Speciaal lab in Leiden werkt aan genezing diabetes type 1: 'dit had ik vijf jaar geleden niet gedacht'
Op 14 november, Wereld Diabetes Dag, opent bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) een onderzoekscentrum dat de zoektocht naar genezing van diabetes type 1 moet versnellen: het Cure One Lab. Het lab is een intitiatief van Stichting DON en LUMC. In Nederland leven ruim 100.000 mensen met deze auto-immuunziekte, waarbij het eigen afweersysteem de cellen vernietigt die insuline aanmaken. Zonder insuline kunnen patiënten hun bloedsuiker niet reguleren en zijn zij dagelijks afhankelijk van sensoren, pompen en injecties. Een genezende behandeling bestaat nog niet – maar komt die nu dichterbij? In deze aflevering spreekt presentator Nina van den Dungen met twee sleutelpersonen in die zoektocht: Prof. dr. Eelco de Koning, hoogleraar diabetologie aan het LUMC en hoofd van het nieuwe Cure One Lab. Rens Vandeberg, Chief Impact Officer bij het Diabetes Fonds, dat het onderzoek financieel ondersteunt. De Koning legt uit hoe onderzoekers met stamceltechnologie insulineproducerende cellen willen maken die niet worden afgestoten door het immuunsysteem – een stap die genezing voor veel meer mensen mogelijk kan maken. Door samen te werken met immunologen, celbiologen en internationale partners wil het Cure One Lab de wetenschap versnellen en kennis delen over de grenzen heen. Vandeberg benadrukt het belang van samenwerking tussen wetenschap, overheid en zorgverzekeraars om deze baanbrekende therapieën straks ook betaalbaar en beschikbaar te maken. “De top van de berg komt eindelijk in zicht,” zegt hij, “maar de kabelbaan moet nog worden gebouwd.” Redactie: Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
30:33
--------
30:33
Hoe operatierobots de beste chirurgen nóg beter maken
In het Meander Medisch Centrum in Amersfoort wordt deze week voor het eerst geopereerd met de Da Vinci 5, de nieuwste generatie operatierobot van Intuitive Surgical. Deze robot assisteert chirurgen bij kijkoperaties tot op een honderdste millimeter nauwkeurig en analyseert beelden achteraf met kunstmatige intelligentie. Zo kan de chirurg feedback krijgen op zijn eigen werk. Een primeur die ook vragen oproept over verantwoordelijkheid, opleiding en stress in de operatiekamer. Presentatrice Nina van den Dungen spreekt in deze aflevering met Ivo Broeders, chirurg en hoogleraar robotica bij het Meander MC, over de eerste operaties met de Da Vinci 5 en de rol van de robot in de operatiekamer. Ook te gast is Iwan van Vijfeijken, CEO van het Eindhovense Microsure, dat werkt aan een Nederlandse operatierobot voor open microchirurgie. Hun robot, de MUSA 3, maakt het mogelijk om op microschaal te opereren aan bloed- en lymfevaten. Precisiewerk dat nu slechts een klein deel van de chirurgen aankan. Verslaggever Stijn Goossens bezoekt de operatiekamers van het Meander MC, krijgt uitleg van chirurg Esther Consten en test de nieuwe Da Vinci 5-robot zelf. Wat maakt die nieuwe robot zo belangrijk? En hoe werkt het tijdens een operatie? Redactie: Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
34:54
--------
34:54
Zorgprofessionals over politieke plannen: 'De welwillende zorgondernemer krijgt geen enkele kans'
In deze speciale verkiezingsaflevering van BNR Beter, opgenomen in het Beatrix Theater in Utrecht, bespreken zorgprofessionals en kandidaat-Kamerleden de grootste uitdagingen in de Nederlandse gezondheidszorg. Van de oplopende werkdruk tot de rol van kunstmatige intelligentie – en van ondernemerschap tot ethiek in de zorg. Presentator Nina van den Dungen ontvangt drie politieke partijen, elk gekoppeld aan een expert uit het zorgveld: Ondernemerschap in de zorg: huisarts en ondernemer Bernard Leenstra (Schok & Pomp, Stichting Burgerhulpverlening) pleit voor meer ruimte voor innovatie vanuit het werkveld, tegenover Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA), die waarschuwt voor te veel marktwerking.“De welwillende zorgondernemer krijgt nu geen enkele kans,” stelt Leenstra. AI in de zorg: intensivist en AI-specialist Jessica Workum (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) gaat in gesprek met Harmen Krul (CDA) over de belofte én de risico’s van kunstmatige intelligentie. Hoe zorgen we dat AI de zorg ontlast zonder de menselijke maat te verliezen?“De technologie gaat sneller dan de overheid kan bijbenen,” erkent Krul. Werkdruk en personeelstekort: verpleegkundig bestuurder Catharina van Oostveen (V&VN) bespreekt met Harry Bevers (VVD) hoe we de zorg aantrekkelijk houden, de werkdruk verlagen en de wachtlijsten aanpakken. “We hebben straks 260.000 mensen tekort – dat los je niet op met een bonus alleen,” waarschuwt Van Oostveen. Deze verkiezingsspecial werd opgenomen na het Grote Zorgdebat 2025 op 21 oktober. Dit zorgdebat is terug te luisteren in drie losse delen: luister hier deel 1 luister hier deel 2 luister hier deel 3 Redactie: Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
35:10
--------
35:10
Vapes verbieden en suikertaks: betuttelend of keihard nodig als preventie? - Het Grote Zorgdebat (deel 3)
In deze speciale aflevering van BNR Beter hoor je het eerste deel van Het Grote Zorgdebat, opgenomen in het Beatrix Theater in Utrecht. Zes politieke partijen kruisen de degens over één van de grootste verkiezingsthema’s van 2025: de toekomst van onze zorg. Dit debat wordt geleid door Donatello Piras, met als sidekick Suse van Kleef. In het derde en laatste deel gaat het over een gezonder Nederland. We geven in Nederland 49 keer meer geld uit aan zorg dan aan preventie, terwijl ongezond gedrag verantwoordelijk is voor 14 procent van de totale ziektelast. Als we niets veranderen, zullen de zorguitgaven richting 2050 bijna verdubbelen. Deelnemers aan het debat zijn Wieke Paulusma (D66), Vicky Maeijer (PVV), Harmen Krul (CDA), Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA), Harry Bevers (VVD) en Sarah Dobbe (SP) de degens over de rol van de overheid bij een gezonde levensstijl. Gaat de overheid te ver in haar bemoeienis, of juist niet ver genoeg? 👉 Beluister ook deel 1 (werken in de zorg) en deel 2 (wachttijden en toegankelijkheid). De volledige registratie van Het Grote Zorgdebat vind je in BNR Beter via BNR.nl/beter of je favoriete podcastapp. Het Grote Zorgdebat wordt georganiseerd door een brede coalitie van 23 zorgorganisaties, waaronder de KNMG, V&VN, Patiëntenfederatie Nederland en Zorgverzekeraars Nederland. Zij willen met het debat de belangrijkste zorgthema’s voor de verkiezingen onder de aandacht brengen. BNR Nieuwsradio is mediapartner van het debat. Op 27 oktober is een speciale verkiezingsspecial te horen met deelnemers van het debat en zorgprofessionals.See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
23:23
--------
23:23
Is minder eigen risico een goed idee voor de wachtlijsten in de zorg? – Het Grote Zorgdebat (deel 2)
In deze speciale aflevering van BNR Beter hoor je het eerste deel van Het Grote Zorgdebat, opgenomen in het Beatrix Theater in Utrecht. Zes politieke partijen kruisen de degens over één van de grootste verkiezingsthema’s van 2025: de toekomst van onze zorg. Dit debat wordt geleid door Donatello Piras, met als sidekick Suse van Kleef. In dit tweede deel gaat het over een van de grootste frustraties in de Nederlandse gezondheidszorg: de wachtlijsten Uit de patiëntenmonitor van 2024 blijkt dat 63% van de Nederlanders moet wachten op een behandeling, en een kwart zelfs langer dan twee maanden. Deelnemers aan het debat zijn de kandidaat-Kamerleden Julian Bushoff (GroenLinks–PvdA), Harmen Krul (CDA), Vicky Maeijer (PVV), Sarah Dobbe (SP), Harry Bevers (VVD) en Wieke Paulusma (D66). Ze gaan in debat over de oorzaken van de wachtlijsten, de rol van het eigen risico en de vraag of meer geld of juist minder marktwerking de oplossing is. 👉 In deel 3 van Het Grote Zorgdebat gaat het over een gezonder Nederland en de rol van preventie. Beluister alle delen via BNR.nl/beter of in je favoriete podcastapp. Het Grote Zorgdebat wordt georganiseerd door een brede coalitie van 23 zorgorganisaties, waaronder de KNMG, V&VN, Patiëntenfederatie Nederland en Zorgverzekeraars Nederland. Zij willen met het debat de belangrijkste zorgthema’s voor de verkiezingen onder de aandacht brengen. BNR Nieuwsradio is mediapartner van het debat. Op 27 oktober is een speciale verkiezingsspecial te horen met deelnemers van het debat en zorgprofessionals.See omnystudio.com/listener for privacy information.
De zorg in Nederland heeft het moeilijk. Met een toenemende vergrijzing wordt de vraag om zorg groter en het arbeidspotentieel krapper. Dat zet de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg enorm onder druk. We zullen het zorgsysteem dus slimmer en efficiënter moeten inrichten.
Gelukkig wordt daar hard aan gewerkt. Technologie, wetenschap en experimentele behandelaren spelen een steeds grotere rol. Zorgrobots, slimme kleding, kunstmatige intelligentie, personalised medicine, betere afspraken en vernuftige bedrijfsvoering dragen hier allemaal aan bij. Deze ontwikkelingen verlagen de werkdruk van zorgprofessionals, zodat ze meer tijd hebben voor het mensenwerk: zorgen voor anderen.
Over BNR Beter
In BNR Beter – Over de Zorg voor Morgen wordt onderzocht welke prachtige ontwikkelingen er gaande zijn, hoe die in de praktijk uitpakken en hoe patiënten en zorgprofessionals hiermee geholpen worden.
Presentator Nina van den Dungen interviewt de bedenkers van de nieuwste zorginnovaties en ze spreekt specialisten en verpleegkundigen wiens werk verlicht worden door deze veranderingen. Nina gaat samen met redacteur Sterre ten Houte de Lange op reportage naar de ziekenhuizen, UMC’s, zorginstellingen, laboratoria en testruimten waar deze nieuwe technieken worden ontworpen of voor het eerst worden ingezet in de patiëntenzorg.
Elke aflevering stellen we onszelf een aantal vragen: wat is het probleem waar de zorgprofessionals en patiënten tegenaan lopen? Welke oplossing is daarvoor bedacht? Is deze oplossing efficiënter, effectiever en goedkoper dan hoe het eerder ging? Hoe kijken de behandelend artsen naar deze ontwikkelingen? Lukt het om de innovaties te implementeren? Welke obstakels komen de wetenschappers en uitvinders tegen?
Over de makers
Nina van den Dungen is journalist en presentator bij BNR Nieuwsradio. Nina presenteert naast BNR Beter het programma Doorgelicht en is onder meer wekelijks te horen in de Ochtendspits.
Sterre ten Houte de Lange is zorgjournalist en redacteur bij BNR Nieuwsradio. Ze maakte eerder voor BNR de podcast Uitgedokterd: HIV - de Hemel kan wachten.
Netherlands