)? In deze aflevering bespreken we wat we weten over liegen op basis van wetenschappelijk onderzoek, van filosofische inzichten tot neurologische studies (en alles daartussenin).Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenBrennen, T., & Magnussen, S. (2023). Lie detection: What works? Current Directions in Psychological Science, 32(5), 395-401. https://doi.org/10.1177/09637214231173095Reins, L.M. & Wiegmann, A. (2021), Is lying bound to commitment? Empirically investigating deceptive presuppositions, implicatures, and actions. Cognitive Science, 45: e12936. https://doi.org/10.1111/cogs.12936https://www.psychologytoday.com/us/blog/finding-a-new-home/202207/research-reveals-the-most-common-reasons-people-liehttps://mindlabneuroscience.com/lying-exploring-the-neuroscience-behind-it/In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere afleveringen: Bullshit (7), Donald Trump begrijpen (20), Er zit iets tussen je tanden (75), en Limburgers begrijpen (114). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

  --------  

  1:07:12
• #127 Een goed gesprek voeren (herhaling)

  Dit is een herhaling van aflevering 94, een van onze favoriete afleveringen. Vooral bedoeld voor onze nieuwe luisteraars, maar ook voor wie hem nog niet eerder heeft gehoord of hem nog een keer zou willen horen. Zeker in de roerige tijd waarin we nu leven is het belangrijk om goede gesprekken te (kunnen) voeren.We kletsen heel wat af met z’n allen en daardoor zou je haast vergeten hoe complex het voeren van een gesprek eigenlijk is. In deze aflevering gaan we dieper in op de functie van stiltes laten vallen tijdens een gesprek en het gebruik van de woorden ‘uh’ en ‘um’ (en het verschil daartussen). Tot slot gaan we in op een recent artikel waarin een groot aantal regels is opgesteld voor het voeren van een goed gesprek over een beladen onderwerp, de politiek. Want hoe moeilijk ook, het wordt pas echt lastig als we dit soort gesprekken niet meer zouden voeren. Onderzoek: Dr. Anita Eerland, prof.dr. Rolf ZwaanPresentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenClark, H.H., & Fox Tree, J.E. (2002) Using uh and um in spontaneous speaking. Cognition, 84, 73-111.Pickering, M.J. & Garrod, S. (2004). Toward a mechanistic psychology of dialogue. Behavioral and Brain Sciences, 27,169-190.Artikel Onze TaalArtikel VolkskrantEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen is hier te vinden. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

  --------  

  46:46
• # Kan AI jouw persoonlijkheid afleiden uit jouw gedrag op social media?

  Om je eigen persoonlijkheid te weten te komen, kun je een (online) test doen, of iemand bevragen die jou goed kent. Maar wetenschappers hebben recent ontdekt dat AI op basis van je gedrag op sociale media even goed jouw persoonlijkheid kan inschatten. De kennis over jouw persoonlijkheid wordt vervolgens gebruikt om je gepersonaliseerde berichten te laten zien, ook wel microtargeting genoemd. Hoe goed werkt microtargeting en waarom is het een probleem? En telt een gewaarschuwd mens voor twee? Je hoort het in deze aflevering van Drang Naar Samenhang. Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenCarrella, F., Simchon, A., Edwards, M., & Lewandowsky, S. (2025). Warning people that they are being microtargeted fails to eliminate persuasive advantage. Communications Psychology, 3 (15).. https://doi.org/10.1038/s44271-025-00188-8Simchon, A., Sutton, A., Edwards, M., & Lewandowsky, S. (2023). Online reading habits can reveal personality traits: Towards detecting psychological microtargeting. PNAS Nexus, 2(6), https://doi.org/10.1093/pnasnexus/pgad191Youyou, W., Kosinski, M., & Stillwell, D. (2015). Computer-based personality judgments are more accurate than those made by humans. Proceedings of the National Academy of Sciences, 112(4), 1036-1040.Zarouali, B., Dobber, T., De Pauw, G., & de Vreese, C. (2022). Using a personality-profiling algorithm to investigate political microtargeting: assessing the persuasion effects of personality-tailored ads on social media. Communication Research, 49(8), 1066-1091.Online persoonlijkheidstestEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

  --------  

  35:54
• #125 Zelfcontrole: hoe je verleidingen kunt weerstaan

  Als het je maar niet lukt om af te vallen, minder aankopen te doen of vaker vlees te laten staan, zou dat vooral aan jezelf liggen. Je bent niet succesvol in het veranderen van je gedrag, omdat je onvoldoende zelfcontrole hebt. Dat blijkt echter maar een deel van het verhaal. Onze omgeving is vaak ook zo ingericht dat deze ons niet helpt om ons gedrag te veranderen. Ongezonde snacks zijn vaak goedkoop en makkelijk verkrijgbaar, producten zijn goedkoop en snel gekocht en het aanbod en de prijs van vleesvervangers laat nog te wensen over. Het aanpassen van onze omgeving - door onszelf of door anderen - kan ons helpen meer zelfcontrole uit te oefenen. Wij doken de studio in om deze nieuwe inzichten op het gebied van zelfcontrole te bespreken.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenHofmann, W. (2024). Going beyond the individual in self-control research. Nature Reviews Psychology, 3, 56-66. https://doi.org/10.1038/s44159-023-00256-yEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

  --------  

  43:50
• #124 Framing: hoe je je bericht het best verpakt

  Een nieuw en gevaarlijk virus waart rond. Je kunt je hier tegen beschermen met een vaccin. Om mensen te overtuigen zich in te laten inenten kun je ervoor kiezen om je te richten op het benoemen van de voordelen van het vaccin, of op de nadelen van het niet nemen van het vaccin. Als zender van de boodschap heb je hier een keuze en de keuze die je maakt wordt framing genoemd. Framing is een fenomeen dat in veel verschillende onderzoeksvelden en contexten wordt onderzocht. Wat weten we op basis van al die onderzoeken over de effecten van framing? Hoe komen die effecten tot stand? En hoe kun je zelf je bericht het beste verpakken als je mensen wilt beïnvloeden? We bespreken het allemaal in deze aflevering van Drang naar Samenhang.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenFlusberg, S.J., Holmes, K.J., Thibodeau, P.H., Nabi, R.L., & Matlock, T. (2024). The psychology of framing: How everyday language shapes the way we think, feel, and act. Psychological Science in the Public Interest, 25(3), 105-161. DOI: 10.1177/15291006241246966Sibo Kanobana over de veranderende betekenis van woorden in taal, Universiteit van NederlandEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

  --------  

  1:00:02

Meer Wetenschap podcasts

Trending Wetenschap -podcasts

Over Drang naar Samenhang

Drang naar Samenhang: Podcasts in familie