De schijn van cijfers | Peilingen en zetelverdeling
Vandaag: een ode aan de twijfelaar! Want volgens ons bezitten deze mensen een hoge mate van zelfreflectie en een breed perspectief wat juist in deze tijd zo nodig is. Verder: we vertrouwens steeds meer op cijfers en wiskundige modellen, maar er zitten heel veel aannames, ruis en keuzes achter die modellen waardoor je ze niet zomaar zo eenduidig kunt interpreteren. Dit lichten we toe aan de hand van peilingen en de keuze om de zetels te verdelen uit het aantal stemmen! Nog altijd in verkiezingsthema dus. We hebben even twee weken pauze nu, want het is tentamenperiode! We zijn daarna weer terug met een nieuwe aflevering! Bronnen: [1] Ipsos peilingen https://www.ipsos-publiek.nl/actueel/ipsos-io-zetelpeiling-cda-levert-in-partijen-groeien-naar-elkaar-toe/ [2] Peil.nl van Maurice de Hond https://home.noties.nl/peil/ [3] Gouden standaard CBS https://datainsightsnetwork.nl/advies-en-tools/gouden-standaard/ [4] CBS data over oa huishoudens https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/83834NED/table?dl=17A1F [5] Ook in grote steekproeven nog veel fouten https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/01621459.2018.1448823 https://www.ipr.northwestern.edu/our-work/working-papers/2024/wp-24-22.html https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1742-5468/aca0e7 https://academic.oup.com/poq/article-abstract/87/4/1025/7455858?redirectedFrom=fulltext [6] Australie over stoppen peilingen https://www.theguardian.com/media/2019/may/24/sydney-morning-herald-and-age-to-stop-running-ipsos-poll-after-surprise-election-result https://www.theguardian.com/commentisfree/2019/may/20/mathematics-does-not-lie-why-polling-got-the-australian-election-wrong https://www.theguardian.com/news/datablog/2025/may/07/australian-federal-election-2025-polls-results-experts [7] Zetelverdeling in de tweede kamer https://www.kiesraad.nl/verkiezingen/tweede-kamer/uitslagen/zetelverdeling-over-partijen [8] Onderzoek uit 2015 over andere methoden zetelverdeling https://www.kiesraad.nl/verkiezingen/adviezen-en-publicaties/adviezen/2015/06/22/advies-over-restzetelverdeling-bij-afschaffing-lijstencombinaties Boekentips [1] AM Homes - De openbaring [2] AM Homes - Dit boek redt je leven
--------
29:18
--------
29:18
Speltheorie en de verkiezingen
Een andere aflevering dan gebruikelijk, want de verkiezingen komen er aan en digitalisering is toch één van de belangrijkste onderwerpen van deze verkiezingen! Of toch niet? Dat is natuurlijk migratie! En hoe dat komt, dat laat de speltheorie zien. Aan de hand van deze wiskundige discipline leggen we in deze aflevering uit hoe 'spelers' zoals politieke partijen en media strijden om de aandacht van de kiezer waardoor bepaalde onderwerpen meer gewicht krijgen In het eerste deel van de aflevering lichten we een aantal initiatieven uit die je kunnen helpen om te bepalen welke partijen en kamerleden zich voor digitalisatie in zetten. In het tweede deel leggen we de speltheorie uit. Zoals altijd eindigen we weer met boekentips. Initiatieven Vind de bèta op de lijst: https://vinddebetaopdelijst.nl/ Stem op een vrouw: https://stemopeenvrouw.com/ Kamerleden met digitalisering als portefeuille: https://ibestuur.nl/artikel/verkiezingen-dit-zijn-de-it-experts-op-de-kandidatenlijsten/ De Technologie kieswijzer: https://technologiekieswijzer.nl/ Excuses, bronnen voor de speltheorie volgen later! Boekentips [1] Peter Scholten - De Migratie-Obsessie https://peterscholten.eu/2025/08/29/nieuw-boek-de-migratie-obsessie/ [2] James Islington - The will of the many https://www.goodreads.com/en/book/show/58416952-the-will-of-the-many
--------
28:59
--------
28:59
De CO2-voetafdruk van jouw AI-prompt
In deze aflevering onderzoeken we de voetafdruk van rekenkracht. We rekenen en simuleren op supercomputers*. We plaatsen dit naast de groeiende vraag door systemen zoals ChatGPT en de explosieve uitbreiding van datacenters. We kijken naar de hele keten: van de drones die ingezet worden om zoveel mogelijk data te verkrijgen, de verkoeling van datacenters, tot aan programmeertalen die efficiënter zijn. Jij hebt een verantwoordelijkheid als gebruiker van deze systemen, maar we benadrukken vooral wat professionele verantwoordelijkheid en bewustzijn betekent als je in dit veld werkt. *Een supercomputer is, kort gezegd, een verzameling van duizenden tot miljoenen gekoppelde rekenkernen met zeer snelle verbindingen en een gedeeld opslag en besturingssysteem die samen veel grotere en snellere berekeningen uitvoeren dan een gewone server. Bronnen: [1]: Oogappels scene over digitale druk en nee zeggen https://npo.nl/start/serie/oogappels/seizoen-7_1/spoken_3/afspelen [2]: Visualisatie energieverbruik ChatGPT BusinessEnergyUK https://www.businessenergyuk.com/wp-content/uploads/01_How-Much-Energy-Does-ChatGPT-Consume-1.png [3]: Big Tech AI investeringen en datacenter wedloop Business Insider https://www.businessinsider.com/big-tech-ai-capex-infrastructure-data-center-wars-2025-10 [4]: arXiv analyse van energie en koolstof van generatieve AI https://arxiv.org/abs/2508.15734 [5]: Uitleg milieu impact van generatieve AI MIT News https://news.mit.edu/2025/explained-generative-ai-environmental-impact-0117 [6]: TU Delft whitepaper over AI en energie https://filelist.tudelft.nl/EWI/Artificial%20Intelligence/white%20paper%20Delft.pdf [7]: Nieuwsuur nieuw onderzoek aandeel AI in wereldwijd stroomverbruik datacenters https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2568297-nieuw-onderzoek-ai-verbruikt-11-tot-20-procent-van-wereldwijde-stroom-datacenters [8]: Frontiers in Physics overzichtsartikel over energie en AI https://www.frontiersin.org/journals/physics/articles/10.3389/fphy.2025.1542474/full [9]: Oxford Open Energy paper over energie en machine learning https://academic.oup.com/ooenergy/article/doi/10.1093/ooenergy/oiac011/6961587 [10]: Topsector ICT over het onderzoek van Marieke over het balanceren van het stroomnet https://topsector-ict.nl/en/news/project-update-energy-intranets Boekentips: [1]: Rotterdam: een ode aan inefficiëntie – Arjen van Veelen https://www.goodreads.com/book/show/63105991-rotterdam
--------
22:47
--------
22:47
Toezicht op Algoritmen
In deze aflevering: van AI assurance door KPMG en PwC tot de vraag hoe je echt toezicht houdt op algoritmes. Een algoritme is tenslotte geen jaarrekening. We bespreken hoe Nederland dit kan inrichten, welke rol opleiding en expertise spelen, en hoe we verder moeten bouwen aan echt begrip van deze systemen. Bronnen: [1]: How to spot a genius – The Economist https://www.economist.com/finance-and-economics/2025/09/23/how-to-spot-a-genius [2]: Kansenongelijkheid in het onderwijs – Nederlands Jeugdinstituut https://www.nji.nl/kansengelijkheid-in-het-onderwijs/wat-is-kansenongelijkheid-in-het-onderwijs [3]: KPMG start met onafhankelijke controles van AI-systemen – Consultancy.nl https://www.consultancy.nl/nieuws/amp/62945/kpmg-start-met-onafhankelijke-controles-van-ai-systemen [4]: PwC gaat assurance bieden bij kunstmatige intelligentie – Accountant.nl https://www.accountant.nl/nieuws/2025/9/pwc-gaat-assurance-bieden-bij-kunstmatige-intelligentie/ [5]: EU AI Act mild voor innovatie – KPMG Insights https://kpmg.com/nl/nl/home/insights/2025/02/eu-act-mild-voor-innovatie.html [6]: Auditing Artificial Intelligence Systems – SpringerLink https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-11089-4_7 [7]: AI assurance strategies for black box models – Compact https://www.compact.nl/articles/ai-assurance-strategies-for-black-box-models-how-auditors-should-be-ready-for-the-ai-act/#ref [8]: Nederlandse innovatieve techondernemers: we gaan ten onder aan idiote regelgeving – Nieuwsuur https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2555463-nederlandse-innovatieve-techondernemers-we-gaan-ten-onder-aan-idiote-regelgeving [9]: Hoe Big Tech de druk opvoert om Europese regels te schrappen in naam van innovatie – de Volkskrant https://www.volkskrant.nl/tech/hoe-big-tech-de-druk-opvoert-om-europese-regels-te-schrappen-in-naam-van-innovatie~bcac9434/ [10]: EU transparency watchdog probes Commission over AI standards – Euractiv https://www.euractiv.com/news/eu-transparency-watchdog-probes-commission-over-ai-standards/ Boekentips [1]: Friendaholic: Confessions of a Friendship Addict – Elizabeth Day https://www.goodreads.com/book/show/67353385 [2]: Tomorrow, and Tomorrow, and Tomorrow – Gabrielle Zevin https://www.goodreads.com/book/show/58784475-tomorrow-and-tomorrow-and-tomorrow
--------
24:07
--------
24:07
De Europese AI Act
In deze aflevering bespreken we de Europese AI Act: hoe krijgen wiskundige begrippen als 'robuustheid' en 'nauwkeurigheid' een juridische betekenis, en belemmert deze regelgeving innovatie of juist niet? Ook gaan we in op de vraag welke expertise nodig is om te zorgen dat de wet in de praktijk goed wordt toegepast. Zoals altijd sluiten we af met boekentips! Bronnen: 1. Linkedin: https://www.autoriteitpersoonsgegevens.nl/actueel/ap-bezorgd-over-ai-training-linkedin-en-roept-gebruikers-op-om-instellingen-aan-te-passen 2. Whatsapp: https://www.autoriteitpersoonsgegevens.nl/actueel/ap-kom-nu-in-actie-als-je-niet-wil-dat-meta-ai-traint-met-jouw-data 3. ChatGPT chat openbaar: https://aiwereld.nl/nieuws/je-publieke-chatgptconversaties-zijn-zichtbaar-via-google 4. Verboden AI-systeem: https://artificialintelligenceact.eu/article/5/ 5. Hoog-risico AI-systeem: https://artificialintelligenceact.eu/chapter/3/ 6. Wiskundige termen in de AI Act: https://artificialintelligenceact.eu/article/15/ 7. Politie en TU Delft project: https://www.tudelft.nl/en/2025/safety-and-security-institute/the-model-driven-decisions-lab-moddl-has-officially-opened 8. AI-normen (paywall, prijs tussen 70-1165 euro): https://www.nen.nl/catalogsearch/result/?q=ai 9. Prins Constantijn van Oranje (TechLeap): https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2555463-nederlandse-innovatieve-techondernemers-we-gaan-ten-onder-aan-idiote-regelgeving 10. Mondai AI/NLAIC Event: https://mondai.tudelftcampus.nl/en/event/nl-aic-diner-pensant-ai-hub-zuid-holland/ Boekentips: 1. The Maniac by Benjamín Labatut | Goodreads
Geef twee wiskundigen een microfoon en ze vinden wel een probleem. Maar dat is geen klaagzang: het is een uitnodiging tot scherpte.
In deze podcast nemen dr. Kootte en dr. Dwarka je mee naar actuele kwesties waar wetenschap, techniek of beleid botst met de werkelijkheid. Beiden zijn Universitair Docent Wiskunde en spreken zich regelmatig uit over het belang van gedegen kennis van de wiskunde voor de inzet van AI.
Met hun achtergrond in wiskunde, rechten en wetenschapscommunicatie graven ze dieper, stellen lastige vragen en laten zien waarom het zó vaak misgaat. Niet om snel te oordelen, maar om ruimte te maken voor echte reflectie.
Scherp, maar luchtig, mét af en toe een leestip om verder te denken, of een onverwachte wending die laat zien dat wetenschap ook gewoon mensenwerk is.
Elke maandag een nieuwe aflevering.
Hosted on Libsyn
Opnamestudio: TU Delft New Media Centre
Netherlands