#133 Waarom BP de carbon footprint bedacht (herhaling)
We moeten meer bewegen tegen overgewicht, niet meer vliegen voor het klimaat en geen wegwerpplastic gebruiken om de oceanen schoon te houden. Allemaal voorbeelden van gedragsveranderingen waarmee we als individu ons steentje bij kunnen dragen aan het aanpakken van grote maatschappelijke problemen. De effecten van dergelijke veranderingen zijn over het algemeen klein, en dus hoor je steeds vaker een roep om veranderingen op grotere schaal. Waarom worden bedrijven niet aangepakt die willens en wetens spelen met onze gezondheid, die investeren in fossiele brandstoffen en meer producten maken dan we ooit met zijn allen zouden willen hebben (laat staan écht nodig hebben)? Over dit onderwerp maakten we eerder een aflevering. We bespraken daarin wetenschappelijk onderzoek waarin wordt onderbouwd dat een focus op acties van het individu succesvolle oplossingen voor o.a. obesitas, klimaatverandering, en wegwerpplastic in de weg zit. Ze leiden namelijk af van veranderingen van het systeem waarin we leven (tot grote vreugde van bedrijven die blij zijn met de status quo) en juist dat soort veranderingen zijn nodig om de hedendaagse problemen het hoofd te bieden. Aangezien dit onderwerp nog altijd relevant is, vandaag een herhaling.Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier op Rolfs Nederlandse blog. De samenvatting van deze aflevering wordt binnenkort hier gepost. Volg Rolf op Craving Coherence voor Engelstalige posts - over meer dan de onderwerpen uit de podcast.Onderzoek: Dr. Anita Eerland, prof.dr. Rolf ZwaanPresentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenChater N, Loewenstein G. (2023) The i-frame and the s-frame: How focusing on individual-level solutions has led behavioral public policy astray. Behavioral and Brain Sciences, 46, e147: 1–84. doi:10.1017/ S0140525X22002023Artikel sugar tax in de Los Angeles Times: https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2010-feb-07-la-na-soda-tax7-2010feb07-story.htmlArtikel 10 jaar Stoptober: https://www.ad.nl/binnenland/sinds-stoptober-zijn-al-ruim-600-000-mensen-van-sigaret-af-je-sleept-elkaar-er-doorheen~acab969e/ Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
--------
42:12
#132 Waarom minderheidsgroepen groter lijken dan ze zijn
Als je vraagt aan mensen hoeveel procent van de Amerikaanse bevolking zwart is, hoor je vaak percentages rond de 30-40%. Mensen zijn meestal verbaasd te horen dat deze minderheidsgroep slechts 14% van de bevolking uitmaakt. We overschatten met zijn allen systematisch de grootte van minderheidsgroepen. Dit zou komen door angst voor of (te) weinig interacties met deze groep en leiden tot een negatieve houding ten opzichte van de groep. Maar klopt dat wel? In deze aflevering bespreken we onderzoek dat de manier waarop we schattingen maken - niet alleen van minderheidsgroepen - onder de loep neemt. Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek geschreven en gespeeld door Rolf ZwaanBronnenGuay, B., Marghetis, T., Wong, C., & Landy, D. (2025). Quirks of cognition explain why we dramatically overestimate the size of minority groups. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 122 (14), e2413064122, https://doi.org/10.1073/pnas.2413064122In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere afleveringen: Kort door de bocht denken (11) en Vooroordelen over onszelf en anderen (64). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier op Rolfs Nederlandse blog. De samenvatting van aflevering 130 met tips vind je hier. De samenvatting van deze aflevering wordt binnenkort gepost. Volg Rolf op Craving Coherence voor Engelstalige posts - over meer dan de onderwerpen uit de podcast. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
--------
33:52
#131 Ik ben een psycholoog
Deze korte, speciale Paasaflevering is geboren uit politieke actualiteit. Een recente uitspraak van Pieter Omtzigt suggereerde dat psychologie eigenlijk gewoon “praten met mensen” is, en dus prima in het Nederlands kan. Maar wat zegt dat eigenlijk over het beeld van psychologie als wetenschap? En waarom is zo’n uitspraak niet alleen onjuist, maar ook schadelijk?In deze aflevering duiken we in drie kernvragen:Is psychologie praten met mensen?Kan psychologie gewoon in het Nederlands?Wat is stereotypering en waarom is die schadelijk?We bespreken hoe psychologisch onderzoek écht werkt—van reactietijden tot hersenactiviteit, van taalpatronen tot wiskundige modellen—en waarom het beeld van “een beetje praten” de wetenschap tekortdoet.Ook leggen we uit waarom Engels de voertaal is in de internationale psychologie, en waarom samenwerking over grenzen essentieel is.Tot slot gaan we in op het bredere probleem van desinformatie en anti-wetenschappelijke houding in het publieke debat—en waarom we daar juist nu alert op moeten zijn. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
--------
7:33
#130 Je mening herzien: Wat Flat Earthers op Antarctica ontdekten
Naast de stereotiepe complotdenker is er de zogenaamde empirische complotdenker, die veel waarde hecht aan eigen observaties. Zo leidt het zien van een duidelijke, rechte horizon op het strand, tot vertrouwen in het idee dat de aarde een platte koek is. Een interessante vraag is wat er gebeurt als deze mensen nieuwe observaties doen die tegenstrijdig zijn met hun idee. Met het doel dat te onderzoeken is een aantal Flat Earthers én ‘ronde aarde mensen’ afgelopen december naar Antarctica afgereisd om te kijken of de zon daar inderdaad niet ondergaat. Hebben flat earthers na deze expeditie hun mening aangepast? En hoe gemakkelijk passen wetenschappers hun mening aan? Je hoort het in deze aflevering. Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenMunro, D. (2024). Conspiracy theories, epistemic self-identity, and epistemic territory. Synthese, 203(113). https://doi.org/10.1007/s11229-024-04541-yCraving Coherence, Substack Rolf Zwaan (inclusief link naar blog post Mickey Inzlicht)In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere afleveringen: Puzzels, WIDM en QAnon (3), Complotdenkers: Wappies of snappier (76). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier op Rolfs Nederlandse blog. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
--------
43:42
#129 Zelf onderzoek doen? Waarom we toch niet zonder experts kunnen
Hoewel het over het algemeen een goed idee is als mensen zelf kennis vergaren en kritisch denken, vertrouwen we in het dagelijks leven continu op experts. Zo vertrouw je erop dat de auto waarin je rijdt goed in elkaar zit, dat je huis blijft staan in een storm en dat je medicijnen doen wat ze moeten doen. Onze wereld zit zo complex in elkaar, dat we niet zonder (vertrouwen in) experts kunnen. Maar wat maakt iemand eigenlijk een expert en hoe weten we welke experts we zouden moeten vertrouwen? Je hoort het in deze aflevering.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek geschreven en gespeeld door Rolf ZwaanBronnenWorsnip, A., Lane, D., Pratt, S., Napolitano, M. G., Gray, K., & Greene, J. A. (2025). Authority or autonomy? Philosophical and psychological perspectives on deference to experts. Philosophical Psychology, 1–36. https://doi.org/10.1080/09515089.2025.2475138In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere aflevering: Hoe minder kennis, hoe stelliger (44). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
De wereld waarin wij leven is complex en lijkt steeds ingewikkelder te worden. Om hierin succesvol te kunnen (over)leven, moeten we deze wereld begrijpen. Maar hoe doen we dat eigenlijk? In deze wekelijkse podcast bespreken Prof.dr. Rolf Zwaan en Dr. Anita Eerland, allebei psychologen, deze belangrijke vraag aan de hand van alledaagse voorbeelden uit de politiek, sport, cultuur en wetenschap. Omdat Rolf en Anita met elkaar getrouwd zijn, voelt de podcast als een serie gesprekken aan de keukentafel, wat ze min of meer ook zijn.De muziek is geschreven en gespeeld door Rolf Zwaan Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Netherlands