Slimme pil met 'inslikbare' technologie meet je lichaam van binnenuit
Een computerchip doorslikken klinkt niet zo logisch, maar de slimme pil die ontwikkeld wordt door OnePlanet is precies daarvoor bedoeld. In de pil zitten speciale sensoren die je lichaam van binnenuit kunnen meten. In deze aflevering van BNR Beter bespreekt Nina van den Dungen wat de pil allemaal kan. Ook gaat het over de Te gast in de studio zijn: Aniek Even, onderzoeker bij imec & projectleider doorslikbare technologie bij OnePlanet Research Center Marjolijn Duijvestein, MDL-arts bij Radboud UMC. OnePlanet Research Center is een multidisciplinaire samenwerking tussen Wageningen University & Research (WUR), Radboud Universiteit, Radboudumc en imec. Imec is een onafhankelijk onderzoekscentrum in chip- en digitale technologie. Binnen OnePlanet wordt de technologiekennis van imec gecombineerd met de domeinkennis van WUR en Radboud om zo tot duurzame innovaties in gezondheid, landbouw, voeding en milieu te komen. De slimme pil die Aniek met haar team ontwikkeld heeft kan gebruikt worden om in het lichaam de pH-waarde, temperatuur en redox-balans te meten. Dit is relevant voor het bestuderen van darmontstekingen, zoals bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Het biedt een uitkomst bij het analyseren en zelfs voorspellen van opvlammingen van de ziekte. Daarmee hoeft een patiënt in de toekomst mogelijk minder vaak een endoscopie te ondergaan, iets wat vaak als minder prettig wordt ervaren. De pil wordt nu in samenwerking met het Radboud UMC voor het eerst getest op patiënten, maar wanneer zal de pil ook echt worden opgeschaald? En wat als we nog meer sensoren kwijt kunnen in zo'n pil-formaat? Je hoor het in deze aflevering van BNR Beter. Redactie: Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
28:22
--------
28:22
Hybride hart: zachte robot als oplossing bij hartfalen
Het chronische tekort aan donorharten dwingt de hartchirurgie tot radicale vernieuwing. In Nederland wachten naar schatting ruim 250.000 patiënten met eindstadium-hartfalen op termijn op een levensreddend orgaan, terwijl het aantal beschikbare donorharten al jaren stagneert. In deze aflevering BNR Beter bespreek presentator Nina van den Dungen een opvallend Nederlands project: het hybride hart—een pneumatisch aangedreven hartprothese van siliconen en textiel. Prof. dr. Jolanda Kluin, hartchirurg en hoogleraar aan het Erasmus MC, en dr. Bas Overvelde, onderzoeksleider van de Soft Robotic Matter Group bij AMOLF, leggen uit hoe zij de fysica van zachte robotica inzetten om klassieke complicaties van mechanische kunstharten—bloedstolsels, trombose en infecties—te vermijden. In de studio beschrijven zij hun recente doorbraak: een prototype dat in een geit één uur lang de volledige pompfunctie overnam. De ambities zijn hoog. Met een Nederlandse subsidie van 11 miljoen euro kan het consortium de komende vijf-en-een-half jaar een robothart ontwikkelen dat minimaal drie maanden in een groot proefdier kan kloppen—de essentiële stap vóór een eerste menselijke implantatie. Maar de route naar de echt klinische toepassingen is niet enkel technisch. Kluin en Overvelde belichten de ethische ballast: wie wordt de eerste patiënt, hoe weeg je risico’s af, en hoe kom je aan voldoende financiering? Ook de fysiologie komt aan bod. Het team werkt aan een speciaal mechanisme zodat het hybride hart automatisch reageert op wisselende bloeddruk en lichamelijke activiteit—zonder sensoren of software. Luister de hele podcast voor meer informatie over het Holland Hybrid Heart. See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
30:03
--------
30:03
Herseninfarct op afstand herkend: cruciale tijdswinst bij beroertes door AI
Elke minuut telt bij een beroerte. Toch gaan er in de praktijk nog altijd kostbare minuten verloren in de overdracht tussen ambulance, ziekenhuis en specialist. In deze aflevering van BNR Beter duiken we in de nieuwste technologische oplossingen om die keten te versnellen, met speciale aandacht voor kunstmatige intelligentie en slimme apps die inmiddels al in de praktijk worden gebruikt. Te gast zijn Merel Boers, directeur en medeoprichter van Nicolab, en Bob Roozenbeek, vasculair neuroloog aan het Erasmus MC. Beiden werken aan innovaties die ervoor moeten zorgen dat een patiënt sneller de juiste behandeling krijgt na een beroerte. Merel Boers vertelt over de StrokeViewer, een AI-platform dat direct na een CT-scan automatisch analyseert of er sprake is van een herseninfarct of -bloeding. De beelden worden razendsnel gedeeld met specialisten, ook als die op afstand zijn. Wereldwijd gebruiken inmiddels bijna 200 ziekenhuizen deze technologie, met aantoonbare tijdswinst en betere behandeluitkomsten tot gevolg. Bob Roozenbeek ontwikkelde de Stroke Triage App voor ambulancepersoneel. Daarmee kunnen zij al tijdens de rit bepalen welk ziekenhuis de beste zorg kan leveren – en dus niet automatisch naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis rijden. In de regio Rotterdam is deze aanpak nu live getest bij meer dan 2000 patiënten. Deze uitzending werd opgenomen tijdens The Next Web Conference 2025. De aflevering geeft inzicht in hoe medische innovaties in de beroertezorg het verschil kunnen maken tussen blijvende hersenschade en volledig herstel. Ook spreken we over de uitdagingen van systeemintegratie, de toekomst van mobiele CT-scanners in ambulances, en de wens om tot één landelijk triageplatform te komen voor álle acute aandoeningen. Presentatie: Nina van den DungenRedactie: Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
27:46
--------
27:46
Conny Helder: ‘Het zorginfarct is al begonnen’ – Nationaal Zorgdebat 2025
In deze speciale aflevering van BNR Beter hoor je het Nationaal Zorgdebat 2025, georganiseerd door BNR en Zorgvisie. Presentatrice Nina van den Dungen leidt het gesprek tussen vier kopstukken uit de zorg, verdeeld over drie thema's. Deelnemers aan het debat: Conny Helder, voormalig minister voor Langdurige Zorg en Sport (VVD) Georgette Fijneman, bestuursvoorzitter bij het zorgverzekeraar Zilveren Kruis Carina Hilders, bestuursvoorzitter van het UMC Utrecht Leonard Witkamp, zorgondernemer en oprichter van het digitale ziekenhuis Ksyos Personeelstekort & ZorginfarctTerwijl er nu al ongeveer 60.000 openstaande zorgvacatures zijn en de FNV voor 2034 zelfs 265.000 onvervulde plekken voorziet, lopen teams op de werkvloer “harder dan ooit”. Oud-minister Conny Helder waarschuwt dat “het zorginfarct écht al begonnen is”, zeker in sectoren als ouderenzorg en huisartsenpraktijken. Tegelijkertijd slurpt administratie nog steeds tot 50 procent van de werktijd op, zo erkent UMC-voorzitter Carina Hilders. De centrale vraag: hoe winnen we mensen terug voor het vak én geven we zorgprofessionals weer ademruimte? Innovatie“Innovatie volgt het hart, opschaling volgt het geld,” stelt zorgondernemer Leonard Witkamp. Zijn ‘digitale ziekenhuis’ laat zien dat veel van de routinematige zorg prima online, thuis of onder supervisie op afstand kan plaatsvinden. Toch stranden veel goede pilots omdat structurele financiering en uniforme data-uitwisseling ontbreken. Wie durft het oude systeem veilig, sociaal verantwoord af te breken zodat technologische én organisatorische innovaties écht kunnen opschalen? Het prioriteitenlijstje voor de nieuwe zorgministerMet de val van het kabinet, moet een nieuw bewindspersoon op het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de boel gaan straktrekken. Een Aanvullend Zorgakkoord was bijna ondertekend, maar wat kan er nog gedaan worden met de afspraken die al op tafel lagen? En welke punten moeten bovenaan de agenda van de nieuwe zorgminister komen? Het Nationaal Zorgdebat is een coproductie van BNR en Zorgvisie, mede mogelijk gemaakt door Philips. Redactie door Stijn Goossens, met dank aan Jan Peterson en Pierre de Winter.See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
59:42
--------
59:42
Gamen in VR als behandeling van een lui oog: 'kinderen weigeren oogpleister'
Een oogpleister opplakken is al eeuwen de standaardbehandeling voor amblyopie – het beruchte ‘luie oog’ waar 3 tot 5 procent van alle kinderen mee te maken krijgt. Maar iedere ouder weet hoe lastig het is om hun kind urenlang met zo’n sticker rond te laten lopen. In BNR Beter spreekt presentator Nina van den Dunge met Daniel Jansen (CEO & medeoprichter Vedea Healthware) en neurowetenschapper Marnix Naber (Universiteit Utrecht) over een alternatief dat kinderen mogelijk wél leuk vinden: gamen met een VR-bril. Met slechts dertig minuten gamen per dag – in plaats van minimaal twee uur lang het oog afplakken – boekten kinderen volgens onderzoek van Vedea Healthware net zoveel vooruitgang in gezichtsscherpte. Het VR-platform van Vedea draait als software as a medical device op een gewone smartphone; samen met een goedkope VR-headset kan een kind de games spelen als behandeling. Deze aflevering zoomt verder in op de kansen die de VR-behandeling van Vedea heeft, wat er nodig is om het ook echt op te schalen en hoe VR nog meer kansen biedt in de oogheelkunde. Naber legt uit hoe eye-tracking in high-end VR-headsets (< €1.500) traditionele testen voor gezichtsveldonderzoek kan vervangen, wat klinieken zowel tijd als geld bespaart. Benieuwd hoe gamification, virtual reality en neurowetenschap samenkomen in de behandeling van oogproblemen bij kinderen? Luister deze aflevering naar BNR Beter.See omnystudio.com/listener for privacy information.
De zorg in Nederland heeft het moeilijk. Met een toenemende vergrijzing wordt de vraag om zorg groter en het arbeidspotentieel krapper. Dat zet de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg enorm onder druk. We zullen het zorgsysteem dus slimmer en efficiënter moeten inrichten.
Gelukkig wordt daar hard aan gewerkt. Technologie, wetenschap en experimentele behandelaren spelen een steeds grotere rol. Zorgrobots, slimme kleding, kunstmatige intelligentie, personalised medicine, betere afspraken en vernuftige bedrijfsvoering dragen hier allemaal aan bij. Deze ontwikkelingen verlagen de werkdruk van zorgprofessionals, zodat ze meer tijd hebben voor het mensenwerk: zorgen voor anderen.
Over BNR Beter
In BNR Beter – Over de Zorg voor Morgen wordt onderzocht welke prachtige ontwikkelingen er gaande zijn, hoe die in de praktijk uitpakken en hoe patiënten en zorgprofessionals hiermee geholpen worden.
Presentator Nina van den Dungen interviewt de bedenkers van de nieuwste zorginnovaties en ze spreekt specialisten en verpleegkundigen wiens werk verlicht worden door deze veranderingen. Nina gaat samen met redacteur Sterre ten Houte de Lange op reportage naar de ziekenhuizen, UMC’s, zorginstellingen, laboratoria en testruimten waar deze nieuwe technieken worden ontworpen of voor het eerst worden ingezet in de patiëntenzorg.
Elke aflevering stellen we onszelf een aantal vragen: wat is het probleem waar de zorgprofessionals en patiënten tegenaan lopen? Welke oplossing is daarvoor bedacht? Is deze oplossing efficiënter, effectiever en goedkoper dan hoe het eerder ging? Hoe kijken de behandelend artsen naar deze ontwikkelingen? Lukt het om de innovaties te implementeren? Welke obstakels komen de wetenschappers en uitvinders tegen?
Over de makers
Nina van den Dungen is journalist en presentator bij BNR Nieuwsradio. Nina presenteert naast BNR Beter het programma Doorgelicht en is onder meer wekelijks te horen in de Ochtendspits.
Sterre ten Houte de Lange is zorgjournalist en redacteur bij BNR Nieuwsradio. Ze maakte eerder voor BNR de podcast Uitgedokterd: HIV - de Hemel kan wachten.
Netherlands