Lied Dag van oordeel en beslissingVan der mensen eeuwig lot;Dag van sidd’ren en verschrikking,Dag van stoorloos heilgenot;Zalig allen, die in ChristusDan verzoend zijn met hun God. Onze Heer’ is ’t, Jezus Christus,Heer;, aan ’t hout des vloeks gedood,Die dan weerkomt op de wolkenAls des Vaders troongenoot,Hun ten leven, die geloofden,Maar hardnekkigen ten dood. Op Zijn woord: „ontwaakt gij doden”,Opent zich der graven mond,Geeft de zee haar doden weder,Die haar diepe kolk verslond;En met beven wachten allen’s Rechters oordeel in dien stond

Pinksteren‘Vindt dan depredikinghaar hoogtepunt in het feest van de Geest, het Pinksterfeest, dan zal men zich hebben te realiseren dat van die dag aan bijzonder de bedeling van de Geest is ingegaan. Al wat men preekt uit de Handelingen en uit de Brieven en uit de Openbaringen is voorzeker een werken van de verheerlijkte Christus uit de hemel, maar dan toch altijd door de Heilige Geest. Wie, daar op letten gaat, zal door alle genoemde boeken lichtend de persoon van de Heilige Geest zien.  Hier vindt u één machtig werken en dringen van de Geest naar de volkomenheid van het rijk van Christus. De persoon van de Heilige Geest is het ook, die nóg draagt het hele werk en Die de Vredesgedachte Gods van eeuwigheid verwezenlijkt en Die het vredeswerk van Immanuël toepast en heerlijk maakt. Dit geve niet slechts moed aan de predikers, maar Gods ware knechten zullen, met die Geest begiftigd en door die Geest bezield, staan in de hun opgelegde taak. Door Zijn Geest rijde Christus voorspoedig op de wagens van het Woord door deze wereld en Hij doe even moedige daden als in de dagen van de Handelingen. Als de Schrift doet zien hoe die Geest uit Filippi's gevangenis, uit het huis van de keizer, uit de hofhouding van Candacé triomfantelijk de Zijnen haalt, dan mag menpredikendat dié Geest dat nog kan en wil en zal doen naar Zijn welbehagen. En waar de H. Geest deze Zijn ere bekomt, daar zal Hij eren die Hem eren en Zich heilbrengend paren aan de bediening van Zijn trouwe knechten. ToepassenHet werk van de H. Geest is toepassen van het heil. De Geest overtuigt van zonde, leidt tot Christus en al Zijn weldaden, schenkt het geloof en bezegelt de ontvangen genade. Dit moet de gemeente weten, opdat ze van Hem al haar heil verwacht. Ook hier geldt: „Mijn volk gaat verloren, omdat het geen kennis heeft." Zeer zeker de eis tot bekering en de eis tot geloof is een eis van de Geest, maar wie met uitschakeling van het werk van de Geest, zelf deze eis ter hand neemt en ze zonder meer voor de gemeente legt, zal bevinden dat ze onbeantwoord blijft. Maar, wie dit, in de bediening van de Geest, aan de gemeente voorhoudt, zal vinden dat ze dan niet vergeefs gesteld wordt. De gemeente moet leren wat de Heilige Geest doet, dat Hij het doet en hoe Hij het doet. Het werk van de Geest is nooit te zetten op de rekening van de mens, van zijn geloven, van zijn aannemen, van zijn zelfovergave, al is het dat Hij brengt tot geloof, tot aanneming, tot overgave. Hem komt daar alleen de eer van toe.  Drijft dan ook depredikinghet gehoor in de armen van de Geest, dan behoeft er niet de minste vrees te zijn voor valse lijdelijkheid (er is trouwens veel meer lijdelijkheid en slapheid en onverschilligheid bij hen die het zelf zeggen te willen en te kunnen, dan bij hen die het van Gods Geest verwachten!), en dan is men zeker dat de drieëenige God al de eer krijgt èn van depredikingèn van de ontvangen genade.’ 

AchterlatenHet gaat hier om achterlaten, verlaten, in de steek laten en overlaten. Dit is een patroon onder Jezus’ volgelingen. Petrus zou naderhand zeggen: ‘Wij hebben alles verlaten en zijn U gevolgd.’ (Luk. 18: 28) Jezus zelf zegt: ‘Alzo dan een ieder van u, die niet verlaat alles, wat hij heeft, die kan Mijn discipel niet zijn.’ (Luk. 14: 33). Wat de rijke jongen niet kon, is wat de Heere Jezus vraagt van al zijn volgelingen. Verlaten en volgen.  Wat betekent dit nu. Raakt dit alleen aan spullen, aan bezittingen? Daar wordt het vaak wel op betrokken. Dan denken we aan bestaanszekerheid. Voor Levi zou het dan gaan om zijn tollenaarsbedrijf, zijn winstgevende activiteiten. Of sterker aangezet zou je kunnen zeggen; hij moet zijn zwendelpraktijk opgeven. Soms is er de neiging om het enkel te betrekken op het loslaten van een wereldse levensstijl. Dat je je Netflixabonnement opgeeft, de kroeg voortaan links laat liggen, je seizoenskaart opgeeft. Dat zouden ook adviezen van rabbi’s kunnen zijn geweest. Wat hier gebeurt raakt óók dat, laat dit helder zijn. Het gaat echter verder.  LoyaliteitenWij mensen zijn loyaal aan allerlei anderen. Onze vrienden, onze collega’s, onze relaties. Die hebben verwachten van ons, op basis van onze omgang met hen gisteren en eergisteren. Wat Levi hier doet is opstaan uit dat leven en zijn loyaliteit aan de bijbehorende levensstijl opgeven. Hij kan niet anders. Dat is de uitwerking van Jezus’ roepstem in zijn leven.  Alles waar hij eerder loyaal aan was, maar wat op gespannen voet stond met Jezus, geeft hij op. Simon mocht niet door met vissen. Zijn boot bleef echter behouden. Voor Levi gaat het echter veel verder. Hij gooit hier voorgoed een deur achter zich dicht. Hij breekt met het tollenaarsbestaan. Zijn vertrouwde manier van denken en handelen, geeft hij op. Hij staat op uit zijn oude leven en laat het allemaal achter.  Dit is het onmiskenbare gevolg van wat er gebeurt als iemand wordt overweldigd door Gods spreken. Er volgt bekering, berouw en loslaten van het vorige leven. Dan maakt het ook niet meer uit, dat het tot je eigen schade is, als het gaat om je materiele situatie. Hoewel dat kan doen terugschrikken, kun je er toch niet meer omheen. Het besef de Heere er verdriet mee te doen, de liefde tot Christus, dringt je. Het is alsof een onzichtbare hand je weerhoudt om ermee door te gaan. De stem van je geweten spreekt. Het Woord wijst de weg. Je kunt niet anders.  Eerlijk nagaanGa eens na in je eigen leven waaraan jij loyaal bent, wat je afhoudt van de Heere? Zijn het je diepe verlangens die je koestert, buiten de orde van God? Ten aanzien van relaties, bezit of anderszins? Zijn het vrienden of netwerken die je niet op wilt geven, omdat ze je plezier geven dat op geen andere manier beschikbaar is? Is het je filmkanaal, waar jij ondergaat in een wereld die je zo bezighoudt dat je nergens anders aan hoeft te denken? Is het je focus op kleding, schoonheid en huisinrichting; die je eigenlijk helemaal bezet? Is het je verkering met een jongen of meisje met wie je niet samen de Heere kunt dienen? Waarmee je geen gezin kunt stichten, waarin het diepste verlangen is om voor de Heere te leven? Is het een baan waarin je willens en wetens over Gods grenzen gaat? Is het de zwarte handel die je gaande houdt, omdat het zo lucratief is; en iedereen het doet? Zijn het vrienden met wie je altijd weer in zonden wordt getrokken, om wat voor reden dan ook? Je kunt niet God dienen en de Baäl, niet God dienen en de Mammon. Het is één van tweeën. Er ligt een scheiding tussen de navolging van God en de navolging van de duivel. Die scheiding valt niet na dit leven, maar in dit leven. Dit vraagt om een breuk. Anders kom je er niet los van. Volgen betekent; verlaten, opstaan. Heere, wat wilt U dat ik doen zal?  Dit kan een diep gevoel van onbehagen met zich meebrengen. Wordt de lege ruimte die ontstaat wel ingevuld? Ben ik straks alles kwijt en komt er niets voor terug? Mag ik het omkeren: als je zo doorgaat raak je uiteindelijk alles kwijt en je krijgt er niets voor terug. Zoek eerst het Koninkrijk van God en al deze dingen zullen je toegeworpen worden. Waar God leidt voorziet Hij. Nu en voor eeuwig.  

SchoudersWe zijn niet de eersten die het Woord bestuderen. Sterke schouders uit het voorgeslacht dragen ons, maar ook de invloed van de studietijd werkt door in het ambtelijk werk. Ds. W. L. Tukker merkt op als het gaat over een predikant die verdieping zoekt: ‘Gelukkig staan wij daar niet alleen. Daar zijn vooreerst onze meesters, onze hoogleraren, die ons het nodige hebben meegegeven, wat wij wekelijks in de aanvat van de Schriften nodig hebben. Die staan toch altijd achter ons in het werk en door de jaren heen voelen wij dat als een niet te onderschatten steun. Gelukkig als wij goed onderwijs gehad en gevolgd hebben, goed gestudeerd hebben.  Laten wij ook voor alles een behoorlijk stuk van elke week afzonderen tot dit werk. En daar vergroot zich het aantal van die ons steunen, die zich uit de leraren van de kerk in een lange rij achter ons stellen, op wiens werk wij mogen terugvallen. Bijzonder belangrijk is ook wat besloten is op bepaalde kerkvergaderingen. Zij geven de lijnen aan tot ons denken en tot ons spreken. Het is geen verloren, maar gewonnen tijd, die aan het onderzoek van de Schriften gewijd wordt. Laat ons de trouw aan het pastoraat niet kreupel doen gaan in het werk in de studeerkamer, in de leerkamer en op de kansel. Die moeten nummer één blijven. De besluiten van de kerkvergaderingen, de belijdenissen, kunnen ons helpen de hoofdwegen in de Schrift te vinden en te volgen. Schrift en belijdenisIntussen is het nogal wat om de Schriften door te preken. Niemand zal dat presteren. Een Calvijn, die hele bijbelboeken door preekte is toch ook maar bij enkele bijbelboeken gebleven en is zelfs in het commentariseren voor boeken als Daniël en Openbaringen blijven staan. Tot onze troost zij opgemerkt, dat ook de heilige bijbelschrijvers elk maar een klein deel der Schriften heeft mogen schrijven.  Daarom te meer de algemene leeruitspraken der kerkvaders en van de kerkvergaderingen. Daarom te meer de leeruitspraken, die door historische, dichterlijke en profetische boeken de bijbel in het algemeen raken. Dan heeft men toch de stem van de kerk achter zich en het kan niemand tot schande gerekend worden, om zijn stem aan aller lofzang te paren.  Het is, dacht ik, de kracht van de reformatorische prediking, die een filologische benadering van de Schriften ver te boven gaat, dat zij zich bewogen heeft op de hoofdlijnen van het Christelijk geloof. Wij zijn uiteraard geen tegenstanders van bevindelijk preken. De gemeente moet bevinden dat het veroordelende Woord Gods waar is en dat het vrijsprekende Woord Gods in Christus waar is. Met al de leidingen van de Heilige Geest, daartoe dienende! Maar de leer van de Heere, de leer van de drieënige God moet daarboven liggen. Eén man kan alles in de Schriften niét brengen, maar hij kan en moet wel al de raad Gods verkondigen! Als wij alzo dienstknechten van het Woord zoeken te zijn, dan zullen wij niet veel tijd hebben, om niet-theologische zijpaden in te slaan en zeker niet, om ander werk te doen dan het ons aanbevolene:dienstvan het Woord, met sacramenten, met gebeden en dat alles in pastorale zorg!’ 

LiedRoept uit aan alle stranden,Verbreidt van oord tot oord,Verkondigt allen landenHet Evangeliewoord!Roept uit den Heer der Heeren,Als aller volk’ren vriend!De volk’ren moeten lerenWat tot hun vrede dient.Verbreekt de vreemde altarenEn bouwt des Heeren huis!De wereld moet zich scharen,Zich scharen om het kruis.De doven moeten horen.De onkundigen verstaan,Den blinden 't heillicht gloren,De kreup’len leren gaan;De treurenden vergetenHun leed en droefenis,En al wat arm is wetenDat daar een Heiland is!Roept uit aan alle strandenVerbreidt van oord tot oord,Verkondigt allen landenHet Evangeliewoord!